Sog‘liqni saqlashni boshqarish va Jamoat sog‘lig‘ini saqlash mutaxassisligi magistranti Hakimova Dilafruz Bahrom qizining “O‘smir -qizlar salomatligi va uni

Toshkent tibbiyot Pediatriya instituti
jamoat salomatligi, sog‘liqni saqlashni
boshqarish kafedrasi dotsenti t.f.n. Muxamedova N.S.


70910215-Sog‘liqni saqlashni boshqarish va Jamoat sog‘lig‘ini saqlash mutaxassisligi magistranti Hakimova Dilafruz Bahrom qizining “O'smir -qizlar salomatligi va uni yanada yaxshilashda BTSYo hamshiralarining örni” magistrlik dissertatsiyasi mavzusiga


TAQRIZ

Markaziy Osiyo mamlakatlarida 10−19 yoshli o‘g‘il va qiz bolalar uchun yo‘l jarohatlari va o‘ziga zarar yetkazish asosiy o‘lim sabablari hisoblanadi. 2019 yilda YTHlarda 5−14 yoshdagi bolalar o‘limi bo‘yicha O‘zbekiston ko‘rsatkichi Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Rossiya, Turkmaniston va Tojikistonga qaraganda yuqori edi. (Yunisefning O‘zbekistondagi ofisining Sog‘liqni saqlash masalalari bo‘yicha maslahatchisi Olga Kim 14 May 2022)

Yana bir og‘riqli muammolardan biri — bu bolalarning ruhiy salomatligini ta’minlash.«Kompleks jinsiy ta’lim sog‘lom xulq-atvorni shakllantirishga, jinsiy va reproduktiv salomatlik va turdosh huquqlarni himoya qilishga yordam beradi, xususan, OIV infeksiyasi va o‘spirin homiladorligi holatlarini kamaytirish orqali jinsiy va reproduktiv salomatlik ko‘rsatkichlarini yaxshilaydi» (YUNISEF ofisining mintaqaviy maslahatchisi Gabriel Fontana).
Sog‘lom turmush tarzini shakllantirish borasida yana bir muammo ham ta’kidlandi: o‘smirlarda jismoniy faollikning yetishmasligi — qizlar orasida 84 foiz va o‘g‘il bolalar orasida 56 foizni tashkil qiladi. O'smir qizlar salomatligini yaxshilash va turmush tarzini shakllantirish bugungi kunning aktual mavzularidan biri sanaladi. Bu borada olib borilayotgan ilmiy tadqiqotlar va chora tadbirlar salomatlik korsatkichini yaxshilash va turli hil kasalliklar va muammolarni oldini olishga qaratilgan.
Ushbu magistrlik dissertatsiyasi mavzuning dolzarbligini hisobga olgan holda, uni TTA Gigiyena va Jamoat sog‘lig‘ini saqlash muammolar hay’atida tasdiqlash uchun tavsiya etiladi.


Toshkent tibbiyot akademiyasi
Jamoat sogligini saqlash maktabi dotsenti,
Phd Urazaliyeva I.R.