T texniki kolleci

DİZEL
MÜHƏRRİKİNİN
KÖZƏRMƏ
ŞAMLARI
. Dizel mühərriki özüalışma ilə
işləyir.Sorulan hava sıxılma hesabına silindrlərdə 700—800
0
C-yə qədər qızır və
yanacaq püskürüldükdə özüalışma baş verir.Bununla bərabər dizel mühərriki daha
yüksək sıxma tələb edir(sıxma dərəcəsi 20—24).Əlverişsiz isrismar şəraitlərində 
soyuq halda və ya şaxtalı havada mühərrikin işə salınması zamanı tələb olunan 
temperaturun əldə edilməsi üçün yanma kamerası əlavə qızdırıcı közərmə şamları ilə 
-təmin edilir(şəkil 2.101) 
Közərmə şamları qığılcımlı şamlardan onunla fərqlənir ki, onlar sadəcə elektrik
qızdırıcıları olub işəsalma prosesində soyuq havanın silindrlərə verilməsindən qabaq
onu qızdırır. Közərmə şamları prinsipcə batırılmış elektrik qızdırıcısı kimi işləyir, 
elektrik enerjisi spiral rezistordan keçir və o möhkəm qızır (1000
0
C-yə qədər).Bu 
sadə prinsip təcrübədə çətinliklər yaradır.İlk vaxtlar işəsalma prosesi30—40 san, 
davam edirdisə,hazırda 3—5 san.-yə qədər azaldılıb.Ətraf mühüm temperaturu 0
0
C-dən yüksək olduqda turboüfürməli mühərriklərdə işəsalma vaxtı benzin 
mühərriklərindəkidən praktiki olaraq fərqlənmir.Yalnız tempuratur 0 
o
C-dən aşağı
olduqda hələ ki, qızıdırılma olunur. Lakin bununla inkişaf heç də qurtarmır.Qalıq
közərməli şamlar tələb olunur.Közərmə şamları yalnız işəsalma zamanı fəaliyyət 
göstərməməlidir, həmçinin də boş işləmə zamanı tempuraturdan asılı olaraq üç 
dəqiqəyə qədər işləməlidir. Yalnız bu yolla ətraf mühitə atılan zərərli tullantıları

---

kiçik miqdarını təmin etmək olar.Bir və iki spirallı közərmə şamları mövcuddur. 
Mono spirallı közərmə şamlarında həm közərmə, həm də işçi hissəsinin tələb olunan 
tempuraturunun tez əldə edilməsi və maksimaltempuraturun məhdudlaşdırılması təmin
edilir.İstismarda olan əksər avt-rdə bu konstruksiya etibarlığı və közərmə sürətini
təmin etməyə imkan verir. Mühərriklərin innovasiyası ilə əlaqədar mono spirallı 
közərmə şamları tədricən, tempuraturu daha mükəmməl tənzimləyən iki spirallı
közərmə şamları ilə əvəz olunur.İki spirallı közərmə şamları mühərrikin işə 
salınmasının bütün rejimlərində yəni işəsalmadan əvvəl, işəsalma zamanı və
mühərrikin işə salmasından dərhal sonra közərmə nüvəsinin işçi hissəsinin
optimal tepuraturunu əldə etməyə imkan verir.