Suyuqliklarning asosiy xossalari

Kinematik qovushoqlik koeffisiyent. Gidravlikadagi ko`pgina hisoblash ishlarida <sub></sub> ning <sub></sub>ga nisbati bilan ifodalanuvchi va kinematik qovushoqlik koeffisiyenti deb ataluvchi miqdordan foydalanish qulaydir. Bu miqdor grekcha υ harfi bilan belgilanadi:
<sub></sub> <sup></sup> (1.15)

m2 sm2 υ ning SI dagi birligi , SGS sistemasida yoki stoks (st) bilan ifodalanadi. s s
Spravochniklarda va texnik adabiyotda uning kichik o`lchovlari ham (santistoks - sst) uchraydi. 1 m²/s = 10⁴ st = 10⁶ sst.
Qovushoqlik koeffisiyentini aniqlash uchun viskozimetr deb ataluvchi asbob qo`llaniladi. Suvga nisbatan yopishqoqligi katta bo`lgan suyuqliklar uchun Engler viskozimetri qo`llaniladi (1.3-rasm). U birining ichiga ikkinchisi joylashgan 1, 2 ikki idishdan iborat bo`lib, ular orasidagi bo`shliq, suv bilan to`ldiriladi. Ichki idish 2 ning sferik tubiga diametri 3 mm li naycha kavsharlangan, u tiqin 5 bilan berkitilgan bo`ladi.
Iсhki idishga tekshirilayotgan suyuqlik quyilib, uning temperaturasi ikki idish oralig`idagi suvni qizdirish yo`li bilan zarur bo`lgan temperaturagaсha yetkaziladi. Tekshirilayotgan suyuqlik temperaturasi termometr 6 yordamida o`lchab turiladi. Suyuqlik zarur temperatura t` gaсha qizigandan so`ng tiqin ochiladi va sekundomer yordamida 200 sm<sup>3</sup> suyuqlik 3 oqib chiqqan vaqt belgilanadi. Xuddi shunday tajriba t = 20°C da distillangan suv bilan ham o`tkaziladi. Tekshirilayotgan suyuqlikning t = 20°C dan oqib chiqqan vaqtlarining nisbati qovushoqlikning shartli graduslari yoki Engler graduslarini bildiradi:
Т suyuqlikt
0E _ .
T suv.t 200C
Engler gradusidan m²/s ga o`tish uchun Ubbelode formulasi qo`llaniladi:
 ⁰ 0,0631₀ ^{ 4} (1.16)
_0,0731 E_{ }10
 E 