|
Sjif 2022: 947 Advanced Sciences Index Factor asi factor = 7Oriental Renaissance: Innovativexalq-musiqa-merosini-o-rganish-va-targ-ib-qilishda-musiqiy-folklor-etnografik-ansambllarining-tutgan-o-rni-va-ahamiyatiOriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 2 | ISSUE 3
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor
SJIF 2022: 5.947
Advanced Sciences Index Factor
ASI Factor = 1.7
1279
w
www.oriens.uz
March
2022
Uzoq o’tmishda guruh-guruh bo’lib xalq sayillarida, ommaviy bayramlarida turli-
tuman tomoshalar ko’rsatgan xalq qiziqchilari, qo’g’irchoqbozlar, dorbozlar, raqqos
va xonandalarni ijodiy uyushmalarini folklor ansamblini o’ziga xos namunalari
deyish mumkin. Chunki folklore asarlarini ommaviy ravishda ijro etuvchilarning
aksariyati professional bo’lmay, balki havaskor ijrochilar bo’lib, ularni repertuari
ham sof xalq ijodidandir.
Oʻzbekistonda 1970-yillarda madaniyat uylari qoshida Ayollar (ananaviy)
ansambli, masxarabozlik, baxshishoprlar, xalq sozandalari va boshqalar ijodi
negizida tashkil topgan. Qo’qon shahrida tashkil etilgan "Yor-yor",Bbo’stonliqda
tashkil etilgan "Gulyor" ayollar ansambllari ilk tashkil etilgan folklor ansambllardir.
Mustaqillik yillarida folklore-etnografik ansambllarning ijodiy faoliyati yangi
bosqichga ko’tarildi. Mustaqillik va Navro’z bayramlarida foklor-etnografik
ansambllarning katta sahnalarga chiqishi an’ana tusini oldi. Jumladan bugunga kelib
folklor-etnografik ansambllarning umumiy soni 300dan ortib ketganligi qayd
qilinmoqda. “Boysun”, “Shalola”, “Besh qarsak”, “Gulyor”, “Omonyor”,
“Gulchehralar”, “Doston”, “Besperde”, “Orzu”, “Yor-yor”, “Chavgi”, “Mohi sitora”
va boshqa ko’plab ansambllar milliy-badiiy merosni, an’analarni o’rganib, yangidan
xalqimizga yetkazmoqdalar.
1980-yillardan boshlab Folklor-etnografik ansambllarining tuman, viloyat va
respublika koʻrik-tanlovlari o’tkazila boshlandi, xususan, 1987, 1991, 1994-yillarda
Toshkent shahrida, 1989-yilda Namangan viloyatida va boshqa viloyat va
shaharlarda o’tkazildi. 2002-yildan Boysunda YUNESKO dasturi asosida "Boysun
bahori" ochiq folklor festivali oʻtkaziladi. "Chodir jamol" ("Margʻilon"),
"Beshqarsak" (Ur-gut), "Chiroqchi chiroqlari" (Chiroqchi), "Momogul" (Qarshi),
"Gavhar" (Bek-temir), "Gap-gashtak" (Forish tuma-ni), "Boysun", "Shalola"
(Boysun), "Orazibon" (Xiva), "Anor" (Sariosiyo), "Jildi xalak" (Kegeyli), "Dil-
kushod navolari" (Xoʻjaobod), "Chavqi" (Bulungur), "Mardona" (Vobkent) va
boshqa Folklor-etnografik ansambllari mashhur. Ular xalq sayillari, milliy bayram va
boshqa tadbirlarda faol qatnashadi. KoʻplariAmerika, Yevropa, Osiyo
mamlakatlarida oʻtkazilgan tanlov va festivallarda laureat unvoniga sazovor boʻlgan.
1980—90 yillardan boshlab bolalar folklore-etnografik ansambllari ham faoliyat
koʻrsatmoqda. Surxondaryo viloyatida "Quralay", "Gul-guncha" folklore-etnografik
ansambllari , Sirdaryo viloyatida “Dilrabo” folklore-etnografik ansambllari va
boshqalar shular jumlasidandir.
Hozirgi kunda respublikamizda faoliyat ko’rsatayotgan eng ilg’or folklore-
etnografik ansambllarining tashkil etilishi, ularning shakllanishi, rivojlanishi hamda
|
|
|