Taqdimoti mavzu: Koshifiyning soʻz odobi va notiqlik haqidagi qarashlari

Aytilgan so`z odam uchun farzandi jigarbandiday, otaona farzandidan topolmagani singari, inson ham o`z so`zidan tonolmaydi. Farzand ham ota-onadan tonolmagani singari, so`z ham notiqniki hisoblanadi. Shuning uchun ham deydi olim, aytiladigan so`zga mas`ullik ota-onaning farzandga va farzandning ota-onaga mas`ulligi darajasida bo`lmog’I lozim. Xalqqa nafi tegadigan farzand qobil, zarari tegadigan noqobil sanalsa, so`z ham shunga o`xshash bo`ladi. Yaxshi so`z egasiga sharaf keltirib, yomon so`z o`z egasini badnom etadi.

• Aytilgan so`z odam uchun farzandi jigarbandiday, otaona farzandidan topolmagani singari, inson ham o`z so`zidan tonolmaydi. Farzand ham ota-onadan tonolmagani singari, so`z ham notiqniki hisoblanadi. Shuning uchun ham deydi olim, aytiladigan so`zga mas`ullik ota-onaning farzandga va farzandning ota-onaga mas`ulligi darajasida bo`lmog’I lozim. Xalqqa nafi tegadigan farzand qobil, zarari tegadigan noqobil sanalsa, so`z ham shunga o`xshash bo`ladi. Yaxshi so`z egasiga sharaf keltirib, yomon so`z o`z egasini badnom etadi.

Shuningdek, olim suhbat odobi qoidalari haqida ma`lumot beradi. So`zlash ham, tinglash ham katta mas`uliyat va madaniyatni talab etadi. Agar inson yaxshi so`zlasayu, tinglashni bilmasa, yoki tinglasayu, so`zlashni bilmasa bu ma`naviy noqislik alomatidir. Madaniyatli va ma`rifatli inson so`zni sidqu sadoqat, samimiyat bilan so`zlamog’I, suhbatdosh so`zini jon qulog’I bilan, diqqat-e`tibor, xayrixohliki va hamdardlik bilan tinglamog’I maqsadga muvofiqdir. Suhbat va nutq odobida madaniyat va fahm-farosat bilan savol-javob qilish, so`rashish ham muhim o`rinda turadi. Mashhur notiq Koshifiy o`z suxandonligi davrida bu qoidalarga to`la rioya etishga harakat qilgan va bo`lajak notiqlarni ham bu qoidalar asosida ish yuritishga undagan.

• Shuningdek, olim suhbat odobi qoidalari haqida ma`lumot beradi. So`zlash ham, tinglash ham katta mas`uliyat va madaniyatni talab etadi. Agar inson yaxshi so`zlasayu, tinglashni bilmasa, yoki tinglasayu, so`zlashni bilmasa bu ma`naviy noqislik alomatidir. Madaniyatli va ma`rifatli inson so`zni sidqu sadoqat, samimiyat bilan so`zlamog’I, suhbatdosh so`zini jon qulog’I bilan, diqqat-e`tibor, xayrixohliki va hamdardlik bilan tinglamog’I maqsadga muvofiqdir. Suhbat va nutq odobida madaniyat va fahm-farosat bilan savol-javob qilish, so`rashish ham muhim o`rinda turadi. Mashhur notiq Koshifiy o`z suxandonligi davrida bu qoidalarga to`la rioya etishga harakat qilgan va bo`lajak notiqlarni ham bu qoidalar asosida ish yuritishga undagan.