Tarix-7 2017.(Uzb). indd

 
kelgan
 
Otton I
 
ga papa 
Ioann XII
imperatorlik tojini kiy-
diradi. Yangi imperiya – 
Muqaddas 
Rim imperiyasi
nomini oladi. Uning tarkibiga Germaniya 
yerlaridan tashqari Italiyaning shimoliy hududlari ham 
kirgan, lekin bu yerdagi shahar 
lar german imperatorlariga 
18-rasm.
Muqaddas 
Rim imperiyasi 
imperatorlarining toji

---

28
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI
hech qachon to‘liq bo‘ysunmagan. Shunga qaramasdan, 
har bir german qiroli taxtga kel 
ganidan so‘ng o‘z qo‘shi-
ni bilan Alp tog‘lari orqali Italiya 
ga yurish qilib, Rimda 
imperatorlik tojini kiyardi.
German imperatorlari o‘z davlatlarini qa 
dimgi Rim-
ning davomchisi deb hisoblaganlar. Zamondoshlari «dun-
yo mo‘ 
jizasi» deb nomlagan Otton I ning nabirasi 
Ot ton 
III
Rimni ulkan davlatning poytaxtiga aylantirish orzusida 
bo‘lgan. U butun xristian dunyosi Rim impera 
tori hukmi-
da birlashishi lozim deb hisoblagan. Tabiiyki, butun dunyo 
xristian imperiyasi haqidagi orzularning amalga oshi 
shi 
mushkul ish edi. Shunga qaramasdan, german mo 
narx 
lari 
o‘z davlatlarini 
Rim impe riya si
, keyinroq 
Muqaddas Rim 
imperiyasi
deb atashda davom etadilar. Bu davlat uzoq 
asrlar davomida hukm surgan.
Muqaddas Rim imperiyasi 962-yildan 1806-yil-
gacha hukm surgan. Xristian katolik cherkovi 
homiyligida bo‘lgani uchun unga «muqaddas» 
nomi berilgan.
German imperatorlari va cherkov. 
Yirik mamlakatni 
boshqarish uchun joylarda qirolning buyruqlarini baja-
radigan amaldorlar bo‘lishi lozim edi. Ilk o‘rta asrlarda 
esa faqat taraqqiy etgan va boy jamiyatgina minglab 
amaldorlarni ta’minlashi mumkin bo‘lgan. X asrda Ger-
maniya aholisi imperatorga nisbatan o‘z gersoglarining 
gapiga ko‘proq quloq solgan. Bunday vaziyatda Otton I va 
uning vorislari o‘ziga xos usul qo‘llaganlar. Ular cherkov 
tashkilotlaridan o‘z maq 
sadlarida foydalanishgan. Tarixdan 
ma’lumki, frank qirollari davridayoq yepiskoplar ularning 
ishonchli xizmatchisi hisoblangan. Otton I bu borada 
yanada ilgarilab ketadi. U Germaniyadagi yepiskop va 
abbatlarga yer-mulk, boyliklardan tashqari ko‘plab huquq 
va imtiyozlar beradi. Natijada cher 
kov zodagonlari o‘z 
imkoniyatlari, hokimyatlari bo‘yicha gersog va graflardan 
kam bo‘lmagan. Ular har qanday kishini hukmdor iro-

---

29
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI
dasiga bo‘y 
sundirishga qodir edilar. 
Imperatorning o‘zi esa kerakli odam-
ni cherkov lavozimiga tayinlagan, 
zarur bo‘lsa yepiskoplarni va hatto, 
Rim papalarini hech qiyinchiliksiz 
almashtirgan. Xususan, Otton I Rim-
da ko‘plab yepiskoplar ishtirokida 
o‘zi yoqtirmagan papalardan birining 
ustidan sud jarayonini uyushtirib, 
uni tahqirli holatda vazifasidan chet-
latgan. Uning vorisi Otton III esa 
o‘zining ustozi