Ta’lim vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi
.2 . M ehnat stajini hisoblash
Yüklə 5,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 4 .2 . M ehnat stajini hisoblash
M ehnat staji miqdori va sifatining to ‘g‘ri belgilanishi, aniq hisob-kitob qilinishi fuqarolar ijtim oiy ta'm in o tin in g amalga oshirilishida muhim ahamiyatga ega bo‘lib, qonuniylik ham da ijtimoiy adolat tamoyillari qaror topishiga xizmat qiladi. Amaldagi qonunchilik normalarida ish stajini hisoblash tartibi va shakllari aniq-ravshan belgilab berilgan bo ‘lib, mazkur tartibga q at’iy rioya etilishi pensiya tayinlovchi organlarning ham , ish beruvchilaming ham muhim majburiyati sanaladi. M ehnat daftarchasi ish stajini tasdiqlovchi asosiy hujpat bo‘- lib, ish stajini undagi yozuvlar asosida aniqlanadi hamda hi- soblab chiqariladi. 27 www.ziyouz.com kutubxonasi M ehnat daftarchasi uni yuritish tartibini belgilovchi nor- mativ-huquqiy hujjatlarga to‘la rioya etilgani holda rasmiylash- tirilgan, ish faoliyati haqidagi yozuvlar unda belgilab qo'yilgan tartibga ko‘ra kiritilgan boMishi lozim. M ehnat daftarchasi mavjud boMmagan yoki unda tegishli maMumotlar boMmagan taqdirda ish stajini tasdiqlash tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi. Pensiya jam g'arm asi organlari tom onidan berilgan sug'urta badallari toManganligini tasdiqlovchi m a'lum otnom alar ish stajini tasdiqlovchi hujjat boMib hisoblanadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Bud- jetdan tashqari Pensiya jam g'arm asiga belgilangan sug‘urta ba- dallari toMangan taqdirda chet elda ishlangan davrlar m ehnat stajiga qo'shib hisoblanadi. Bunda davlatlararo kelishuvlarda boshqa qoida belgilangani hollarda ish stajini hisobga olish mazkur qoidalar talablari asosida amalga oshiriladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining chet elda ishlagan davri uchun vakolat bergan organlar tom onidan m ehnat daftar- chasiga kiritilgan qaydnomalarga qarab aniqlanadi. Chet el fuqarolariga va fuqaroligi boMmagan shaxslarning chet eldagi ish davri 0 ‘zbekiston Respublikasida ishlagan davriga to ‘g‘ri keladigan stajning 1/3 hissasidan oshm agan m iqdorda hisobga olinadi. Davlatlararo bitimlarda (shartnomalarda) o ‘zgacha qoidalar nazarda tutilgan hollarda tegishli tartibda aniqlanadi. M ehnat daftarchasi mavjud boMmagan, unda tegishli maMu- motlar boMmagan yoki ular xato va noaniq yozilgan hollarda mehnat stajini tasdiqlash uchun (ish vaqtini hisobga olib bo‘1- maydigan xodim larning staji bundan m ustasno) maMumotno- m alar, buyruqlardan ko‘chirm alar, ish haqi berish bo‘yicha shaxsiy schotlar va vedomostlar, ularning bajarganligi qayd etil- gan yozma m ehnat shartnomalari (kontraktlar) va ish davrlari to ‘g‘risida maMumotlar boMgan boshqa hujjatlarga qarab ish staji hisoblanishi mumkin. Kasaba uyushmasiga a'zolik biletlari (a'zolik badallari toMangani va uning miqdori ko‘rsatilgan hollarda) va ish haqi toMashga oid hisob-kitob daftarchalari asosida mehnat staji aniqlanishi va hisobga olinishi mumkin. Ish vaqtini hisobga olib boMmaydigan xodimlaming mehnat staji 0 ‘zbekiston Respublikasining Moliya vazirligi huzuridagi 28 www.ziyouz.com kutubxonasi B udjetdan tashqari Pensiya jam g'arm asiga su g 'u rta badallari to ‘langanligi to ‘g‘risida Moliya vazirligi qoshidagi Budjetdan tash- qari Pensiya jamg'arm asi tum an bo'lim i tom onidan beriladigan m a'lum otnom alar bo'yicha aniqlanadi. M ehnat stajini tasdiqlovchi hujjatlar bo‘lmasa (ish vaqtini hisobga olib bo'lmaydigan xodimlar bundan mustasno) ish davri guvohlaming ko‘rsatmasi asosida aniqlanadi. Moliya vazirligi huzuridagi Budjetdan tashqari Pensiya jam - g'arm asi tu m a n (sh ah ar) b o 'lim i M ehnat stajini tasdiqlash uchun taqdim etilgan hujjatlaming mazmuni va zarur darajada rasmiylashtirilganligini huquqiy baholaydi, ularning asosliligini tekshirib ko ‘radi; zarur hollarda m ehnat faoliyatining ayrim davrlarini stajga qo‘shib hisoblash yoki olib tashlash masalasini hal qiladi, guvohlarning ko‘rsatmalari asosida ish stajini aniq- lash, o'zgalar parvarishiga muhtoj shaxslami parvarishlash vaq- tini ish stajiga qo‘shib hisoblash yoki hisoblamaslik masalalarini hal etish shaxslami parvarishlashga ketgan vaqtni aniqlash vako- latlariga egadir. Tabiiy ofatlar, halokatlar, falokatlar va boshqa favqulodda vaziyatlar natijasida ish staji to ‘g ‘risidagi hujjatlar to ‘liq yoki qisman yo‘qotilgan hollarda m ehnat stajini tasdiqlash 0 ‘zbekis- to n Respublikasi Vazirlar M ahkam asi, QoraqalpogMston Res- publikasi Vazirlar Kengashi yoki viloyat, tum an (shahar) ho- kimliklari to m o n id an tuzilgan maxsus kom issiya to m o n id an amalga oshiriladi. Qisman saqlanib qolgan hujjatlar va guvohlarning ko‘rsat- m alari asosida vakolatli kom issiyalar tom o n id an aniqlangan m ehnat faoliyati davrlari umumiy stajga, shuningdek, imtiyozli shartlarda pensiya olish huquqini beruvchi maxsus ish staji sifatida hisobga olinishi mumkin. Mavjud ish staji to ‘g‘risida m a'lum otlar bo'lmagan va harbiy harakatlar, tabiiy ofatlar, halokatlar, falokatlar va boshqa fav- qulodda vaziyatlar munosabati bilan bunday ma'Jumotlami olish imkoniyati istisno etiladigan hollarda m ehnat staji, shu jum la- dan, imtiyozli shartlarda pensiya olish huquqini beruvchi m eh- nat staji ariza bem vchi bilan o ‘sha davrda birga ishlagan va uni bilgan kamida ikki guvohning ko‘rsatmasi asosida belgilanadi. U m um iy m eh n at staji to ‘g ‘risidagi m a 'lu m o tla r mavjud b o ‘lgan taqdirda im tiyozli shartlarda pensiya olish huquqini 29 www.ziyouz.com kutubxonasi beruvchi ishning xarakteri guvohlarning k o ‘rsatm a!ari bilan belgilanmaydi. M ehnat daftarchasidagi yozuvlar ushbu daftarchani to 'ld i- rish va yuritish paytida amal qilgan korxonalar, muassasalar va tashkilotlarda m ehnat daftarchalarini joriy etish tartibi to ‘g‘ri- sidagi Yo'riqnoma talablariga muvofiq rasmiylashtirilishi kerak. Bolani parvarishlash ta'tilida bo'lish davri (shu jum ladan, puli toManadigan ta’tilda bo'lish) yoshga doir imtiyozli pensiya olish huquqini beradigan maxsus ish stajiga qo‘shilmaydi. Yüklə 5,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|