Şöbə: Humanitar ixtisaslar İxtisas: Kitabxana işi Qrup: 022a kurs: II

Diyarsunasliq ve olkesunasliq biblioqrafiyasi

Biblioqratiyamn j təsnifləşdirilməsinin həyata keçirilmosində əsas götürübn əlamətlərdən biri də biblioqrafiyalaşdırmanın bilavasitə obyekti olan sənədlərirı fonna və m ə/munu ilo əlaqodardrr. Bu əlamətə göro universal və sahəvi biblioqrafiya anlayışları fərqləndirilir. Çoxsahəli, mövzu, kompleks, $o>:si, diyarşünaslrq vo ölkəşünaslıq biblioqrafiya anlavrşları da hunlarla sıx əlaqayo malikdir. Biblioqrafiyalaşdırma prosesində bilavasito obyekt olan sənodlərin forma və mə/.munu vohdotdo götürüiür. Lakin bir hakia sənədin forması, digər halda isə ınə/m unu üstünlük təşkil edir.
Deməli, universal biblioqrafiya biblioqrafiyalaşdrrm a obyektlərinin formal əlamətlərinə əsaslanan biblioqrafiy ad ır vo burada məzmun həmin əlam ətbr əsasmda müəyyən olunur. Sahəvi biblioqrafiyada əksinodir, yə’ni sənədlərin mə/.- m unu birinei dərəcəli ohəmiyyətə malikdir, forma əlamətlorin d ən isə lazım gəldikdə müşayiotedici (əlavə) məqsədlə istifado olunur. Adətən belə hesab edirlər ki, sahəvi biblioqrafiya m üəyyon bilik sahəsi ilə əlaqədardır. Çoxsahəli biblioqrafiya bir neçə bilik sahəsilə, trıövzu biblioqrafiyası hər hansı bir bilik sahosi tc'rkibinə daxil olan müəyyən məsəb üzro ədəbiyyatla bağhdır. Məsəbyə daha diqqətb yanaşdıqda m ə ’lum olur ki, adları çəkilon anlayışlartn doqiq mo’nasınt müəyyonləşdirmok olduqca çotindir. Çünki həm elmdə (üm um ən təcrübi foaliyyotdə) vo o cümlodən həm do biblioqrafiyada işlədüən «sahə» və «mövzu» ifadobrinin məzm u n həddi dəqiq m ə’lum deyil.
Diyarşünaslıqı və öikəşünaslıq biblioqrafiyası anlayışlarınm müəyyənbşdirilməsində məzmun-ərazi (yə'ni məzmun-forma) əlaməti əsas götürülür. Birinci halda söhbət ölkə daxilində miiəyyən yeıiə (rayonla, şəhərlə, vilayətb, coğrafi bölgə ilə və i.a.), ikinci halda müəyyən ölkə ilə, dövlətlə əlaqədar ınəzmuna malik ədəbiyyatla biblioqrafik iş n ə/əıd ə tutulur. Bu cür ədəbiyyat ən müxtəlif məzmuna malik (məsələn, m ə’lum diyarın və ya ölkənin tarixi, xalq təsərrüfatı, eJmi, mədəniyyəti) ola b ib r və bu nöqteyi-nəzərdən diyarşünaslıq və ölkəşünaslıq biblio-qrafiyasını universal hcsab etmək olar. Lakin diyarşünashq və ölkəşlinaslıq özləri əsiində kompleks xarakterli xüsusi bilik sahələridir. Deməli, bunlaıia əlaqədar olar. biblioqrafiya da 105 sahnvidir. Bundan başqa, diyar və ya ölkonin mazmun e'tibarib yalnı/ bir sahəsi, deyək ki, onlann larixi haqqında ədəbiyyalın biblioqrai'ik göstəricisi yaradılırsa, onda həmin diyarşiinashq və ölkə.şünashq biblioqral'ik vəsaiti sırf sahəvi xarakter ahr. Bütün bunlar bir daha göstərir ki, bibfioqrafiyalaşdırma obyektlərinin m ə/m u n əlamətləri çox müxtəlif m e’yarlarla ölçiilür və bunları vaxtında l'ərqləndirməyi bacarm aq hı/ımdır.