«статистика» фанининг 2021/2022 ўқув йили учун мўлжалланган

3. Statistik jamlash va guruhlash
Statistik jamlashning mazmuni va uni masalalari. Jamlash tushunchasini tor va keng ma’nolarda talkin etish. Statistik guruxlashning mohiyati va uni ijtimoiy-iqtisodiy hodisalarni tahlil qilishda ahamiyati. Guruxlash turlari. Atributiv va mikdoriy guruxlash. Odtsiy guruxlash. Kup ulchovli guruxlash va uning turlari: kombinatsion guruxlash; irearxik guruxlash. Guruxlash tuzish koidalari. Guruxlash belgisi. Guruxlar soni. Guruxlar oraligi. Statistik tasniflash va uning uziga xos xususiyatlari. Statistik tuplam tuzilishi va ijtimoiy-iqtisodiy hodisalar urtasidagi boglanishlarni urganishda guruxlash usulini qo‘llash ahamiyati. Taksimot qatori mohiyati va uni tarkibiy unsurlari. Taksimot qatorlari turlari. Atributiv va variatsion qatorlar. Variatsion qatorlar turlari: diskret va oralikdi qatorlar.

4. Statistik jadvallar va grafiklar .

Statistik ko‘rsatkichlarni takdim etishning asosiy usullari: matnda suz bilan bayon qilish, jadval va grafiklar shaklida tasvirlash. Matnda takdim etish nuksonlari. Jadval - statistikaning asosiy suz turkumi sifatida. Statistik jadval mohiyati va uni tarkibiy unsurlari. Jadval skeleti. Jadval egasi va kesimi. Jadval maketi. Jadval sarlavxasi. Ega tuzilishi bo‘yicha jadval turlari: oddiy jadvaplar; guruxli jadvallar; kombinatsion jadvallar. Kesim tuzilishi bo‘yicha jadval turlari: oddiy kesimli jadvallar; murakkab kesimli jadvallar. Jadvallarni tuzish asosiy koidalari. Jadvallarni ukish va tahlil qilish yullari. Statistik ko‘rsatkichlarni grafiklarda tasvirlash ahamiyati va uni afzalliklari. Grafiklarning tarkibiy unsurlari: masshtab, shkala va koordinatalar tizimi. Grafik tasvir shakli bo‘yicha turlari: chizikli fafiklar (efi chiziklar); yassi fafiklar (ustunli, tasmali, kvadratli, doirali, sektorli, shaklli, nuktali, rangli); fazoviy fafiklar. Grafik yasash bo‘yicha turlari: diagrammalar; statistik kartalar. Takkoslash, tuzilma va dinamika diagrammalari. Kartogrammalar va karto diagrammalar.

5. Statistik ko‘rsatkichlar.
Statistik ko‘rsatkichlarning mohiyati va ahamiyati. Statistik ko‘rsatkichlarning ajralmas tarkibiy unsurlari (sifat va mikdor tomonlarning mavjudligi; zamoy va makonga boglikligi). Statistik ko‘rsatkichlarning tasniflari. Individual va jamlama ko‘rsatkichlar. Birlamchi va xosilaviy ko‘rsatkichlar. Mutlak, nisbiy va urtacha ko‘rsatkichlar. Momentli va intervalli ko‘rsatkichlar. Additiv va noadditiv ko‘rsatkichlar.
Mutlak ko‘rsatkichlar va ularni turlari. Mutlak ko‘rsatkichlarni ifodalash shakllari: natural, mexnat va kiymat ko‘rsatkichlari. Nisbiy ko‘rsatkichlar - statistik tahlil yulidagi birinchi kadam sifatida ekanligi. Nisbiy ko‘rsatkichlar turlari. Dinamika va reja topshirigi nisbiy ko‘rsatkichlari. Reja (shartnoma) bajarilishi nisbiy ko‘rsatkichi. Tuzilma va koordinatsiya nisbiy ko‘rsatkichlari. Xududlararo va ob’ektlararo takkoslash Yisbiy ko‘rsatkichlari. Intensivlik nisbiy ko‘rsatkichi. Nisbiy va mutlok statistik ko‘rsatkichlarning mazmun-mohiyati.