Tarix-7 2017.(Uzb). indd

II BÎB. ILK O‘RTA
ÀSRLÀRDÀ ÎSIYO 
10-§. ARABISTON ILK O‘RTA ASRLAR 
BOSHIDA 
Àràbistîn. 
Àràb qàbilàlàri Àràbistîn yarimîrîli và 
un 
gà tutàsh hududlàrdà yashàgànlàr. Ulàr 
sîmiy
(såmit) 
xalqlaridàn bo‘lib, sîmiylàrgà arablardan tashqari: ya-
hudiylàr, îssuriylàr, finikiyaliklàr và oromiylàr hàm màn-
sub bo‘lishgàn. Bu õàlqlàr Qàdimgi Shàrqning mashhur 
dàvlàtlàri: Àkkàd, Bîbil, Isrîil pîd 
shîliklàrini tashkil 
etgàn.
Ko‘chmànchi àràblàr – bàdàviy (sàhrîyi)làr tuyachilik, 
qo‘ychilik và yilqichilik bilàn shug‘ullànib kelgànlàr. Bada-
viylàr cho‘l va yaylovlàrdà mîl bîqib, ko‘chib yurgànlàr.
Àràbistînning jànubi và g‘àrbidàgi o‘trîq dåhqînchilik 
bilan shug‘ullanuvchi àhî 
lisi sîy và jilg‘àlàr, quduqlàr 
bo‘y 
làridà õurmî bîg‘làri và uzumzîrlàr bàrpî etgànlàr. 
Õuddi shu yårlàrdàn Vizàntiyadàn jànubgà, Àfrikàgà và 
Hindistîngà bîràdigàn kàrvîn yo‘li o‘tàrdi. Buyuk Ipàk 
yo‘ 
li o‘tgan màmlàkàtlàrdà nîtinchlik bo‘lgan pàytlàridà 
kàr 
vîn yo‘llàri Àràbistîngà siljirdi. Zàmînlàr o‘tib bu kàr-
vîn yo‘llàri bo‘yidà àhîli qo‘rg‘înlàri và shahar 
làr vujud-
gà kålgan. Ulàrdà yashagan àhîli esa kàrvîn yo‘llàridàgi 
sàv 
dîgàrlàr, sày 
yohlàrgà õizmàt qilish bilàn shug‘ullangan. 
Bu qo‘rg‘înlàrdàn eng yirigi 
Màk kà
shàhri bo‘lgàn. 
Ko‘ch 
màn 
chilàr mîllàrini shaharlàrgà kåltirib, màhàlliy 
àhîlidàn dîn, gàzlàmà, qurîllàrgà àyirbîshlàgànlar. 
Àràbistînning eng tàràqqiy etgàn vilîyatlàri – 
Ya-
man 
và 
Hijîz
edi. Yaman yårlàri unumdîrligi bilàn nîm 
chiqàrgàn. Undà suv yåtàrli bo‘l 
ganidan måvàli dàràõtlàr 
o‘stirilgan õurmîzîr bog‘lar barpo etilgan. «Yaman» àràb-
chà «hàq», «bàõtli» ma’nîsini bildirgàn. Rim tàriõchilàri 
Yamanni «Bàõtli Àràbistîn» (Arabia felix) dåb nîmlàgàn-
làr.