Tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi

Ishchi fan dasturi (sillabus)


O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI
FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI


GEOGRAFIYA KAFEDRASI

		“T A S D I Q L A Y M A N”
RO’YHATGA OLINDI: №________________________ «___» ______________2021 yil		Fakultet dekani ________________K.Asqarov «___» _____________2022 yil

GIDROLOGIYA VA IQLIMSHUNOSLIK
fanidan
SILLABUS

Bilim sohasi	500 000	-	Tabiiy fanlar, matematika, statistika
Ta’lim sohasi:	530 000	-	Fizikaga oid fanlar
Ta’lim yonalishi:	60 530 400	-	Geografiya

(Sillabus Tabiiy fanlar fakultetining 2022 yil “___” avgustdagi
1-sonli majlisida muhokama qilingan va tasdiqlangan)
Farg‘ona 2022 yil

Fanning nomi	Gidrologiya va iqlimshunoslik
Fan turi	Majburiy
O`qish davri	1-2-semestr
Fan kodi	GVIM109
Fan hajmi	10 kredit
Fanning umumiy soati	300 soat
Auditoriya soatlari	120 soat
Jumladan:
Ma’ruza	60 soat
Amaliy mashg‘ulot	60 soat
Mustaqil ta’lim	180 soat
Nazorat shakli	ON, YaN
O ‘qitish shakli	Uzb

Dastur mualliflari:	Pirnazarov Ravshan Topvoldiyevich – “Geografiya” kafedrasi docenti, g.f.n.
E-mail:	[e-mail]
Telefon raqami:	[phone]
Tashkilot:	Farg‘ona davlat universiteti “Geografiya” kafedrasi. Manzil: Farg‘ona sh. Murabbiylar ko‘chasi 19 uy.

Kurs haqida qisqacha ma’lumot (QM)

QM1

Talabalarga gidrosfera va uning tashkil etuvchilari - okeanlar, dengizlar, daryolar, ko‘llar, Yer osti suvlari, ularning o‘ziga xos xususiyatlari hamda har bir tashkil etuvchining atrof tabiiy muhit bilan o‘zaro ta’sirlari natijasida ro‘y beradigan hodisalar qonuniyatlarini o‘rgatishdan iborat. Fanning vazifasi - talabalarga gidrosfera va uning tashkil etuvchilari - okeanlar, dengizlar, daryolar, ko‘llar, Yer osti suvlari, muzliklar haqida umumiy nazariy tushunchalar berish, daryolarning suv rejimi va to‘yinish sharoiti, suv havzalarida kechadigan gidrologik jarayonlar qonuniyatlarini o‘rgatish, suv ob’ektlarining gidrologik ko‘rsatkichlarini hisoblash, suv resurslarini miqdoriy baholay olish va ulardan samarali foydalanish bo‘yicha malaka va tajriba hosil qilishdan iborat.

Kursga qo‘yiladigan boshlang‘ich talablar
1.	Talabalar maktabda o‘qitilayotgan geografiya fani doirasida boshlang‘ich ma’lumotga ega bo‘lishlari kerak.

Ta’lim natijalari (TN)
TN1	Organishdan maqsad – talabalarga gidrosfera va uning tashkil etuvchilari - okeanlar, dengizlar, daryolar, ko‘llar, Yer osti suvlari, muzliklar haqida umumiy nazariy tushunchalar berish, daryolarning suv rejimi va to‘yinish sharoiti, suv havzalarida kechadigan gidrologik jarayonlar qonuniyatlarini o‘rgatish, suv ob’ektlarining gidrologik ko‘rsatkichlarini hisoblash, suv resurslarini miqdoriy baholay olish va ulardan samarali foydalanish bo‘yicha malaka va tajriba hosil qilishdan iborat.
TN2	Jamoada ishlash, kasbga oid mustaqil va tanqidiy fikrlash, muloqot madaniyati konikmalariga ega bo`ladi
TN3	Fan bo`yicha topshiriqlarni vaqtida bajarish, jamlash va taqdim etish konikmalariga ega bo`ladi
TN4	Berilgan topshiriqlar bo`yicha mustaqil va guruhda ishlash, topshiriqni aniq uslubiyot asosida bajarish va uni taqdim etish ko`nikmalariga ega bo’ladi.

Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)		soat
1-semestr uchun
	Kirish ma’ruzasi. Fanning nazariy mashg’ulotlari mazmuni.	2
	Suvning tabiiy va kimyoviy xususiyatlari	2
	Tabiatda suvning aylanishi	2
	Yer osti suvlari	2
	Daryolar	2
	Daryolarning shakl va o’lcham ko’rsatkichlari. Daryo vodiysi.	2
	Daryolarning suv rejimi	2
	Daryolarning to‘yinish manbalari	2
	Daryo oqimining hosil bo‘lishi	2
	Daryolarning loyqa oqiziqlari va sel toshqinlari	2
	Ko‘llar	2
	Suv omborlari	2
	Muzliklar va qor chizig’i	2
	Botqoqliklar	2
	Suv resurslari va ularni baholash	2
	1-semestr uchun jami	30

2-semestr uchun
	Iqlim haqida umumiy ma’lumotlar	2
	Atmosferadagi barik maydon	2
	Iqlimning radiatsion omillari	2
	Harorat maydoni va uni belgilovchi omillar	2
	Namlik va bulutlilik. Ularning iqlim shakllanishidagi roli.	2
	Atmosfera yog’inlari.	2
	Iqlimning sirkulyatsion omillari	2
	Iqlimning shakllanishi.	2
	Iqlim tasniflari	2
	Geologik o’tmishda iqlim o’zgarishi	2
	Issiqxona effekti va iqlim	2
	Iqlim o’zgarishi muammolari	2
	Iqlim o‘zgarishining oqibatlari	2
	O‘zbekiston va unga tutash hududlarda iqlim o‘zgarishi oqibatlari	2
	Iqlim o‘zgarishi oqibatlarini oldini olish	2
2-semestr uchun jami		30

Nazariy mashg‘ulotlar davomida, talabaga ma’ruza orqali mavzu yuzasidan kerakli bo‘lgan konsepsiyalar yetkazib beriladi. Talabalarga mavzuni yanada mustahkamlashlari uchun prezentasiyalar, darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari va boshqa o‘quv-uslubiy mahsulotlardan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar beriladi.

Mashg‘ulotlar shakli: Amaliyot (A)		soat
1-semestr uchun
A1	Daryo havzasiga yoqqan atmosfera yog’inlarining o’rtacha ko’pyillik qatlamini aniqlash.	2
A2-A3	Daryo havzasidan yalpi bug’lanishni hamda uning tashkil etuvchilarini miqdoriy baholash.	4
A4-A6	Daryolarning morfometrik ko’rsatkichlarini aniqlash	6
A7	Suv sarfi egri chizig’i grafigini chizish, gidrologik yilnoma tuzish.	2
A8	Daryolarning to’yinish manbaalarini miqdoriy baholash.	2
A9-A10	Daryo oqimini ifodalash usullari va ularni hisoblash.	4
A11	Suv eroziyasi va daryolarning loyqa oqiziqlarini hisoblash.	2
A12-A13	Ko’llarning morfometrik ko’rsatkichlarini aniqlash.	4
A14	Suv omborlarining loyqa oqiziqlar bilan to’lib borish jadalligini baholash.	2
A15	Daryolar suv resurslarini baholash.	2
	1-semestr uchun jami	30

2-semestr uchun
A16	Atmosferadagi barik maydon	2
A17	Iqlimning radiatsion omillari	2
A18	Harorat maydoni va uni belgilovchi omillar	2
A19-A20	Namlik va bulutlilik. Ularning iqlim shakllanishidagi roli.	4
A21	Atmosfera yog’inlari.	2
A22	Iqlimning sirkulyatsion omillari	2
A23-A24	Iqlimning shakllanishi.	4
A25	Iqlim tasniflari	2
A26	Geologik o’tmishda iqlim o’zgarishi	2
A27	Iqlim o‘zgarishining oqibatlari	2
A28-A29	O‘zbekiston va unga tutash hududlarda iqlim o‘zgarishi oqibatlari	4
A30	Iqlim o‘zgarishi oqibatlarini oldini olish	2