Şöbə: Humanitar ixtisaslar İxtisas: Kitabxana işi Qrup: 022a kurs: II

Müasir mərhələdə ümumi, xüsusi biblioqrafiya

Biblioqrafiyanm sahəlor üzro tosnil'atınm ikinci 'ümlu sayosində biblioqrafik foaliyyətin ınüxtolif əiamotlər üzrə biblioqrafik məhsul hazırlayan və onlardan istil'adnni to’min edon ayrı-ayn bölmələıi müoyyonlə.şdirilir. Başqa sözlə, biblioqral'ik məhsulun (vosaitlərin) vasitosilo biblioqrai'iyanın növ tosnifatı mosolosi yeni metodologiya ilo həll olunur. Bu metodologiyaya göıə biblioqiMİ'iyanm təsnilləşdirilməsində bibHoqıal'ik vəsaitlorin müxtolif olamotləri əsas götiirüliir. Belo əlam ətbrdon on mühiimü ictimai yöniimdür. Məhz bu əlamət növ tosnil'atı vozilbsini biblioqrafik foaliyyətin funksiya problemi ilo yaxınla.'jdır r. O na görn ki. biblioqrafik fəaliyyolin iclimai yönüınii ilə ictimai l'unksiyaları məzmun c ’tibarilə bir-birino uyğun golir. Moh/, buna göro biblioqrafiyanırı ictimai yönümo göro növ tosnil'atı biblioqral'ik informasiyhnın daha üınuıni mahiyyətino osaslanmalıdır və sonra daha xiisusi. sociyyovi xüsusiyyotlorino görə forqbndirihnəlidiı. Başqa sö/.b, ləsnifloşdirmo xott üzro deyil, iyerarxik olmalı, daha doğrusu, ürnumidon konkret məqsod yönümü və oxucu təlobatına uyğun olan xüsusiyo doğru keçid ardıcıllığını oks etdirmolidir.
Ümumi biblioqrafıya. Biblioqrui'ik inl'ormasiyanın axtarış vn komm unikasiya i'unksiyalan cyııi dorocndn l'ormal xaraktcro malikdirbr. Bu funksiyaların hoyata keçirilmosi vasitobri zahiri fərqlərino (tnəsobn, kitabxananın əlilba kataloqu və «Birillik Azərbaycan kilabiyy ılı») baxm ayaraq, biblioqrafiyalaşdınlan sənədlərin forma arına və ya məzm ununa (semantik tərkibinə) əsaslanılr və informasiya tələbatçıları isə nəzsrə alınmır. Üınıımi biblio-qrafik fəaliyyət çərçivəsində yaradılan biblioqrafik inl'ormasiya mənbələrinin konkrct məqsəd və oxucu istiqamətinin, müəyyən xidmət sahəsilə bilavasitə əlaqəsinin olm.ıması bunu təsdiq cdir.
Başqa sözlə, ümumi biblioqrai'iya ham ı üçündür. Məhz bu funksional xiisusiyyət ümuıni biblioqral'iyanı biblioqrafiyanın ictimai istiqamətinə görə iki əsas bölmələrindən biri kimi götürməyə imkan vcrir. Təsnifləşdirmənin ümutni biblioqrafiya ilo olaqodar olan ikinci pillosindo biblioqrafik inl'ormasiyanın axtarı.ş vo kommunikasiya vəzifələrini həyata kcçirən vasitolərin forqli xüsusiyyotləri əsas götiiriiUir. bu vo ya digor osas ictimai vəzilənin üstiinlüyü rtoz.əro alınır. Bununla əlaqədar olaraq ümumi biblioqrafiya hər şcydon ovvol axtarış vo konımunikativ funksiyah biblit)qrafiyaya bölüniir.
Xüsusi bibüioqrafiya. Xüsusi hihlioqrai'iya ümumi hihlioqnıl'iyadnn l'orqii olaraq ınÜDyynn xidmol sahnsino, konkrct mnqsəd vr oxueu istjqamətinn malik olur. Xüsusi biblioqrafiya da daxıli difercnsasiyalaijdırıhna clmi-tndqiqat, istehsalat, idarnctmn. tnhsil, şnxsi tnhsil, fasilnsi/ tnhsil, m--’nnvi-nxlaqi tnrhiyo kimi xidmnt sahnlnrinn görn aparıh Xidmnt sahnlnrinn mnxsus xüsusiyynt biblioqraiik i.Şjü nkrcl mnqsndlnrini, mn/.mununu, tnşkilini vn mctodikasmı müoyyon edir. Nnznrn almaq lazımdır ki, haqqıııda bnhs olunan xidmnt sahələri ümu: ıi xarakler da.şıyır vn biblioqrafik fnaliyyntin konkret is qamot dorocosinin osl mürnkknbliyini vo çoxcohotliliyini nk. ctdirmir. Ädları çnkilnn xidmnt sahəlnrini bir qndnr dn xırdalam aq vn sayını art ırmaq olar. Başqa sö/ln. hnqiqntdn bu gün mövcud olan oxucu qrupları vo konkret mütalin moqsndlori no qndnrdiı-.sə, xüsusi biblioqrai'iya dairnsindn biblioqrafik xidmnt sahəsi dn o qndnrdir.
Ba.şqa sözlo, ümunıi biblioqrafiya növbnti konkret xüsusi stii'adn mnqsndlorindən asılı olmayaraq sonodlnrin axtarı.şını və ımların haqq.nda m o’lumat vcrilınosini tə’min edən biblioqrafik vəsaitlərin yaradılması üzro foaliyyot sahosidir. Xüsıısi biblioqrafiya iso sosial hoyatm miioyyon sahəsinin bilavasitə və hərtoroili biblioqrafik to'- minatı ilo mo.şğul olan ('oaliyyət kimi moqsodyönlü biblioqrafik materiaUann yaradılması vo istifado olunmasını hoyata kcçirir. Bununla belo o, hom do rnə’lum xidmot sahosi tolobatlarının vo sorğularının biblioqrafik to’minatı moqsodilo hər ciir monbolordon (o cümlədon ümumi biblioqral’iya monbolorindon) istifadə cdo bilər.

9.