Tarixi Azərbaycan torpaqlarının bir hissəsində mövcüd olmuş qədim

---

Atropatena
Tarixi Azərbaycan torpaqlarının bir
hissəsində mövcüd olmuş qədim
Azərbaycan dövləti
Atropatena, Adurbadaqan, Atropat Midiyası (
fars
. 
نﺎﮑﺗﺎﭘرﻮﺗآ
, 
yun.
Ατροπατήνη
, 
süry.
Aδorbāyγān, 
ərəb.
نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ
) — Tarixi 
Azərbaycan
torpaqlarının bir hissəsində
[2]
mövcüd olmuş
qədim dövlət. Atropatenanın ərazisi indiki 
Cənubi Azərbaycan
 vilayətlərini, 
Azərbaycan
Respublikasının
 bəzi ərazilərini və İranın bir hissəsini əhatə edirdi.
Keçmiş 
Əhəməni
satrapı,
[3]
 əslən, çox güman ki, 
midyalı
olan 
Atropat e.ə. 321
-ci ildə (Sərkərdə
Peridikkinin ölümündən sonra)
Atropatena.dövlətinin və Atropatilər sülaləsinin əsasını qoyur, yeni dövlətin müstəqil hökmdarı
olur; bu dövlət rəsmən Mada, sonralar isə özünün ilk hökmdarının adı ilə tez-tez antik
qaynaqlarda Atropatena adlandırılır. Beləliklə, 
Makedoniya
 dövlətinin parçalanmasından
sonra Azərbaycan ərazisində yenidən müstəqil dövlət meydana gəlir.
[4]
Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir.
Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr
əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz.
Daha ətraflı
Adlandırılması

---

Atropatenanın adı müxtəlif dilli mənbələrdə
fərqli şəkildə qeyd edilmişdir. Bir çox
müəlliflərə görə, 
Azərbaycan
 öz adını
Atropatenadan almışdır.
[5]
Antik yunan və latın dilli mənbələr adı bir
qayda olaraq "Atropatena" şəklində yazırlar.
Pəhləvi dilli
mənbələrdə isə ad "Ātur-
patkān" şəklində qeyd edilir. Bu adın
mənası "Aturpatın torpaqları" deməkdir və
bu ad Atropatın ("Āturpāt", "Atərəpāta" —
Atəş qoruyan) hökmranlığı dövründə
yaranmışdır
[6]
. Erkən orta əsrlər latın və
yunandilli mənbələrdə ölkə eyni zamanda
Atropat Midiyası və Kiçik Midiya da
adlandırılır. Antik müəlliflərdən 
Plutarx
,
Ammian Marselin
bu ölkəni Atropat
Midiyası adlandırmışlar. 
Strabon
 isə
Atropatena ərazisini Kiçik Midiya
adlandırmış, 
Atropatın
 başçılığı ilə Kiçik
Midiya ərazisində Atropatena dövlətinin
təşkil edildiyini göstərmişdir. Sasani
hakimiyyəti dövründə ölkə Adərbadaqan,
ərəbdilli mənbələrdə isə Adərbican kimi
qeyd olunur.
Atropatena ərazisi ərəblər tərəfindən fəth
edildikdən sonra isə Atropatenanın adı
erkən ərəbdilli mənbələrdə "Adabarqan",
"Azərbaycan" ("