7
Ta’kidlash kerakki, Favqulodda vaziyatlar Akademiyasi huzuridagi Fuqaro
muhofazasi institutida tinglovchilarni tayyorlash quyidagi guruhlarga taqsimlangan
holda olib boriladi:
1.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri favqulodda
vaziyatlarning oldini olish va bartaraf etish hududiy komissiyasi raislari
o‘rinbosarlari, komissiya a’zolari.
2.
Tuman
va
shaharlar
favqulodda
vaziyatlarni
oldini
olish
va bartaraf etish hududiy komissiyasi raislari, ularning o‘rinbosarlari.
3.
Vazirliklar,
kompaniyalar,
konsernlar,
uyushmalar,
banklar
va boshqa idoralar fuqaro muhofazasi boshliqlari va ularning o‘rinbosarlari.
4.
Toifalangan ob’yektlar rahbarlari va fuqaro muhofazasi bo‘yicha
mutaxassislari.
5.
Evakuatsiya komissiyasi raislari, ularning o‘rinbosarlari.
6.
Oliy ta’lim muassasalarining “Hayot faoliyati xavfsizligi” fani pedagog
xodimlari va Favqulodda vaziyatlar vazirligi hududiy Hayot faoliyati xavfsizligi
o‘quv markazlari o‘qituvchilari.
7.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar iqtisodiyot
ob’yektlari faoliyatining barqarorligini oshirish komissiyasi raislari va ularning
o‘rinbosarlari.
8.
O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari va idoralarining fuqaro muhofazasi
bo‘yicha mutaxassislari, ishlab chiqarish-iqtisodiyot ob’yektlari fuqaro muhofazasi
mutaxassislari va xodimlari.
9.
O‘zbekiston
Respublikasi vazirlik, idora, tashkilot va muassasalar,
mahalliy hokimiyat organlarining safarbarlik ishlari bo‘yicha mas’ul rahbar va
xodimlari.
Shuni alohida qayd etish kerakki, Institutda tinglovchilarga quyidagi
mavzularda mashg‘ulotlar o‘tishda favqulodda vaziyatlar qatorida kuchli zilzila va
uning ikkilamchi oqibatlari, undan muxofazalashi masalalariga qisqacha to‘xtalib
o‘tiladi: “Favqulodda vaziyatlar va ularning tasnifi”; “Aholi va hududlarni
favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish”; “Aholi va hududlarni favqulodda
vaziyatlardan muhofaza qilishni tashkil etish”.
Bundan tashqari, Institut Favqulodda vaziyatlar simulyatsiya markazida
zilzilani sun’iy simulyatsiya qilib beruvchi maxsus qurilma mavjud bo‘lib, ushbu
qurilma yordamida sodir bo‘lgan turli xil zilzilalar simulyatsiya qilinadi va zilzilada
qanday amaliy harakat qilish lozimligi videofil’mlar orqali hamda amalda ko‘rsatib
beriladi. Ushbu markazda zilzila tarixi muzeyi, eksponatlar zali, psixologik
tayyorgarlik xonasi, tibbiy yordam xonalari mavjud bo‘lib, bu joylarda tinglovchilar
zilzilaning kelib chiqish sabablari, sodir bo‘lgan zilzilalar va ularning oqibatlari,
jarohatlanishlarda yordam ko‘rsatish turlari va boshqalar haqida to‘liq ma’lumotlar
va taassurotlarga ega bo‘lishadi.
Institutda tahsil olayotgan ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohasida band
bo‘lgan fuqarolarni zilzila bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlarda
harakat qilishga
tayyorlash tizimi samaradorligini yanada oshirish maqsadida, zilziladan oldin,
zilzila paytida va zilziladan keyin to‘g‘ri harakat qilish qoidalari hamda zilzila
8
oqibatlarini bartaraf etish masalalari quyidagi mavzularda nazariy jihatdan o‘quv
savoli sifatida atroflicha yoritib berilishi mumkin:
-“Evakuatsiya organlari faoliyatini tashkil etish va muvofiqlashtirish”;
- “Aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish va fuqaro
muhofazasi tadbirlarini rejalashtirish”;
- “Aholini favqulodda vaziyatlarda harakat qilishga tayyorlash tartibi”;
- “Iqtisodiyot ob’yektlari faoliyatining favqulodda vaziyatlar sharoitida
barqarorligini ta’minlash chora-tadbirlari” va hokazo.
Institut o‘quv dasturiga kiritilgan, ushbu mavzular doirasida zilziladan oldin,
zilzila vaqtida va zilziladan keyin amalga oshirilishi lozim bo‘lgan harakatlar va
tadbirlar haqida to‘liq tushuncha berish mumkin. Xususan, evakuatsiya
organlarining faoliyatini tashkil etishga oid mavzuga zilzilada evakuatsiya
tadbirlarini
amalga oshirishni, fuqaro muhofazasi tadbirlarini rejalashtirish
mavzusiga zilziladan oldin rejalashtirish mumkin bo‘lgan tadbirlarni, aholini
tayyorlash mavzusiga aholining zilziladan oldin, zilzila vaqtida va zilziladan keyingi
harakatlarni kiritish mumkin. Buning uchun zilzilaga oid barcha ma’lumotlarni o‘z
ichiga olgan darslik ishlab chiqilishi lozim.
Joylarda Hududiy Favqulodda vaziyatlar boshqarmalarining Hayot faoliyati
xavfsizligi o‘quv markazlarida kuchli zilzila va uning oqibatlari haqida bilim berish
uchun quyidagi mavzularda mashg‘ulotlar olib boriladi:
“Tabiiy xususiyatli favqulodda vaziyatlarni oldini olish”;
“Geologik xavfli jarayonlar”;
“Aholi va hududlarni tabiiy xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza
qilishni tashkil etish”.
“Favqulodda vaziyatlar xavfi tug‘ilganda va sodir bo‘lganda aholini
ko‘chirish tadbirlarini tashkillashtirish”;
“Qutqaruv xizmatlari va qutqaruv tuzilmalarini favqulodda vaziyatlarni
bartaraf etishga tayyorlash”.
Ushbu mavzularda zilzilaga oid o‘quv savollari kiritilgan. Biroq, ta’kidlash
kerakki, joylardagi hududiy o‘quv markazlarida Fuqaro muhofazasi institutidagi
kabi zilzilani simulyatsiya qilib beruvchi qurilmalar mavjud emas. talab etiladi.
Kelgusida ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohasida band bo‘lgan
fuqarolarni kuchli zilzila bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlarga tayyorlash tizimini
takomillashtirish bo‘yicha quyidagilar tavsiya etiladi:
1.
Fuqaro muhofazasi institutida zilzila va uning ikkilamchi oqibatlariga oid
barcha
ma’lumotlarni
jamlagan
darslik
ishlab
chiqish.
Ushbu darslik yordamida rejalashtirish,
evakuatsiya, barqarorlikni ta’minlash,
ta’minot, xabar berish, muhandislik-texnik tadbirlar va boshqa mavzularini zilzila
bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlarda ushbu tadbirlarni amalga oshirishga oid
mavzular bilan to‘ldirish mumkin.
2.
Aholini zilzila bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlarda harakat qilishga
tayyorlashda
simulyatsiya
markazining
o‘rni
kattaligini
hisobga
olib joylardagi o‘quv markazlarini ko‘chma mobil’ zilzilani simulyatsiya qilish
qurilmalari ta’minlash.
9
3.
Ishlab
chiqarish
va
xizmat
ko‘rsatish
sohasida
band
bo‘lgan
fuqarolarni
ish
joylarida
zilziladan
oldin,
zilzila
vaqtida
va zilziladan keyin to‘g‘ri harakat qilish bo‘yicha nazariy va amaliy o‘quv
mashg‘ulotlari o‘tkazish.
Dostları ilə paylaş: