T. C. Tarim ve köYİŞleri bakanliği koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü avian influenza(tavuk vebasi) acil eylem plani
Yüklə 1,4 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Adı Soyadı
- Abdullah KESKİN
- BURDUR
KB ve GB’ni gösteren şema 
Koruma Bölgesi ve Gözetim Bölgesinin tamamı KIB’ı oluşturur. YHKM, KIB için temel önemde olan etkin karantina ve hareket kontrollerini sağlayacaktır. Hareket kontrolleri virüsün daha fazla yayılmasının önlenmesine katkı sağlayarak başarılı bir eradikasyonun hızını ve gerçekleşme ihtimalini artırır. Deklare edilen bölgelere dayalı olarak karantina ve hareket kontrolleri birkaç seviyede uygulanmalıdır. Hastalığın eradike edilmesi kadar hareket kontrollerine bir ölçüde devam edilmelidir. Sıkı gözlem ve denetimler bir yandan sürerken bütün EB’ler, HTB’ları ve ŞB’lar karantina altına alınacak, EB’lere, HTB’larına ve ŞB’lara ve buralardan dışarıya hiçbir harekete izin verilmeyecektir. Enfekte ya da temas riski bulunan kanatlılara ait ürünlerin atılması ve şüpheli ürünlere el konulması için riskli işletmelerde karantina ve hareket kontrolleri uygulanacaktır. Yetkililer KIB dışında ve içinde hiçbir yasa dışı taşıma ya da ticaretin yapılmamasını sağlayacaklardır; bu durumun takip ve tesbiti için polis ve silahlı kuvvetlerden yardım isteyebilirler. Özellikle EB’lara, HTB’larına ve ŞB’lara yakın ya da oralarda olup da KIB’den çıkış yapan kişiler virüsün mekanik yayılmasına neden olmamak için 3 gün süre ile canlı hayvanlarla temas etmemelidirler. Yol üzerlerine hayvanların geçtiği yollara, meralara veya dere ve diğer akarsulara drenaj yolu ile hastalığın bulaşması önlenmelidir. Yetkililer kısıtlı bölgelerde bütün kanatlı pazarlarının kapalı olmasını ve kanatlıların enfeksiyona maruz kalmış olabileceği bütün ticari yerlerin kapatılması ve dezenfekte edilmesini sağlayacaklardır. Hastalığa karşı hassas kanatlı türleri resmi denetim altında doğrudan aynı koruma bölgesi içinde bulunan mezabahaya acil kesim için sevk edilebilir, ya da eğer bu bölgede hiç mezbaha yoksa temizlik ve dezenfeksiyona uyularak resmi denetim altında ve her taşıma hareketinin denetlenmesi şartı ile yetkili makam tarafından belirlenecek koruma bölgesi dışındaki bir mezabahaya acil kesim için sevk yapılabilir. YHKM’nin risk değerlendirmesinden derogasyon yoluyla yetkililer kanatlıların mezbahalara sevk edilmesinde şu şartlara tabi olarak karar vereceklerdir: a)İşletme kayıtları resmi kontrole tabi olmuştur ve işletmedeki epidemiyolojik durum AI virüsü ile enfeksiyon ya da kontaminasyona dair herhangi bir şüphe içermemektedir ve b)İşletmede bulunan hastalığa karşı hassas türlere ait bütün kanatlılar RV muayenesi sonucunda negatif sonuç vermişlerdir ve c)İstatistiki parametreler dikkate alınarak kanatlıları temsil edecek sayıda kanatlı tam bir klinik muayeneye tabi tutularak klinik olarak şüpheli ya da enfekte kanatlı bulunma ihtimali olmadığından emin olunmalıdır ve d)Kesimhane (mezbaha) şüpheli bölgeye mümkün olduğunca yakın bir yerde olacak şekilde yetkili makam tarafından tayin edilecektir. 1. Mihrak: Enfeksiyonun tespit edildiği ve laboratuvar bulguları ile teyit edildiği işletmeyi ifade eder. Burada aşağıdaki önlemler alınır. a)İşletmede hastalığın varlığı laboratuar tarafından resmi olarak teyit edilir edilmez, işletmedeki bütün kümes hayvanları gecikmeden mahallinde öldürülmelidir. b)Ölen veya öldürülen tüm kümes hayvanları ile tüm yumurtalar ve hayvan maddeleri (yem, gübre, saman, tüy, yumurtalar için violler gibi maddeler) imha edilmelidir. c)Hastalığın inkübasyon dönemi sırasında işletmedeki kümes hayvanları kesilmişse, bu kümes hayvanlarından elde edilen etlerin izi sürülecek ve mümkünse imha edilecektir. d)Hastalığın varsayılan inkübasyon dönemi sırasında çıkan ve işletmeden uzaklaşmış kuluçkalık yumurtaların izi sürülecek ve imha edilecektir. Ancak bu yumurtalardan civciv çıkmış ise bu hayvanlar resmi kontrol altına alınacaktır. e) Hastalığın varsayılan inkübasyon dönemi sırasında elde edilen ve işletmeden uzaklaşmış sofralık yumurtalar uygun şekilde dezenfekte edilmemişlerse izi sürülecek ve mümkünse imha edilecektir. f)Mihrakta daha sıkı temizlik ve dezenfeksiyon kuralları uygulanır. g)Son imhadan(son temizlik ve dezenfeksiyondan sonra) 21 gün boyunca hiçbir hayvan sokulmayacaktır.
Enfeksiyonun görüldüğü işletme (mihrak), bu işletme ile teması olduğu varsayılan hastalıktan ve/veya bulaşmadan şüpheli işletmeleri bulunduran bölgedir. Koruma bölgesi harita üzerinden 3 km.lik yarıçaplı bir çember çizildikten sonra bu çember, ilgili emirler dahilinde bol miktarda detaylar ile rapor edilecek olan otoyolların ve yolların, su yollarının, demiryollarının, doğal bariyerlerin, köprüler, sabit yapılar ve diğer referans unsurları gibi özel noktaların göz önüne alınması ile çizilecek olan ideal geometrik hat ile ilişkilendirilecektir. Enfeksiyonun potansiyel yayılma riski ile ilgili epidemiyolojik gözlemlerde ayrıca dikkate alınmalıdır. Koruma bölgesinin belirlenmesinde; -Kanatlı nüfusunun yoğunluğu, -Doğrudan ve dolaylı temasların gözlenmesi (diğer işletmeler, tacirler, pazarlar v.b.), -Servislerin kendi kendilerine yeterliliği (kesim, dönüşüm tesisleri, v.b.) gibi hususlar gözönüne alınır. Koruma bölgesinde alınacak önlemler: a) Kanatlı bulunan bütün işletmeler ve hayvan sayıları belirlenir, b) Kanatlı bulunan bütün işletmelere 3 günde bir periyodik ziyaretler ve klinik incelemeler yapılır, gerektiğinde laboratuvar incelemeleri için numuneler alınır. Gerçekleştirilen ziyaretler ve incelemelerin sonuçları kaydedilir, c) Bulundukları işletmelerde veya izole olarak tutulabildikleri herhangi başka bir yerde bütün kanatlılara el konulur, d) İşletmelerin giriş veya çıkışlarında uygun dezenfeksiyon araçları kullanılır, e) Kanatlıların, kanatlı karkaslarının ve yumurtaların bölge dahilinde taşınması için ayrılmış olan taşıtların ve bu işle görevli kişilerin hareketlerinin kontrolü yapılır, f) Hava, demiryolu veya büyük yol bağlantıları üzerinden bölgeden transit geçiş durumları istisna olmak üzere kamu ve özel yollar üzerinde kanatlıların taşınması yasaklanır, g) Kanatlılar veya diğer kuşlar ile ilgili fuarların, pazarların açılması, sergi ve yarışların düzenlenmesi yasaklanır, h) Aşağıdaki varsayımlar hariç olmak üzere kanatlıların ve kuluçkalık yumurtaların bulundukları işletmenin dışına çıkma yasağı konulur. Yetkili Makam ancak aşağıdaki durumlarda taşımalar için izin verir.
Koruma bölgesi içinden kanatlıların veya hayvansal maddelerin çıkarılması gerektiği hallerde hastalığı takiple görevli resmi veteriner hekime müracaat edilir. Bu yer değiştirmeler için izin verilmeden önce mutlaka resmi veteriner hekim tarafından işletmede bir sağlık muayenesinin gerçekleştirilmesi gerekir. Resmi veteriner hekim durumu bir raporla tesbit eder. Rapor yetkili makam tarafından incelenir. Uygun görülürse nakil kararı verilir. Nakline karar verilen kanatlılar veya yumurtaların nakil işlemleri dışarı ile teması olmayan nakil araçlarına kullanımdan önce veya kullanımdan sonra dezenfekte edilerek resmi kontrol altında gerçekleştirilir. 3. Gözetim Bölgesi -Gözaltında Tutma Bölgesi: Gözetim bölgesi; koruma bölgesini sınırlayan ve kapsayan, bölgenin coğrafi yapısı, işletme yoğunluğu, kesimhane, yem fabrikası ve diğer ekolojik ve epidemiyolojik faktörlere bağlı olarak mihraktan 3-10 km. yarıçaplı uzaklıktaki alandır. Bu bölgenin sınırlarına “BURADA TAVUK VEBASI HASTALIĞI VAR” yazılı levhalar asılır. Genel olarak kanatlıların sahipleri/bakıcıları tarafından günlük klinik inceleme için bilinçlendirilerek klinik inceleme onlara yaptırılır. Gözetim bölgesinde alınacak önlemler: a) Kanatlı bulunan bütün işletmeler ve hayvan sayıları belirlenir, b) Bölge dahilinde kanatlıların ve kuluçkalık yumurtaların hareketlerine izinle müsaade edilir, c) Bu bölgede bulunan kanatlıların gözaltı bölgesinin dışında yerleşik bulunan ve yetkili makam tarafından belirlenmiş olan bir kesimhaneye doğrudan taşınmaları halinin dışında bölgeden çıkarılması yasaktır, Bu kümes hayvanlarının etleri özel bir sağlık işareti taşımalıdır. d) Yumurtaların ancak yetkili makam tarafından tesbit edilmiş olan kuluçka merkezlerine taşınmalarına izin verilebilir. Sevkiyat işleminden önce yumurtalar ve ambalajları dezenfekte edilmelidir, e) Kullanılmış olan gübre ve kanatlı altlıklarının bölgeden çıkışı yasaktır, f) Yem ve ekipmanların dışarı çıkarılmasına izinle müsaade edilir, g) Bu bölgede de kanatlılar ve diğer kuşlar ile ilgili fuar, sergi, yarış ve pazar alanlarının kurulması yasaklanır, h) Hava, kara yada demiryolu ile transit geçişlerde, orijin ve varış noktası, kontrol ve gözaltı bölgesinin dışında olduğunda ve ilan edilen alanlar içerisinde hayvanlar indirilmemek kaydıyla izinle müsaade edilir. Eğer gözetim bölgesinin içerisinde hayvanlar mecburi olarak alıkonacak olurlarsa bunlar şüpheli kabul edilir ve bunların daha sonraki hareketleri dikkatli bir şekilde tekrar değerlendirmeye alınır. 8.3.4.2. Epidemiyoloji a) Uzman grup oluşturulması Hastalığın erken döneminde deneyimli memurlardan oluşan küçük bir ekip oluşturulur. Bu ekibin görevi YHKM’e bilgi sağlamaktır.. UHKM veya YHKM’nin başkanı hastalığın kaynağına doğru izlenmesi amacına yönelik olarak ilk araştırma ekibi, klinik gözlem ekibi, bölge/mıntıka denetleme ve kontrol ekibi gibi farklı kategorilerde araştırma ekipleri ya da kişileri görevlendirir ve ilgili diğer tedbirlerin alınmasını sağlar. b)Geriye ve ileriye doğru izleme 1. İzlemenin öncelikleri Bu amaçla EK 16’de yer alan Epidemiyolojik Araştırma Formunda yer alan bilgiler kullanılır ve özellikle aşağıda belirtilen hususların tespitine yönelik çalışma yapılır. -Enfeksiyonun kaynağı; ve tespit edilemeyen vakaların - örneğin aynı kaynaktan enfekte olma ihtimali olan diğer lokasyonların belirlenerek hastalığın izlenmesi (geriye izleme) ve yayılma yollarının anlaşılmasıdır. -Enfeksiyon etkeninin ortaya çıkış tarihi , enfeksiyon kaynağı konusunda hastalıkla ilgili harekete geçirenin ne olduğu, ne zaman harekete geçtiği gibi sorulara ilişkin olarak varılacak veterinerlik yargısıdır. -İlk lezyonların görüldüğü tarihten sonraki süreç virüs saçılımı olasılığının en şiddetli olduğu zamandır bu nedenle izlemede aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.
2. İzleme araçları İzleme çalışmalarında aşağıdaki bilgilere ihtiyaç duyulacaktır. Sayım: İşletmede bulunan hayvanların sayısı, halihazırda ölmüş olan hayvanların sayısı, enfekte ya da kontamine olduğundan şüphe edilen hayvanların sayısı kaydedilir ve bu bilgiler sürekli güncel tutulur. Yine işletmedeki bütün yumurta stokları, et, et ürünleri, karkaslar, sıvı atık, gübre ve hayvan yemi ve çöplere ilişkin bilgiler kaydedilir ve bu bilgiler muhafaza edilir; Bilgi toplama kontrol listesi : Toplanacak bilgiler ve yapılacak işlemler listelenir ve yazılı hale getirilir. Bu liste sürekli güncel tutularak tamamlanan ve yapılacak işlemler takip edilir. Kesimhanelerin ve hayvan şatış yerlerinin izlenmesi: YHKM yetkilileri KB ve GB içinde ve çevresinde bulunan bütün kesimhanelerin ve hayvan satılan yerlerin geriye ve ileriye doğru izlenmesini sağlar, Klinik İzleme: Koruma Bölgesindeki ve Gözetim Bölgesindeki kanatlı hayvan bulunan bütün işletmeler ve hayvan sayıları belirlenir ve koruma bölgesindeki bütün işletmelere kontrol sıklığı 3 günü, gözetim bölgesindeki işletmelerde ise 10 günü geçmemek kaydıyla periyodik ziyaretler yapılarak hayvanlar AI semptomları yönünden incelenir ve bulgular düzenli kayıt altına alınır. Hayvan bakıcı ve sahiplerine bu konuda detay bilgi verilerek günlük klinik inceleme yaptırılır, en ufak şüphe ve durum değişimi halinde irtibat kurulacak kişi ve iletişim bilgileri verilir. İncelemeler bölgedeki kordonun kaldırılmasına kadar devam ettirilmelidir. Serolojik izleme: Serolojik çalışmaların detayları, bölgedeki kanatlı varlığı, laboratuarların kapasitesi , hastalığın seyri ve diğer faktörler değerlendirilerek Avrupa Birliği ve OIE standartları temelinde Ulusal Uzman Grubu tarafından yönlendirilir. Virüsün H suşunun etken olduğunun bilindiği eradikasyon programları sırasında veya antijen olarak homolog virüsün kullanılması ile enfeksiyonun varlığı için, serolojik izleme hemaglutinasyon inhibisyon testleri kullanılarak yapılabilir. Eğer hemaglutinin suşu bilinmiyorsa, AI A virüsleri ile enfeksiyon için kanıt, özel antijen gruplarına uygulanan antikorların belirlenmesiyle elde edilebilir. Bu amaç için, ya bir immüno çift difüzyon test veya bir ELISA test kullanılabilir (ELISA ile ilgili bir problem konukçu belirleme testidir, çünkü konukçu immüno globulinlerinin belirlenmesine dayalıdır.) Su kuşları immüno çift difüzyon testlerde nadiren pozitif sonuç verirler ve suş bilinmedikçe, bu tür kuşları incelemek H5 ve H7 suşları açısından antikorların varlığı için muhtemelen kullanışlı olacaktır. Kan örnekleri, eğer sürü büyüklüğü 20’den daha az ise bütün kuşlardan, daha büyük sürülerde ise 20 kuştan alınmalıdır (Bu, sürü büyüklüğüne bağlı olmaksızın, sürünün %25 veya daha fazlası pozitif ise en azından bir pozitif serumu belirlemenin %90 olasılığını verecektir). Kanın pıhtılaşmasına ve test için serumun uzaklaştırılmasına izin verilmelidir. Bireysel serum numuneleri, standart hemaglutinasyon inhibisyon testlerinde grip virüsünün hemaglutenize olmuş antijenini inhibe etmede onların yeteneği için test edilmelidir. HI testleri için 4 mü yoksa 8 ünite mi hemaglutenin kullanılması gerektiği ulusal laboratuvarların inisiyatifindedir.. Gözetim bölgesindeki kordonun kaldırılmasından önce AI’nın varlığını tespit amacıyla sentinel –duyarlı hayvanlarla yapılacak çalışmada aşağıdaki kurallar uygulanır. 1- Kümeslere konulacak sentinel kanatlılar aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdırlar; a) AI’ya karşı duyarlı olmalı ve daha önce bu amaçla kullanılmamış olmalı, b)AI’ya karşı aşılanmamış olmalı, c) Tesislere ve kuruluşlara yerleştirilmelerinden önce 14 gün içinde AI’ya karşı serumları negatif olmalı, d) En az üç haftalık olmalı, f) Tanımlama amaçlı ayak işareti veya diğer çıkarılamaz kimlik işareti ile tanımlanmalıdır.. 2-Temizlik ve dezenfeksiyondan sonra 5 günlük bir zaman geçmeden önce tesis ve tesislere sentinel kanatlılar yerleştirilir. 3- Sentinel kanatlılar, sürekli girişe sahip olmalı ve kümesin geniş bir yüzeyine temas etmelidir. 4- Tesislere ve kuruluşlara yerleştirilecek sentinel kanatlıların sayısı, tesisin düzenli stoklama yoğunluğunun asgari %1’ne tekabül etmeli ve eşit olarak dağıtılmalıdır. 5-Sentinel kanatlılar, en az haftada bir defa RV tarafından klinik bir muayeneden geçirilmelidir. 6- Sentinel kanatlılar, tesislerde ve kuruluşlarda en az 21 gün kalmalıdır. 7- Tesise veya kuruluşa girişi yapıldıktan sonra 21 günlük sürede ölen bütün sentinel kanatlılar patolojik bir tetkikten geçirilmelidir 8-AI virüsünü ve özel antikorları %95 güven aralığında ve %5 prevalansda belirlemek amacıyla, sentinel kanatlılardan kaç kan ve dışkı numunesi veya balgam alınmalıdır.. Hastalıktan Arilik deklerasyonu için yapılacak klinik, virolojik ve serolojik çalışmanın detayları Ulusal uzman grubunca belirlenir. 8.3.4.3. İtlaf İtlaf stratejisi EB’ler ve HTB’lerinde uygulanan bir stratejidir. Enfekte kanatlıların itlafı ve imhası mevcut yasalara uygun olarak enfeksiyonun yayılmasını önleyecek en kısa zaman içinde gerçekleştirilme ihtiyacı akılda tutularak yerine getirilmelidir. İtlaf stratejisi ancak diğer kontrol metotları ile birlikte uygulandığında başarılı olabilir, fakat bunlar stratejinin etkinliğini artırmak ve, enfekte sürülerin kontrol altına alınmalarını sağlamak için kullanılacak ve gereksiz kanatlı itlafına meydan verilmeyecektir. En fazla enfekte ya da risk altında olduğu düşünülen kanatlılara itlaf işleminde öncelik verilecektir. Tür hassasiyeti ve daha çok virüs saçan dikkate alınarak; yetkililer önceliği en başta hastalığa karşı daha hassas türlere ve daha fazla virüs saçan türlere daha sonra da diğerlerine vermelidirler; örneğin önce tavuklar sonra diğer hayvanlar. Ayrıca bu işlemlerin, yabani kuşların ve diğer hayvanların enfekte organik maddelere erişimini önleyecek şekilde hayvan barınaklarının kapıları kapalı tutularak yapılmasına ihtiyaç vardır. Genel anlamda mümkün olduğunda yakma veya rendering yerine enfekte kanatlıların yerinde gömülme işlemi tercih edilebilir, ancak bunun hastalığın çıkış yerine dayalı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. a) İtlaf ve elden çıkarma işlemlerinde gerekli personel ve ekipman :
b) İtlaf metotları ve kullanılacak gazlar Enfekte sürülerin öldürülmesi aşağıdaki metotlar/ilaçlar/sistemler kullanılarak yapılır:
Kanatlıların diğer itlaf metotları şunlardır:
Kanatlıların öldürülmesinde kullanılan gazlar şunlardır:
Büyük kanatlı sürülerin itlafında kullanılabilen ilaçlar:
İmha işlemleri Acil Eylem Planının 12. maddesine göre yapılır. 8.3.4.4. Temizlik ve dezenfeksiyon Kanatlılar toptan imha edildikten sonra enfekte olmuş olan işletmelerin temizliği ve dezenfeksiyonu için uygulanması gereken prosedürler aşağıda belirtilmiştir. a) İşletmeye veya kümese bağlı olan kısımlar (kuluçka merkezi, yumurta ve taşıyıcıların toplanma odası, yumurtaların seçilmesi ve ambalajı için olan mekan, pastörizasyon tesisleri) fiziksel olarak veya fonksiyonel olarak uygun şekilde dezenfekte edilmelidirler. Ayrıca canlı hayvanların veya kuluçka yada tüketim yumurtalarının, yem ve diğerlerinin taşınması için olan işletme taşıma araçlarıda aynı uygulamaya tabi tutulmalıdır, b) Duvarlar, zemin, alanlar ve tavanların temizliği titiz bir şekilde yapılmalı, bütün dışkı kabuklaşmaları kazınmalı, gerçekten dezenfekte edilebilir olan yüzeyler hazırlayacak şekilde, bütün dezenfekte edilemiyen yapılar sökülmeli ve imha edilmelidir, c) Kapalı olan yerlerin duvarları ve yerleri uygun dezenfekte edici solüsyon ile yıkanmalı, demir strüktürler ısı ile dekontamine edilmeli, eğer işlem riskli değilse aynı zamanda alevede maruz bırakılmalıdırlar, d) Dış kısımlarda, mevcut her türlü organik kalıntının alınması ile detaylı bir temizlik yapıldıktan sonra, dezenfekte edici solüsyon ile yıkanmalıdırlar, e) Çimentolanmamış olan açık alanlarda, birden fazla olmak üzere aynı dezenfekte edici solüsyon ile uygulamaya tabi tutulmalıdır. İşletmede mevcut olan bütün alet ve makinalar biraraya toplanmalı, titiz bir şekilde temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Bu evre sona erdikten sonra kümesler, açık alanlar vb. uygun dezenfekte edici madde ile uygulamaya tabi tutulur, f) Su deposu, boru sistemleri , kanallar ve su içme araçları uygun bir dezenfekte edici solüsyon ile uygulamaya tabi tutulmalıdır ve solüsyon en az 48 saat boyunca dezenfekte edilecek olan yapılarda kalmalıdır, g) Yem siloları boşaltılmalı ve yem kalıntılarını düşürmek için bu silolara vurulmalıdır, daha sonra yukarıdan sıcak sulu hidro temizleyicisi ile yıkanmalı ve daha sonrasında dumanlanmalıdırlar.Yemlikler ve yuvalar sökülmeli ve hidro temizleyici ile temizlenmeli ve daha sonrasında dezenfekte edilmelidir, h) İzinli olarak işletmeye ulaşan bütün kişilerin dezenfeksiyona tabi tutulmasını sağlamak için, mobil bir dezenfeksiyon istasyonu bütün dezenfeksiyon evrelerinin sonuna kadar işletmenin girişinde kalmalıdır, ı) Personel toptan imha evrelerinde olduğu gibi hareket etmeye devam etmelidir, i) Temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş olan mekanlar dumanlamaya tabi tutulmalıdır, j) 15 gün sonra su ve yem dağıtım tesislerinin buharlanmasını ve dezenfeksiyon işlemleri tekrar edilmelidir. -Ön Temizlik ve Dezenfeksiyon a) Kanatlı karkasları imha edilmek üzere alınır alınmaz, kanatlı kümesleri ve ilgili bölümleri ve toptan imha ve ölüm sonrası muayene sırasında kontamine olmuş olan binaların, avluların vb.’nin bütün bölümleri uygun dezenfektanlar ile uygulamaya tabi tutulmalıdır. b) Binaları, avluları, aletleri vb.’yi kontamine etmiş olma ihtimali olan her türlü kanatlı dokusu ve yumurtaları uygun şekilde alınmalı ve karkaslar ile birlikte ortadan kaldırılmalıdır. c) Kullanılmış olan dezenfektan uygulamaya tabi tutulmuş olan yüzey üzerinde en az 24 saat boyunca kalmalıdır. - Son Temizleme ve Dezenfeksiyon a) Yağ ve pislikler yağ alıcı bir ürün uygulanarak bütün yüzeylerden silinmeli ve daha sonrasında su ile yıkanmalıdır. b) Su ile yıkandıktan sonra yukarıda belirtilen yüzeyler yeniden bir dezenfektan ile uygulamaya tabi tutulmalıdır. c) Yedi gün sonra mekanlar yağ alıcı bir ürün ile uygulamaya tabi tutulmalı, soğuk su ile durulanmalı, bir dezenfektan kullanılmalı ve yeniden su ile durulanmalıdır. - Taşıma araçlarında Temizlik ve Dezenfeksiyon Barınaklara giren ve çıkan herhangi bir taşıt ya da romörkün gerek dış tarafları gerekse de alt kısımları temizlenip dezenfekte edilecektir [tekerlekler dahil (tekerleklerin bütün taban çeperi dahil), jantlar, çamurluklar]. Taşıt ya da romörkün kanatlı taşınan kısımları da temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Taşıtın içi de dahili gözle görülebilen bütün çamur, pislik, hayvan dışkısı, sıçramış atıklar ve diğer benzeri maddeler temizlenmeli ve giderilmelidir. Bu temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri KIB giriş ve çıkışlarında da uygulanmalıdır. KIB giriş ve çıkışlarında ekipman ve malzemeler aynı temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerine tabi tutulmalıdır. -Hastalığa Karşı Kullanılan Başlıca Dezenfektanlar a) Sodyum Hipoklorit: Aktif klor içinde % 2’lik solüsyon. Aletlerin, yapıların ve zooteknik araçların dezenfeksiyonu b) Amonyum quertar tuzları (Quarternar Amonyum tuzları) : % 4’lük solüsyon İç ve dış duvarların uygulamaya tabi tutulması, yerlerin, nesnelerin, aletlerin ve araçların püskürtmeye tabi tutulması. c) Potasyum peroksimonosolfat + Malik asit + Sülfamik asit + dodesilbenzelsulfonat +sodyum hesametafosfat kompleksi: % 1’lik solüsyon İç yapıların uygulamaya tabi tutulması ve aletlerin, nesnelerin ve araçların dezenfeksiyonu d) Kalsiyum hidrat (Kireç sütü) : % 3’lük solüsyon Yıkama ve ön dezenfeksiyon sonra duvarların ve yerlerin püskürtülmeye tabi tutulması e) Kresilik asit: % 2.2’lik solüsyon Yerlerin püskürtülmeye tabi tutulması f) Sentetik fenoller: % 2’lik solüsyon Yerlerin püskürtülmeye tabi tutulması g) Formalin+Permanganat: Kapalı ortamlarda dumanlama 8.3.4.5. Kümeslere yeni hayvan getirilmesi: Enfekte bir bölgede son imhadan(son temizlik ve dezenfeksiyondan) 21 gün sonra kümeslere YHKM’nin kontrolü altında yeni kanatlılar yerleştirilebilir. 9. ACİL AŞILAMALAR Virusun çok sayıda alt tipi ve bu alt tiplerin değişik kombinasyonları bulunduğundan, influenza aşı üretiminde suş seçimi ve hastalıktan korunma için rutin aşılamaların kullanılmasında ciddi sorun oluşturmaktadır. Aşılar aynı zamanda klinik semptomların gelişimini engeller ancak enfeksiyonun çıkışını engellemez. Genel olarak, düşük patojen suşları taşıyan hayvanlar aşılandığında bu suşların mutasyon yolu ile yüksek patojen haline değişim gösterme ihtimali mevcuttur. Aşılanan hayvanlar virulent virüs saçmaya devam eder ve aynı zamanda serolojik kontrolü zorlaştırırlar. Avrupa Birliği Direktifi 92/40/EEC ye göre hastalık teyit edildikten sonra kontrol tedbirlerini desteklemek amacı ile AI ye karşı aşılama uygulanabilir. 9.1. Yasal imkanlar AI’nin Kontrolü ve Korunmaya ilişkin Yönetmeliğe göre Türkiye’de aşılamaya izin verilmemektedir. TKB herhangi acil bir durumda veya ring aşılamasında hangi aşının ne şekilde bir programla kullanılacağına ya da kullanılıp kullanılmayacağına karar verir. Yetkili makamın izin verdiği aşılarla AI’ye karşı aşılama yalnızca hastalık çıktığında ve aşağıda belirtilen kontrol tedbirlerini desteklemek amacı ile kullanılabilirler.: Kontrol tedbirlerini desteklemek amacı ile aşı uygulanmasına Bakanlık karar verir. Karar vermede dikkate alınacak hususlar: — Etkilenen bölgedeki kanatlı hayvan yoğunluğu, — Kullanılacak aşının özellikleri ve kompozisyonu, — Aşıların dağıtımı, muhafazası ve kullanılması ile ilgili gözetim prosedürleri, — Aşılamaya tabi olan kanatlı hayvan türleri ve kategorileri, — Aşılamanın yapılacağı bölgeler. 9.2. Stoklar Türkiyede AI aşısı üretimi yoktur. Halihazırda acil aşılama ve ring aşılaması için mevcut aşı stoğu bulunmamaktadır. Acil durumlarda TKB tarafından izin verilen müseccel aşı kullanılabilir. 9.3. Dağıtım İzin verilmemesi nedeniyle acil durum aşısının dağıtımına ilişkin herhangi bir düzenleme mevcut değildir. Gerektiğinde KKGM bu dağıtımı birkaç gün içinde organize edebilir. 9.4. Uygulama Aşılama münhasıran veteriner hekimler tarafından yapılır. 10. PERSONELİN EĞİTİMİ 10.1. Giriş Personel AI nın teşhis metotları ve hastalıkla mücadele konusunda düzenli olarak eğitilmelidir. Personelin eğitiminde; • AI nin klinik teşhisi • KB ve GB’deki enfekte mekanlarda uygulanan prosedürler (sanitasyon ve imha)
• YHKM’deki prosedürler • UHKM’deki prosedürler • Uygulamaların izlenmesi, kayıt tutulması • Bildirim ve yayım prosedürler 10.2. Farklı grupların eğitimi
10.3. Eğitim programının uygulanması
Hastalığın bir özeti (klinik belritilerle ilgili resim ve video görüntüleri ve AI virüsü ile enfekte bir sürüdeki sağlık ve verim kayıtlarının nasıl değiştiğine ilişkin örnekler), günlük çalışma atölyeleri ve kurslar vs…. 10.4. Personel eğitiminin zaman planı AI acil eylem planı ile ilgili özel eğitim programları ve tarihleri KKGM tarafından hazırlanan yıllık eğitim programı kitapçığında yer alır. 10.5. Bu programla ilgili sorumluluk AI Acil Eylem Planı eğitim programlarının uygulanmasından KKGM sorumludur. 11. KÖTÜ DURUM SENARYOSU ( KÖTÜ DURUMDAN KORUNMAK İÇİN ALINACAK TEDBİRLER) Bilinen bir durumun değerlendirilmesi sonucu tek bir hastalık çıkışının epidemiye dönüşmesi tehlikesi vardır ve hastalığın kısa süre içinde yok edilmesi mümkün görünmemektedir. Böyle bir tehlikedeki belirtiler şunlar olabilir;
Böyle bir durumda aşağıda belirtilen kontrol tedbirlerinin takviyesi ve genişletilmesi gereklidir;
11.1. Hastalığın İlk Çıkışı : İlk epidemi sıradan bir sürüde, köy tipi tavuk çiftliğinde, sürüde ya da ticari bir sürüde ya da entegre bir işletmede çıkabilir. AI ile ilgili hastalık teşhisi ve teyidi için belirli bir süreye ihtiyaç duyulur. Bu zaman süresinde kanatlı populasyonu yüksek olan bir bölgede hastalık çıkarsa (örneğin Marmara Bölgesi) ticari ve nüfusla ilgili hareketlerden dolayı yoğun bir şekilde taşıt, ekipman, ve insan trafiği ve yem, yumurta, ve tavukların bölge içinde ve Ege, Orta Anadolu ve, Akdeniz ve Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu gibi gibi bölgeler arasında transferi söz konusu olacaktır. Bu periyotta işe yaramayarak atılan yumurtacı tavuklar üretici ve pazarlardan çok küçük köylere getirilmektedir. Kuluçkahanelerden toplanan civcivler şehirlerde, kasabalarda, ve köylerde özellikle yaz aylarında satılmaktadır. Veteriner hekimler ve veteriner sağlık teknisyenleri kendi bölgelerini rutin olarak ziyaret etmektedirler. İlaç ve ekipman üretici firma temsilcileri, yem ve vitamin üretici firma temsilcileri ticari kuruluşları yoğun bir şekilde ziyaret etmektedirler. Yukarıda belirtilen nedenlere ek olarak yabani kanatlılar özellikle avcı kuşlar kuluçka atıklarının (yumurta, yumurta kabuğu, ölü embriyolar vs..) yayılmasında önemli risk faktörüdürler. Çevresel açıdan ve enfeksiyonun yayılışı açısından bunlar önemli risk faktörleridir. 11.2. İkincil Epidemi: Hastalıkların ilk çıkışı ve yayılmalarından sonra birincil epidemi büyük ihtimalle laboratuar işlemlerinin devam ettiği hastalığın teşhisi sürecinde meydana gelir. Bunu diğer sürülerdeki ikincil ve diğer salgınlar takip eder ve yoğun epidemi çok kısa bir süre sonra kendini gösterir (10, 20, 50 ve /veya 100). 11.3. Genel Epidemi (Salgın): Epidemilerin fazla sayıda görüldüğü bu safhada bir çok yeni epidemiler meydana gelir. Bu evrede epideminin teşhisi yapılmış, hastalık etkeni virüsün serotiplendirmesi ise yapılma sürecindedir. Bu aşamada bölgedeki RV hastalıkla mücadele etmekte ve teşhis ve teyit için BÖLGE VKAE’ne göndermek üzere örnek toplamaktadır. Ancak bu hastalıkla ilgili mücadele işlemleri yeni salgınlara meydan vermemek için hastalık teşhisini ve sonuçların teyit edilmesini beklemeden yerine getirilmek zorundadır. 11.4. Genel Epidemi Süresinde Alınması Gerekli Tedbirler: Çok sayıda epidemi meydana geldiğinde aşağıdaki tedbirler uygulanır: - RV tarafından bölgedeki hayvan hareketleri derhal durdurulur. - Bütün hayvan ve hayvansal ürün çeşitlerinin bölgeye giriş çıkışı yasaklanır. - Enfekte sürülerle ilgili her çeşit bilgi ve doküman dikkatli bir şekilde kayıt altına alınır ve hazırlanır. - Enfekte sürülerde enfekte ve ölü hayvanların tazminatları kısa süre içinde tamamlanmalıdır. - Eğer yukarıda belirtilen işlemler için teknik elemanlar yeterli değilse TKB enfekte olmayan bölgelerden buralara elaman takviyesi yapar. - Gerektiğinde yukarıda belirtilen işlemler için özel veteriner hekimlerden yararlanılır. - Hastalığın sınıflandırılmasına (dosyalanmasına) ilişkin epidemiyolojik çalışmalar her aşamada yapılır ve bu çalışmaların sonuçları yorumlanır. 11.5. Laboratuar Teşhisi: Epideminin başlangıcında hastalık ilk olarak enfeksiyonun tespitinden önce bölgesel enstitü tarafından teşhis edilir. Bununla birlikte AI’nin serotiplendirilmesi çalışmaları URL tarafından yapılır. Genel Epidemi süresi içinde eğer bölgesel laboratuarın imkanları, çalışma şartları ve kapasitesi yeterli değilse o zaman URL ile diğer bölgesel laboratuarlar arasında koordinasyon sağlanır ve gerekirse teşhis ve hastalıkla mücadelede bütün enstitüler görev alırlar. Örnekler ve maddeler laboratuarlara en kısa sürede gerekiyorsa özel kuryelerle gönderilir, ve örnekleme ve laboratuara teslim dikkatli bir şekilde gerçekleştirilir.. 11.6. Enfeksiyon bölgesindeki durum 11.6.1. Enfeksiyonun laboratuar teşhisi öncesindeki prosedürler TKBİM veteriner hekimi enfeksiyon bölgesine ulaşır ve işletmeden içeri ve dışarı bütün hayvan hareketlerini durdurur. Bütün yeni ölmüş kanatlılardan 5’er örnek alınır ve laboratuara gönderilmek üzere plastik poşetlere konulur. Buna ek olarak canlı hayvanlardan 20 kan örneği alır ve özel vasıta ile soğuk zincir ile laboratuara gönderilir. Ayrıca sürünün yem ve suyundan da örnekler alınır ve laboratuara gönderilir. Yukarda anılan örneklere ait dökümanlar hazırlanarak örneklerle birlikte gönderilir. TKBİM’e yapılan işlemlerle ilgili bilgi verilir. Örnekleme ve örnek toplama sırasında koruyucu giysiler, maskeler, boneler, çizmeler ve eldivenler giyilir. Tavuk kümeslerine girerken el ve ayakların dikkatli şekilde dezenfeksiyonu yapılır. Devlet veteriner hekimi sürüdeki enfeksiyonu tespit eder ve hastalıklı olma şüphesi bulunanlar ile, sağlıklı ve ölü hayvanları birbirinden ayırır. Veteriner hekimler durumu kaydeder. Ölü hayvanlar derhal imha edilir. Kümeslerin iç ve dış kısımları tamamen temizlenir ve dezenfekte edilir. Atık maddeler imha edilir. Ölü hayvanlar yeterli derinlikte çukurlara gömülür, gömülmeden önce üzerlerine bol miktarda kireç atılır. Bu işlemler resmi veteriner hekimin gözetimi altında laboratuar sonuçlarının işletmeye ulaşmasına kadar sürdürülür. Bu arada işletmeden dışarıya hayvan ve hayvan ürünü (gıda, ekipman, ilaç ve benzeri...) çıkışına ve işletmeye yeni hayvan girişine hiçbir şekilde izin verilmez. Hayvan hareketleri tamamen durdurulur. Bu tedbirler laboratuar sonuçları alınana kadar sıkı şekilde uygulanır. Ayrıca işletmenin veteriner hekimleri ve teknik personelinin 3 gün süre ile başka kümeslere ya da işletmelere gitmesi yasaktır. Gıda ve yumurta taşıyan kamyonların işletmeye giriş çıkışlarına izin verilmez, yalnızca kanatlıların acil beslenmesi amacına yönelik olarak kamyonun işletmeye girmeksizin yem boşaltmasına izin verilebilir. Bu yemin dağıtımı içerideki araçlarla yapılır. Kamyonlar titiz bir şekilde temizlenir ve dezenfekte edilir. 11.6.2. Laboratuar Teşhisini Takip Eden Prosedürler Sürüdeki bütün hayvanlar hastalık tespit edildikten ve laboratuar tarafından teyit edildikten sonra imha edilirler. İmha prosedürü: Sürüdeki bütün hayvanlar gazla boğularak öldürülür ve derin çukurlara gömülürler. Kalan toz, yem, saman ve atıklarla diğer ekipman da imha edilir. Kümesteki bütün hayvanların imha edilmesinden sonra bütün kümes bölümleri yıkanır ve dezenfekte edilir. Atık sular septik dışarı yayılmalarına izin verilmeden septik tanklarda toplanır.. Hastalık etkeni virüs kimyasallarla öldürülür ve imha edilir. Bu işlemlerden sonra kümeslere 3 ay süre ile hayvan konulmaz. İşletme bu sürede dinlendirilir. Hastalığın yok edilmesinden sonra yetkili makamın izni ile işletmeye yeni hayvan getirilebilir. Enfekte bölgede enfekte olan dışındak 3 km çap içindeki bütün işletmeler enfekte mıntıka/bölge olarak, 10 km çap içndeki bölge de GB olarak kabul edilir.. Enfekte mıntıka/bölge ve GB’deki bütün kanatlı işletmeleri epidemiyolojik incelemeye tabi tutulur ve mevcut durumları ve enfeksiyonun perdelenmesi gözlemlenir. 11.7. Bir AI Enfeksiyonunda Prosedürler Senaryosu 1-) Gün 1: Bir sürüde AI enfeksiyonunun ilk belirtileri, ya da işletmede bir ya da daha fazla sürüde ölüm oluşması 2-) Gün 1: Durumun işletmeyle ilgili yetkililer ya da işletme sahibi tarafından il ya da ilçe Tarım Müdürlüğüne bildirilmesi 3-) Günler 1-2: İl ya da İlçe Müdürlüğü Resmi veteriner Hekimleri enfeksiyon bölgesine gelerek gerekli örnekleri toplarlar. Toplanan örnekleri yetkili laboratuara gönderirler. 4-) Günler 1-2: örnekler yetkili laboratura ulaşır. 5-) Günler 1-2: Örneklerin ilk muayeneleri gerçekleştirilir (nekropsi, izolasyon malzemesinin, kanın vs. toplanması) 6-) Gün 3: Gerekli serolojik testlerin yapılması. Serum mevcut ise HI testi, ve/veya ELISA ve AGID testleri yapılır. Virüs izolasyonu için malzeme mevcut ise embriyolu yumurtalara virüs izolasyonu için inokülasyon yapılır. 7-) Gün 3: HI ve ELISA testlerinin sonuçları alınır. Bu aşamada materyal laboratuara 1. günde getirilmişse, HI ve ELISA testleri elde edilir. Enfeksiyonun varlığını işaret eden önemli bir bulgu seropozitifliktir. 8-) Gün 3: Embriyolu yumurta varsa bunlara virüs izolasyonu için inokülasyon yapılır. 9-) Günler 6-7: AGID test sonuçları alınır. Enfeksiyon varsa, seropozitiflik enfeksiyonun varlığını gösteren önemli bir bulgudur. 10-) Günler 7-14: Embriyolu yumurtaya inokülasyon sonrası ilk izolasyon sonuçları elde edilir. Teşhis işlemleri tamamlandıktan hemen sonra sonuçlar ilgili İl Müdürlüğü ve bakanlık yetkililerine bildirilir. 11-) Günler 11-18: Embriyolu yumurtada izolasyona ilişkin ilk sonuçlar alınır. 12-) Gün 19: İzolasyon sonucu pozitif ise virüs izolasyonu başarılı bir şekilde yapılmış ise teyit için Weybridge’deki OIE referans laboratarına gönderilir. 13-) Gün 21: İzolat referans laboratuar tarafından alınır. 14-) Günler 30-42: Teyit sonuçları alınır ve uluslararası deklarasyon için hazırlıklar yapılır. 15-) Günler 42-45: Enfeksiyon uluslararası düzeyde deklare edilir. Not: İnceleme ve teşhisle ilgili işlemler devam ederken TKB ve KKGM her aşamada telefon ve internet gibi iletişim araçları ile haberdar edilecektir. Akış şemasında birincil epidemide uygulanan faaliyetler yer alır. Takip eden epidemilerde işlemler, hastalığın teşhisinin yapıldığı 10. aşamada durdurulur 11.8. Hızla Değişen Hastalık Durumunun Analizi: Hastalığın hızlı yayılma özelliğine sahip olmasından dolayı enfekte sürülerin coğrafi konumları ve çevredeki işletmelerin durumları sıkı ve sürekli olarak izlenmelidir. Gerektiğinde hayvan ve hayvansal ürünlerin hareketi yasaklanmalıdır. 11.9. Enfekte sürülerin itlaf edilmesi: İtlafına karar verilecek enfekte sürüler belirlenecektir. Bu amaçla : -Enfekte hayvanların itlafı bu işlerde tecrübeli işçiler ya da işletme çalışanları tarafından yapılır. Bu işlemler yapılırken koruyucu giysiler, boneler, özel maskeler (personelin aerosol bulaşmasını önleyici özellikte), eldivenler ve çizmeler giyilerek işçilerin sağlığı korunmalıdır. -İtlaf Acil Eylem Planının 8.3.4.3.Maddesine göre yapılır.
Broyler kümseleri: kesim esnasında her kümesten 20 kan örneği alınır. Ticari yumurtacı işletmeler: her kümseten üç ayda bir 20 adet serum örneği alınır. Köy tavukçuluğu : Gerekiyorsa, riskli bölgelerde her köyden 20 serum örneği alınır. 12- HAYVANLAR VE HAYVANSAL ÜRÜNLERİN İMHASI 12.1. Kanatlıların İmha Edilmesi Kanatlıların imhasında en yüksek güvenlik garantisi veren bir karkas imha metodu kullanılması tercih olunur. Bu nedenle hidrojeolojik şartların izin vermesi halinde ve diğer kanatlıların güvenliğini tehlikeye sokma durumu ile birlikte, karkasların yeteri kadar biyolojik güvenliliği olmayan şartlarda nisbeten uzun mesafelere taşınmasını gerektirmemesi halinde çukura gömme işlemine başvurulması tercih olunur. Ateş üzerinde yerinde kül haline getirme işlemi tavsiye olunmaz. Kül haline getirme sadece buna uygun yapılarda gerçekleştirilebilir, bunun için atım dumanlarının kül haline getirilmesi için yakım sonrası cihazları ile donatılmış olan, karkas imhası için kapasiteye sahip kül edici fırınların mevcut olması gereklidir. Ayrıca yüksek riskli malzemeler için olan termo-imha tesislerinin de kullanılması mümkündür. Çeşitli işlevlerde görev alan bütün personel, enfekte olmuş olan kanatlı hayvanlar ile son temastan sonra 3 gün boyunca ve aynı zamanda çalışmalar sırasında da olmak üzere, reseptif (hassas) hayvanların bulunduğu yerleri ziyaret etmemelidirler.
Teşhis teyit edilir edilmez karkasların gömülmesi için çukur hazırlanmasına, mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır. Önceden seçilmiş olan yer muhtemelen enfekte olmuş olan merkezin yakınlarında veya mümkün olan en yakın yerde, tercihen yerleşimin olduğu yerlerden uzakta, hayvanların uğrağı olmayan, akarsulardan uzak, yer altı sularını kirletmeyecek yerlerde olmalıdır. Çukur en az 2 metre genişliğinde ve yine en az iki metre derinliğinde olmalıdır. Bu derinlikte, her biri yaklaşık 1,8 kg ağırlığında olan 300 hayvan için 1,3 m2’lik alan gerekli olur. Daha derine kazılması (3,6-6 metre) mümkün olduğunda, m2 başına hayvan sayısı her bir metre derinlik ile birlikte iki katına çıkabilir. Karkasların ve/veya malzemenin çukura gömülme işlemleri sona erdikten sonra, bunların üzeri deliği kapatmadan önce sönmemiş kireç ile kaplanır. Delik daha sonra, fazlaca bastırmamaya dikkat göstererek toprak ile doldurulmalıdır, çünkü daha sonraki ayrışma olayları ile gaz oluşumu çatlakların meydana gelmesine neden olabilir. Dezenfekte edilebilir olmayan bütün malzeme (örnek olarak ahşap, kağıt, vb.) hayvanlar ile gömülür. b)Rendering tesislerinde ortadan kaldırma Karkasların trasformasyon veya yakma tesislerine taşınmaları halinde, tümüyle sızdırmaz olan (kapağıda dahil olarak), muhtemelen taşıma için uygun olan, büyük kasalı kamyonların kullanılması gereklidir. Hayvanlar kesinlikle canlı olarak taşınmamalıdır. Et unlarının üretimi için olan dönüşüm tesislerinde gerçekleştirilen imha işlemi, ilgili uygulamanın yarım saat boyunca en az 120°C'lik bir ısıda karkasların kıyma haline getirilmesinden sonra kabul edilebilir. Çevrim ile ilgili uygun kontroller, en azından bitmiş ürünün enfektifliği hakkında kontroller ile gerçekleştirilecektir. Bu tesisler aşağıdaki minimum niteliklere sahip olmalıdırlar. a) Tesislere ulaşan yolların çimento yer döşemeleri olmalıdır, (atık su boşaltım yollarına ve arıtma tesisine maksimum dikkat gösteriniz.) b) Karkasların hermetik (hava geçirmeyen) kasalardan boşaltım işleminin gerçekleştirildiği yer, kıyma yapıcılara ulaşım platoları veya yakıcı fırın ağızları gibi, kaplı ve yer döşemeli olmalı ve ulaşım kapatılabilir olmalıdır, c) Platoların girişinde, iç kısma yerleştirilmiş olan bir yıkanma ve dezenfeksiyon noktası olmalıdır. Tesisin normal faaliyeti, karkasların imhası için gerekli olan bütün süre boyunca durdurulur. Ticari faaliyete yeniden başlanmadan önce ve detaylı dezenfeksiyonlardan sonra üretim yaptığı et, kemik unu, jelatin v.b. lerden numuneler alınarak tavuk vebası yönünden incelettirilir.
Topluca öldürülmüş olan hayvanların karkaslarının taşınması sızdırmaz ve hermetik (hava geçirmeyen) kapaklı kaplar ile gerçekleştirilmelidir. Aracın sürücüsü kabinden inmemelidir ve eğer inmek zorunda kalırsa inmeden önce tek kullanımlık tulum ve ayakkabı giymelidir. Yeniden binerken, sürücü koltuğuna oturmadan önce giymiş olduğu tek kullanımlık giysileri teslim etmeyi sağlamalıdır.
a) İşletmenin girişinde, işletmeden çıkan bütün araçları dezenfekte eden mobil bir dezenfeksiyon ünitesi bulundurulur, b) Personel girişte tümüyle giysilerini değiştirmeli ve bu amaçla hazırlanmış olan giysileri giymelidir. Personel, işini bitirdikten sonra giysilerini tümüyle değiştirmeli ve mobil duşlar noktasında çok titiz bir şekilde duş yapılmalıdır, c) Yükleme evresinde karkaslar, kasalara konuldukça bölüm uygun bir dezenfektan ile uygulamaya tabii tutulur, d) Yükleme işlemleri sona erdikten sonra, motorlu araç enfekte olmuş alanı terk etmeden önce büyük bir dikkat gösterilerek dezenfekte edilmeli, bu uygulamaya özellikle tekerlekler, kasalar ve araba gövdesinin alt tarafları tabi tutulmalıdır. Enfekte olmuş alandan çıkmadan önce araç üzerindeki damlaların düşmeye bırakılması önemlidir, e) Karkasların boşaltım noktasında araç, kasaların içi de dahil olmak üzere, yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir, bu işlem platoların içine yerleştirilmiş olan dezenfeksiyon istasyonu tarafından gerçekleştirilir; kamyon bu alandan çıktıktan sonra, bu ortamda dezenfekte edilir. Kamyon tesisin girişine yerleşik olan dezenfeksiyon noktasında yeniden dışsal olarak dezenfekte edilir, f) İşletmenin dezenfeksiyonu ile ilgili olarak ise, toplu olarak öldürme sona erdikten sonra, ilgili bölüm dahilinde belirtilmiş olan talimatlara uyulmalıdır.
Hastalık çıkan kümes veya işletmedeki yumurta, tavuk gübresi, tüyü ve yemlerin dışarı çıkarılması yasaktır. Bu hayvan maddelerinin kullanımına izin verilmez. Karkasların gömülmesi sisteminin kullanılması halinde, aşağıdaki bahsi geçen maddeler de aynı çukura konulabilir ve üzeri toprak ile kaplanabilir veya enfekte olmuş olan karkasların taşınması için öngörülmüş olan aynı metodlar ile bu malzemelerin yakıcılara taşınarak imha edilmesi gerekir. Hastalık çıkan işletmelerdeki gözönüne alınacak başlıca materyaller şunlardır: a) Kanatlı gübresi, b) Yumurtalar ve umurta türevleri, c Saman,
d Yem ve diğer besinler, e Tüyler, f Yumurtalar için viol, g İlaçlar ve aşılar. 13. HASTALIK BİLİNCİ VE HALKLA İLİŞKİLER 13.1. Giriş Hastalıkla ilgili bütün gizli bilgiler yalnızca seçilmiş sorumlu adreslere gönderilmelidir. Hastalıkla ilgili diğer bütün ekonomik, politik ve insan sağlığı için önemli bilgiler çok dikkatli bir şekilde hazırlanarak UHKM ya da YHKM yayım bölümü tarafından yayımlanır. 13.2. Raporlama şartı Hastalık şüphesi, teşhisi ya da teyidi durumunda ilgili İl Müdürlüğü ve KKGM’ne bilgi verilir. KKGM hastalığın teşhisini takiben OIE, AB ve komşu ülkeler ile ilgili diğer uluslar arası kuruluşlara bilgi verir. Bu amaçla YHKM’den UHKM’e gelecek Form EK 17 ve hastalığın sönüşünü takiben EK 18 nolu formlar kullanılır. UHKM OIE’ye EK 19’de yer alan Acil Hastalık Bildirim ve Takip Raporu Formu ile bilgi ve takibenden gelişmeleri bildirir AB’ne ADNS sistemi kullanılarak bilgi verilir. Bildirimler mümkün olan en kısa sürede yapılır. Halkın bilgilendirilmesi KKGM bilgilendirmesi doğrultusunda Bakan veya Basın Müşavirliğince veya UHKM tarafından belirlenen bir sözcü tarafından yapılır. 13.3. Tanıtım TKB Bültenlerin yayımları, tarımla ilgili basın ve radyo yayımları ile kahvehane/kafe ziyaretleri ve TV kanalları yolu tanıtım yapılmalıdır. Çiftçileri ve sürüleri düzenli olarak ziyaret eden profesyonel personeli hedef alan hastalık bilinci kampanyaları ihtiyaç olduğunda yapılır. Bu yayınlara ek olarak internet siteleri http://oie.int, http://.europa.eu.int, http://tkb.gov.tr, http://www.kkgm.gov.tr ve çiftçiler için düzenli eğitim programları ile çiftçiler için sohbet programları hastalık bilincinin muhafazası için kullanılmaktadır. 13.4. Veteriner Eğitimi Veteriner eğitimi sırasında, AI’nin klinik belirtileri, ve epidemiyolojisi tam olarak çalışılmaktadır.. Kontrol tedbirleri ve bildirim işlemleri yüksek derecede enfeksiyöz hayvan hastalıkları için daha genel olarak tartışılmaktadır. Lisansüstü veteriner hekimlik eğitiminde veterinerin genelin iyiliği (hayvan, insan, çevre) konusundaki sorumluluğuna büyük önem verilmektedir. EK 1 UHKM Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Akay Caddesi No: 3 4. Kat
Bakanlıklar/ANKARA TÜRKİYE
Faks: 0312 417 82 09 www.kkgm.gov.tr EK 2 İL MÜDÜRLERİ VE HAYVAN SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRLERİ
Yüklə 1,4 Mb. Dostları ilə paylaş:
|