Tarmoq xavfsizligi fanidan mustaqil ish

9. Xavf – xatarlarni baholash va tahlili.
Xatarlarni baholash - bu aktivlar, qarzlar yoki investitsiyalar bo'yicha yo'qotish ehtimolini aniqlash uchun ko'plab sohalarda qo'llaniladigan umumiy atama. Xavfni baholash, ma'lum bir sarmoyaning qanchalik foydali ekanligini va xavfni kamaytirish uchun eng yaxshi jarayonlarni aniqlash uchun juda muhimdir. Bu xavf profiliga nisbatan yuqori darajadagi mukofotni taqdim etadi. Xatarlarni baholash investorga potentsial xavfga sarmoyani kiritish uchun daromad keltirishi kerak bo'lgan daromad darajasini aniqlash uchun muhimdir.
Asosiy mahsulot Xatarlarni baholash bu aktiv, qarz yoki sarmoyaning yo'qolishiga olib kelishi mumkin bo'lgan mumkin bo'lgan hodisalarni tahlil qilish jarayonidir.
Kompaniyalar, hukumatlar va investorlar yangi loyiha, biznes yoki sarmoyani boshlashdan oldin xavfni baholashni amalga oshiradilar.
Xatarlarni miqdoriy tahlili matematik modellar va simulyatsiyalar yordamida tavakkalga sonli qiymatlarni belgilaydi.
Xatarlarni sifatli tahlil qilish, ushbu stsenariy uchun xavfning nazariy modelini yaratish uchun shaxsning sub'ektiv fikriga asoslanadi.
Qimmatli qog'ozlarning o'tmishdagi o'zgaruvchanligi kelajakdagi daromadni kafolatlamasa ham, umuman olganda, yuqori volatillikka ega bo'lgan sarmoyalar yanada xavfli investitsiyalarni ko'rsatadi.
10. Ijtimoiy injeneriyada xujumlar tahlili.
Aqliy hujum” - aytilayotgan barcha g‘oyalar bir–biriga nisbatan muhimlikda tengdir; -kiritilayotgan g‘oyalar tanqid qilinmasligi kerak;g‘oyani taqdim etayotgan paytda so‘zlovchining gapini bo‘lmaslik;so‘zlovchiga nisbatan baholovchi komponent mavjud emas; olg‘a surilgan g‘oyalar baholanmaydi va tanqid ostiga olinmaydi; ish sifatiga emas, soniga qaratiladi, g‘oyalar qancha ko‘p bo‘lsa shuncha yaxshi; istalgan g‘oyalarni mumkin qadar kengaytirish va rivojlantirishga harakat qilinadi; muammo yechimidan uzoq g‘oyalar ham qo‘llab-quvvatlanadi; barcha g‘oyalar yoki ularning asosiy mag‘zi (farazlari) qayd etish yo‘li bilan yozib olinadi; «xujum»ni o‘tkazish vaqti aniqlanadi va unga rioya qilinishi shart; beriladigan savollarga qisqacha (asoslanmagan) javoblar berish ko‘zda tutilishi kerak. «Tanishuv» - jamoa ishtirokchilarini bir-biri bilan tanishtirish, ijodiy muhitni yuzaga keltirish,talabalarning shaxsiy sifatlarini ochish, auditoriyada ishlash uchun qulay sharoitni vujudga keltirish «Intervyu» - talabani savolni to‘g‘ri tuzish, savol bera olish, savolga to‘g‘ri davob berish, boshqalarni tinglay olish madaniyatiga o‘rgatishga qaratilgan. «Blits-so‘rov» - talabalarni harakatlar ketma-ketligini to‘g’ri tashkil etishga, mantiqiy fikrlashga, ma’lumotlarning keraklisini tanlab olishni, o‘zgalar fikrini hurmat qilish va ularga o‘z fikrini o‘tkaza olish hamda o‘z faoliyati, kunini rejalashtira olishni o‘rgatishga qaratilgan.«Bahs-munozara» - oydin bo‘lmagan fikrlarni oydinlashtirish, aniq bo‘lmagan dalillarni asoslash, shuningdek, haqiqatni to‘laqonli anglashga yordam beradi. Bashs-munozarani tashkil etish ma’lum qoidalarga asoslanishi zarur. Chunonchi, o‘zgalarning fikrini diqqat bilan tinglay olish, o‘z fikrini ilgari surishda ishonchli dalillardan foydalanish.
“Insert” – avvalgi bilimlarni faollashtirish, matn bilan ishlash jarayonida ta’lim oluvchiga o‘zining mustaqil faol kuzatish imkonini ta’minlovchi kuchli, o‘zlashtirishning vazifalarini yechish va o‘quv materialini mustahkamlash, kitob bilan ishlashning malakalarini rivojlantirish o‘qitish usulidir.«Iyerarxiya» - oddiydan murakkabga, murakkabdan oddiyga o‘tish usullarini qo‘llash orqali talabalarni mantiqiy, tanqidiy va ijodiy fikrlashga o‘rgatishga qaratilgan.«Talaba» - talabalar bilan yakkama-yakka holda ishlash o‘qituvchi va talaba o‘rtasidagi to‘siqni yo‘q qilish, hamkorlikda ishlash yo‘llarini o‘rgatishga qaratilgan. «Charxpalak» - talabalarni o‘tilgan mavzularni yod olishga, berilgan savollarga to‘g‘ri javob berishga va o‘z-o‘zini baholashga o‘rgatishga qaratilgan.
«FSMU» - talabalarni fikrni bayon etishni, fikr bayoniga sabab ko‘rsatishni, sababni asoslovchi misol ko‘rsatishni va fikrni umumlashtirishni o‘rgatishga qaratilgan.
11. Kiberjinoyat va kiberhuquq.
Chet el huquqshunosligida Internet-huquqi dastlab huquqning mustaqil sohasi sifatida emas, balki huquqning turli sohalari bilan bog'liq bo'lgan va qandaydir Internet bilan bog'liq bo'lgan munosabatlarni tartibga soluvchi ko'p yo'nalishli huquqiy normalar va institutlar majmui sifatida qaralgan edi.
"Kiberhuquq" atamasini taklif qilishda, avvalo, uning mazmunining o'ylanmagan torligidan qochish maqsadini ko'zlash kerak. Masalan, hozirgi kunda "Internet-huquqi" ning yanada ommalashgan versiyasi tadqiqotchini terminologik jihatdan faqat tarmoq protokollari orqali axborot almashish sohasini huquqiy tartibga solish bilan cheklaydi, olim esa ko'pincha kriptografiya, kiberjinoyatchilik, kriptovalyutalarning muhim masalalarini e'tiborsiz qoldiradi (yoki qolishi kerak).
Bundan tashqari, tadqiqotchini qiziqtirgan barcha huquqiy munosabatlar bevosita Internet bilan bog'liq emas. Masalan, yirik kompyuter texnikasi ishlab chiqaruvchilari tomonidan foydalanuvchilar to'g'risidagi metadata-ni ruxsatsiz yig'ish muammosi oxirgi foydalanuvchi qurilmasi va ishlab chiqaruvchi serverlari o'rtasida ma'lumot almashish bosqichida (ushbu muddatning semantikasiga asoslanib Internet-huquq tadqiqot obyekti) paydo bo'lmaydi, lekin qurilmaning operatsion tizimini dasturlash bosqichida, funktsionalligi bunday ma'lumotlarni yig'ish imkonini beradi.
Kiberhuquq, shuningdek, axborot almashinuvi, dasturiy ta'minotni ishlab chiqish va Internet-resurslarning ishlash masalalari bilan qiziqadi. Boshqacha qilib aytganda, kiber huquq, yuridik fanning bir sohasi sifatida, kompyuter texnologiyalari va / yoki virtual makon bilan uzviy bog'liqlikda mavjud bo'lgan barcha huquqiy munosabatlarni tadqiqot qilishga davogarlik qladi.
Huquqshunoslik fanidan tashqari, kiberhuquqni deyarli barcha asosiy huquq tarmoqlarining huquqiy normalarini o'z ichiga olgan, ammo nisbatan alohida huquqiy munosabatlarni tartibga soluvchi murakkab muassasa vazifasini bajaruvchi global huquq tizimining elementi sifatida qaralishi kerak.
O'zini tartibga solish predmeti bo'yicha kiberhuquq, albatta, axborot qonunchiligiga eng yaqin, ammo, shubhasiz, uni faqat uning tarkibiy elementi (instituti) deb tan olish mumkin emas. Axborot qonunchiligidan farqli o'laroq, kiber huquq biron bir axborot tarmog'ida emas, balki har qanday axborot almashinuvini tartibga solmaydi, faqat kiberhudud bilan cheklanadi.