T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
141
17.
Çəmənzəminli Y.V. Müstəqilliyimizi istəyiriksə... Bakı:
Gənclik, 1994.
18.
Дадашзаде М.А. Азербайджанская литература.
Москва “Высшая школа”, 1972.
19.
Kerman İ.P.Razqovorı s Qote, M.-L.: 1934.
20.
Elçin. Klassiklər və müasirlər. Bakı: Yazıçı, 1983.
21.
Əziz Mirəhmədov. “Birinci Azərbaycan qəzeti”. Bax:
“Əkinçi”, 1875-1877. Tam mətn. Tərtib edən: Turan
Həsənzadə. Bakı: Azərnəşr, 1979.
22.
Əliyev K.İ. Mirzə Fətəlidən Hüseyn Cavidə qədər. Bakı:
Yazıçı, 1998.
23.
Əliyev K.İ. Azərbaycan romantizminin poetikası. Bakı:
Elm, 2002.
24.
Əliyev K.İ. Azərbaycan romantiklərinin ədəbi-nəzəri
görüşləri, Bakı: Elm, 1985.
25.
Fikrin karvanı. Bakı: Yazıçı, 1984.
26.
Hadi M. Seçilmiş əsərləri. İki cilddə. I cild, Bakı: Elm,
1978.
27.
Həbibbəyli İ.Ə. Romantik lirikanın imkanları. Bakı:
Yazıçı, 1984.
28.
Həsənova Ş. Mühacirət irsimizdən səhifələr. Bakı:
Maarif, 1995.
29.
Həşimova A. XX əsrin birinci yarısında Azərbaycan
mühacirəti, Bakı: 1992.
30.
Hüseynov Ş. Əhməd bəy Ağaoğlunun dünyagörüşü.
Bakı: Azərb. Dövlət Nəşriyyatı, 1998.
31.
Hüseynzadə Ə. Siyasəti-fürusət. Bakı: Elm, 1994.
32.
Hüseynzadə Ə. Qırmızı qaranlıqlar içində yaşıl işıqlar,
Bakı: Azərnəşr, 1996.
33.
Hüseynzadə Ə. Qərbin iki dastanında türk. Bakı: Ağrıdağ
nəşriyyatı, 1998.
34.
Köçərli F. Seçilmiş əsərləri, Bakı: Azərb. EA nəşriyyatı,
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
142
1963.
35.
Qarayev Y. Poeziya və nəsr. Bakı: Yazıçı, 1979.
36.
Qarayev Y. Meyar şəxsiyyətdir. Bakı: Yazıçı, 1988.
37.
Qarayev Y.V. Tarix: Yaxından və uzaqdan. Bakı: Sabah,
1996.
38.
Qasımzadə F. XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi,
Bakı: Maarif, 1974.
39.
Quliyev V. Ağaoğlular. Bakı: Ozan, 1997.
40.
Quliyev V. Azərbaycan filoloji fikri və rus ədəbi-ictimai
mühiti (XIX əsrin birinci yarısı) Bakı: Ozan, 2000.
41.
Qurbanov Ş.D. Şeyx Cəmaləddin Əfqani və türk dünyası.
Bakı: Azərnəşr, 1999.
42.
Məmmədli Ə.Y. Azərbaycan bədii nəsri (XIX əsrni sonu,
XX əsrin əvvəlləri). Bakı: Elm, 1983.
43.
Məmmədov X. “Əkinçi”dən “Molla Nəsrəddin”ə qədər.
Bakı: Yazıçı, 1987.
44.
Məmmədov K. Yusif Vəzir Çəmənzəminli. Bakı: Elm,
1981.
45.
Məmmədov K. XX əsr Azərbaycan gülüşü. Bakı: Yazıçı,
1989.
46.
Mir Cəlal Paşayev, Firidun Hüseynov. XX əsr
Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı: Maarif, 1982.
47.
Mir Cəlal Paşayev, Pənah Xəlilov. Ədəbiyyatşünaslığın
əsasları. Bakı: Maarif, 1988.
48.
Mirəhmədov Ə. Yazıçılar, talelər, əsərlər, Bakı:
Azərnəşr, 1978.
49.
Mirəhmədov Ə. Məhəmməd Hadi. Bakı: Yazıçı, 1985.
50.
Nəbiyev B.Ə. Əhməd Cavad. Bakı: Ozan, 2004.
51.
Nərimanov N.N. Məqalələr və nitqlər. 2 cilddə, II c.,
Bakı: Azərnəşr, 1971.
52.
Nəsibzadə N. Azərbaycan Demokratik Respublikası,
Bakı: Elm. 1990.
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
143
53.
Rasim Mirzə. Türkçülüyün babası. Bakı: Elm, 2000.
54.
Rəsulzadə M.Ə. Azərbaycan Cümhuriyyəti. Bakı: Elm,
1990.
55.
Rəsulzadə M.Ə. Əsərləri. 2 cilddə, II cild, Bakı: Şirvan,
2001.
56.
Rüstəmov İ. “Əkinçi”dən “Həyat”a. Bakı: 2000.
57.
Sabir M.Ə. Hophopnamə, Bakı: Azərbaycan Dövlət
Nəşriyyatı, 1960.
58.
Səhhət A. Əsərləri, 2 cilddə, I c., Bakı: Azərnəşr, 1975.
59.
Sürəyya Ağaoğlu. Babamdan xatirələr. Ankara, 1940.
60.
Şaiq A. Xatirələrim. Bakı: Gənclik, 1973.
61.
Sofiyev X. Şərq və Qərb mədəniyyəti və Əhmədbəy
Ağaoğlu. Bakı: Ocaq, 2004.
62.
Talıbzadə K.A. XX əsr Azərbaycan ədəbi tənqidi (1905-
1917). Bakı: Azərb. EA-nın nəşriyyatı, 1966.
63.
Talıbzadə K.A. Ədəbi irs və varislər. Bakı: Azərnəşr,
1974.
64.
Vəliyev Ş.Q. “Füyuzat” ədəbi məktəbi. Bakı: Elm, 1999.
65.
Vəliyev Ş.Q. XX əsr ədəbi tənqidində poeziya
problemləri (1895-1917). Bakı: Elm, 2004.
66.
Zeynalov N. Azərbaycan mətbuatı tarixi. Bakı: ADU-nun
nəşriyyatı, 1974.
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
144
II Qəzet və jurnal məqalələri
67.
Ağaoğlu Ə. Müxtəsər övzayi-ümumi. “Həyat” q., 17
iyun, 1905, № 1.
68.
Ağaoğlu Ə. Şükranə nemət. “Həyat” q., 17 iyun 1905, №
1.
69.
Ağaoğlu Ə. Nədən bu günlərə qaldıq? “İrşad” q., 5 iyul,
1905; № 157. 22 iyun, № 146, 30 iyun, № 153, 12 iyul,
№ 163, 18 iyul, № 168, 1906.
70.
Ağaoğlu Ə. Həyat və məmat. “Həyat” q., 10 iyul 1905,
№ 25.
71.
Ağaoğlu Ə. Müsibət. “Həyat” q., 31 avqust 1905, № 55.
72.
Ağaoğlu Ə. Qosudarstvennı duma, ya padşahlıq şura.
“İrşad” q., 21 mart, № 73, 26 mart, № 77, 28 mart, № 79,
1906.
73.
Ağaoğlu Ə. Tülu edən ay parçası. “İrşad” q., 22 mart
1906, № 74.
74.
Ağaoğlu Ə. “Dəbistan” və “Molla Nəsrəddin”. “İrşad” q.,
16 aprel 1906, № 90.
75.
Ağaoğlu Ə. Bir firəngin mənə yazdığı məktubat. “İrşad”
q., 18 aprel 1906, № 92.
76.
Ağaoğlu Ə. Hindistan müsəlmanları. “Tərəqqi” q., 6
oktyabr 1906, № 235.
77.
Ağaoğlu Ə. Naümidlik. “İrşad” q., 16 oktyabr 1906, №
244.
78.
Ağaoğlu Ə. Füyuzat! Füyuzat! “İrşad” q., 2 noyabr, 1906,
№ 256.
79.
Ağaoğlu Ə. Aləmi-islamə bir nəzər. “İrşad” q., 17 noyabr
1907, № 116.
80.
Ağaoğlu Ə. Yeni türklər, panislamizm və osmanlı
materializmi. “İrşad” q., 1907, № 105, № 106.
81.
Ağaoğlu Ə. Eydi-ehza. “İrşad” q., 2 yanvar 1908, № 2.
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
145
82.
Ağaoğlu Ə. Məşriq və Məğrib. Məşriq ayılıyor, Məşriq
oyanıyor. “Tərəqqi” q., 9 sentyabr 1908, № 47.
83.
Ağaoğlu Ə. İslam və xristianlıq. “Tərəqqi” q., 1 oktyabr,
№ 66; 2 oktyabr, № 70, 1908.
84.
Ağaoğlu Ə. Millət və millətçilik. “Tərəqqi” q., 1909, №
28.
85.
Ağaoğlu Ə. Rus ədəbiyyatının ümumi səciyyələri.
“Azərbaycan” j., 1989, № 1, s. 134-146.
86.
Ağaoğlu Ə. İslama görə və islamda qadınlıq. “Ulduz” j.,
1998, № 3. s. 70-92.
87.
Ağaoğlu Ə. Zərdüşt belə deyirdi. “Mədəniyyət dünyası”
toplusu, VII buraxılış, Bakı, 2001, s. 15.
88.
Ağayev B. Şərq kitabxanası və Azərbaycan poeziyası,
“Ədəbiyyat qəzeti”, 10 noyabr 1989, № 43.
89.
А.Агаев. Курьезы из области ориенталистики. г.
“Каспий”, Н 30, 8 февраля, 1900, № 30
90.
Агаев А. Общество востоковедения. г. “Касп”, 24
июня 1900, Н 134.
91.
“Каспий”, 27 октября, 1900, Н 234.
92.
“Каспий”, 3 ноября 1900, Н 240.
93.
“Каспий”, 25 января 1903, Н 21.
94.
“Каспий”, 13 августа 1903, Н 174.
95.
“Каспий”, 5 октября 1903, Н 214.
96.
Агаев А. Атар или бог огня. г. “Каспий”, 16 сентября
1903, Н 199.
97.
Агаев А. Необходимые разъяснения к петициям
мусульман. г. “Каспий”, 1 апреля 1903, Н 59.
98.
Агаев А. Наши педагоги. г. “Каспий”, 4 октября 1903,
Н 213.
99.
Агаев А. Отголоски жизни. г. “Каспий”, 26 октября
1903, Н 230.
100.
Агаев А. Отделение церкви от государства во
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
146
Франции. г. “Каспий”, 3 ноября 1903, Н 237.
101.
Агаев А. Мечты мусульманина. г. “Каспий”, 6 ноября
1903, Н 239.
102.
Агаев А. Раскольниковы и Кярамы. г. “Каспий”, 8
ноября 1903, Н 241.
103.
Агаев А. Гении уходят. г. “Каспий”, 15 ноября 1903,
Н 246.
104.
Агаев А. Горький и мусульманство. г. “Каспий”, 26
ноября 1903, Н 255.
105.
Агаев А. “Отелло” Шекспира и “Разбойники”
Шиллера на татарском языке. г. “Каспий”, 23 декабря
1903, Н 275.
106.
Агаев А. Национальный вопрос на Кавказе. г. 30
декабря 1903, “Каспий”, 1903, Н 281.
107.
Агаев А. Чужды ли мусульманам общечеловеческие
идеалы? г. “Каспий”, 2 февраля 1904, № 128.
108.
Агаев А. Мусульманские письма. г. “Каспий”, 13 мая
1904, Н 109.
109.
Агаев А. Франция и папство. г. “Каспий”, 15 июля
1904, Н 159.
110.
Агаев А. Колыбельные песни татарки. г. “Каспий”, 14
декабря 1904, Н 279.
111.
Агаев А. Слова, слова! г. “Каспий”, 18 января 1905, Н
13.
112.
Агаев А. Панмонголизм или новое Азиатское пугало.
г. “Каспий”, 19 января 1906, Н 10.
113.
Bayramlı O.Ə. Türkçülük və “Həyat” qəzeti. (Ə.Hüseyn-
zadənin “Türklər kimdir və kimlərdən ibarətdir” kitabına
müqəddimə). Bakı: Mütərcim, 1977, s.16-65
114.
Bayramlı O. Ə.Hüseynzadə və dünya ədəbiyyatı,
“Ədəbiyyat qəzeti”, 14 fevral, 1992.
115.
Bayramoğlu A. Azərbaycan Demokratik Respublikası
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
147
dövründə ədəbiyyat. “Ulduz” j. 1990, № 5, s. 70-79.
116.
Çəmənzəminli Vəzirov Y. Əcəmçilik möhürü və onunla
mübarizə. “İqbal” q., 1913, № 494.
117.
Çəmənzəminli Y.V. Tariximiz haqqında Azərbaycan
müəlliflərinin əsərləri. “Maarif və mədəniyyət” j., 1926,
№ 7.
118.
Çəmənzəminli Y.V. Azərbaycan nağıllarının əhval-
ruhiyyəsi "Maarif və mədəniyyət" j., 1926, № 9.
119.
Çəmənzəminli Y.V. Nağıllarımızı necə toplamalı.
"Azərbaycanı öyrənmə yolu", 1928, № 1.
120.
Çəmənzəminli Y.V. Nağıllarımız barəsində bir-iki söz.
“Azərbaycanı öyrənmə yolu”, 1928, № 2.
121.
Çəmənzəminli Y.V. Xalq ədəbiyyatında bəşəri təma-
yüllər. "İnqilab və mədəniyyət" j., 1928, № 6-7.
122.
Çəmənzəminli Y.V. Xalq ədəbiyyatının təhlili. "İnqilab
və mədəniyyət" j., № 12, 1929, 1930, № 2.
123.
Çəmənzəminli Y.V. Vəsfi-hal, ağı. “Ədəbiyyat
qəzetəsi”., 16 sentyabr, 1935; “Folklor yolunda” 22
dekabr, 1934.
124.
Hadi Məhəmməd. Elmi-əbdanə bir nəzər. “Həyat” q., 3
sentyabr, 1906, № 194.
125.
Hacıbəyov Ü. “Mühüm məsələlər”, “Azərbaycan” q.,
1918, № 53.
126.
Hüseyn S. “Ölülər” haqqında", “Bəsirət” q., № 34, 7
mart, 1916.
127.
Hüseynov T. Ə.Ağaoğlunun “Üç mədəniyyət” traktatında
ədəbiyyatın rolu haqqında. Azərbaycan Respublikası
Elmlər Akademiyası, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu
(“Azərbaycan
ədəbiyyatşünaslığı
problemləri”
məcmuəsi), Bakı, 1993.
128.
Hüseynzadə Ə. Türklər kimdir və kimlərdən ibarətdir?
“Həyat” q., 1905, № 4, 9, 16, 28, 35, 52, 81, 82.
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
148
129.
Hüseynzadə Ə. Bundan sonra nə etməli? “Həyat” q., 20
sentyabr, 1905, № 68.
130.
Hüseynzadə Ə. Hürriyyət. “Həyat” q., 3 noyabr, 1905, №
96.
131.
Hüseynzadə Ə. Milliyyət və insaniyyət. “Həyat” q., 9
aprel, 1906, № 7.
132.
Hüseynzadə Ə. Vidanamə. “Həyat” qəz., 1906, № 194.
133.
Hüseynzadə Ə. Türk dilinin vəzaifi-mədəniyyəsi.
"Füyuzat" j., 1907, № 8.
134.
Hüseynzadə Ə. İngilis əşarı türk dilində və yaxud
“Şilyon məhbusu”. “Həyat” q., 28 mart, 1906, № 68.
135.
Hüseynzadə Ə. Mendeleyev və kimya."Füyuzat", 1907,
№ 10.
136.
Hüseynzadə Ə. Müzəffərəddin. "Füyuzat" j., 1907, № 7.
137.
Hüseynzadə Ə. Kasablanka faciəsi və Osmanlı-İran
komediyası. "Füyuzat" j., 1907, № 24.
138.
Hüseynzadə Ə. Qırmızı qaranlıqlar içində yaşıl işıqlar.
"Füyuzat" j., № 5, 1906.
139.
Köçərli F. Ədəbiyyatşünaslığımıza dair məktub. “Şərqi-
rus” q., 11 dekabr 1904, № 252.
140.
Qarayev Y. Əli bəyin irsi və varisləri. Bax: Ə.Hü-
seynzadə “Qırmızı qaranlıqlar içində yaşıl işıqlar”. Bakı:
Azərnəşr, 1996, s. 3-15.
141.
Qurbanov Ş. Türk qafalı cəsur adam. “Xalq” q., 23 aprel,
1992.
142.
Mirəhmədov Ə. Əli bəy Hüseynzadə. “Fikrin karvanı”
kitabında, Bakı: Yazıçı, 1984, s. 64-79.
143.
Mirəhmədov Ə. Əhmədbəy Ağayev (oçerk), “Fikrin
karvanı” Bakı: Yazıçı, 1984, s. 80-96.
144.
Nərimanqızı Ü. Əhməd bəy Ağaoğlunun araşdırmala-
rında Şərq və Qərb vəhdəti. "Kontekst", IV toplu, Bakı:
Elm, 2001, s. 46-52
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
149
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
150
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
151
KİTABIN İÇİNDƏKİLƏR
QƏRBƏ MEYLİN SƏBƏBLƏRİ (ZAMAN ƏSGƏRLİ) ...... 3
GİRİŞ …………………………………………….................. 10
I Fəsil
XX ƏSRİN ƏVVƏLLƏRİ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ-
BƏDİİ MÜHİTİNDƏ MAARİFÇİLİK HƏRƏKA-
TININ QƏRBƏ MEYLLƏRİ VƏ DİNƏ MÜNASİ-
BƏTİ....................................................................................
16
1.1. İctimai fikirdə və ədəbi-mədəni düşüncədə
Qərbə meyllərin təşəkkül tarixi………………...........
16
1.2. Maarifçilik hərəkatında Qərbə meyilli yaradıcı
ziyalıların və “Füyuzat” ədəbi məktəbinin rolu…......
24
1.3. Qərbçilik meyillərində İslam dini məsələləri….... 64
II Fəsil
ƏDƏBİ TƏNQİD, PUBLİSİSTİKA VƏ TƏRCÜMƏ
YARADICILIĞINDA QƏRBÇİLİYİN NƏZƏRİ VƏ
PRAKTİK MƏSƏLƏLƏRİ…..
.....................................
85
2.1. Əli bəy Hüseynzadənin və Əhməd bəy
Ağaoğlunun ədəbi-publisistik fəaliyyətində qərbçili-
yin mədəniyyət konsepsiyası.......................................
85
2.2. Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin Avropa mədə-
niyyətinə münasibəti və qərbçilik meyilləri…….........
113
2.3.Bədii tərcümə Qərb mədəniyyətini öyrənib
mənimsəməkdə əsas vasitə kimi…………………......
128
NƏTİCƏ .
...................................................................................
136
İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT
……………...................
140
T.M.ABDULLAYEVA AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
152
Nəşriyyatın direktoru: Şöhrət Səlimbəyli
Texniki redaktor: Mail Xəlilov
TƏRANƏ MƏHƏMMƏD qızı ABDULLAYEVA
AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ
FİKRİNDƏ QƏRBÇİLİK MEYLLƏRİ
(XX əsrin əvvəlləri)
Yığılmağa verilib:10.03.2014
Çapa imzalanıb:05.04.2014
Format:60x84 16/
1
9,5 ş.ç.v
Tiraj:500
«AVROPA»nəşriyyatı
Dostları ilə paylaş: |