20
Uluslararası ĠliĢkiler disiplini, cevaplanması bazen oldukça zor olan
birçok sorunun cevabını bulmaya çalıĢan disiplinler arası bir bilim dalı
olarak
görülebilir.
Aydın'ın
(1996:75)
belirttiği gibi, “SavaĢlar neden çıkar? B
u
nedenler milliyetçilik veya ideolojik midir? Veya bir diğer neden bir dünya
hükümetinin olmaması mıdır? Ġnsanlar genetik olarak saldırgan
mıdırlar?”
Ģeklindeki soruların cevapları,
Uluslararası ĠliĢkiler
disiplininde var olan
çeĢit
li
teorilerle açığa kavuĢturulmaktadır.
Örneğin;
realizme
göre anarĢi ortamında
ayakta kalabilmek için birbirlerine karĢı güç mücadelesi veren,
liberalizme
göre ise karĢılıklı bağımlı halde bulunan devletlerin davranıĢlarının nedeni
,
yukarıda belirtilen
sorular
ın cevaplarında saklıdır.
Güç kavramının Uluslararası ĠliĢkiler teorilerinin temelinde yer alması
,
bu kavrama yönelik ilgiyi
artırmıĢ ve birçok kiĢi tarafından farklı güç tanımları
geliĢtirilmiĢtir. A
ncak henüz
ortak bir tanım üzerinde uzlaĢıldığını söylemek
pek mümkün değildir. Ġkinci dünya savaĢı sonrası dönemde güç kavramı,
Hans J. Morgenthau tarafından "Uluslararası Politika" adlı eseriyle sisteme
kazandırılmıĢtır (Yalçınkaya, 2004:15). Morgenthau'ya göre (1948:80
-108)
güç, sekiz unsuru
5
ile de
vletin kendi amaçlarına uygun olarak diğerlerinin
davranıĢlarını etkileme, kontrol etme
ve
uyuĢmazlıkları çözme yeteneği
dir.
Joseph Nye tarafından (2005; 2008
b; Nye ve Welch, 2011:55) hava
durumuna benzetilen ve herkesin üzerinde çok fazla konuĢup çok az kiĢinin
nasıl iĢlediğini bildiği
g
üç kavramı; hedeflere ya da amaçlara ulaĢmak için, bir
baĢka ifade
yle,
arzulanan sonuçları elde etmek maksadıyla baĢkalarının
davranıĢlarını; a) tehditle, b) para ödeyerek veya c) cezbetme, hayranlık
uyandırma ve iĢbirliği yaparak etkileme kabiliyeti
,
Arı (
2008:136)
tarafından
ise;
kapasite, etki, politikanın amacı, karĢılaĢtırıldığında bir anlam ifade eden
göreli bir kavram veya amaca ulaĢmada bir araç olarak tanımlanmıĢtır. Nye
ve Welch (2011:56), devletlerin güce sahip olma durumunu, poker oyununda
yüksek kartlara sahip olma
ya benzetmiĢlerdir.
Bu durumda elinde yüksek
kartları
,
bir baĢka
ifadeyle, gücü bulunduran oyuncular, kendilerini her zaman
daha güvenlikli bir ortamda hissedecekler ve hamlelerini ona göre yaparak
oyunu yönlendireceklerdir.
5
1. Coğrafya, 2. Doğal Kaynaklar, 3. Endüstriye
l Kapasite, 4.
Askeri Hazırlık Derecesi,
5. Nüfus, 6. Ulusal Karakter, 7. Ulusal M
oral, 8. Diplomasinin
Niteliği
.