Tasdiqla yman

0 ‘rganish tarixi. 
Janubiy Amerika hududiga nisbatan Shimoliy Amerika 
yevropaliklarga ancha oldin m a’lum bo‘lgan. X asm ing oxirida norman 
Erik Rauda (M alla) Grenlandiyani, materikning shim oli-sharqiy qismini 
o ‘rgandi. Jon K abot N yufaundlend orolini va L abrador yarim oroli 
qirg‘oqlarini kashf etdi. XVII asrda G. Gudzon, A. Makenzi vaboshqalar 
materikning sharqiy va shimoliy qismlarini o 4rganishdi. XX asr boshida 
R. Amundsen birinchi bo 4lib materikning shimoliy qirg‘oqlari bo‘ylab 
suzib o ‘tdi va Shimoliy m agnit qutbining geografik o ‘rnini aniqladi.
1732- yilda rus sayyohlaridan I. Fyodorov va M.Gvozdev materikning 
shimoli-g‘arbiy sohillarini o ‘rgandi. Aleut orollari va Alyaska sohillarini 
o ‘rganish va xaritaga tushirish ishlarini V. Bering, A. Chirikovlar bajarishdi 
(1741-y.). Savdo-sotiq ishlarini yo‘lga qo‘yishda G. Shelexovning xizmatlari 
katta bo'ldi. 0 ‘sha paytda Shim oli-g'arbiy Am erikani Alyaska deb 
atashgan. U 1798-yilda ruslar tomonidan monopoliyaga aylantirilgan va 
„Rus Amerikasi“ nomi bilan atala boshlangan. 1867- yilda Alyaska AQSHga 
sotib yuborilgan.
Tog'li qismidagi Kordilyera, uning sharqidagi Qoyali tog‘lar asosiy 
tog4 tizimlaridir. Qoyali tog‘lar Kordilyera tizimining suvayirg‘ich qismi 
bo4lib, unda Elbert (4399 m), Lange-Pik (4345 m), G annet-P ik (4202 m) 
va boshqa cho'qqilar ko‘p uchraydi. Materikning eng baland nuqtasi Mak- 
Kinli cho‘qqisi (6194 m), eng past nuqtasi Ajal vodiysi (—86 m) ham tog4 
m intaqasida joylashgan. 
Katta Havzaning janubi-sharqida Kolorado 
platosini Kolorado daryosi kesib o‘tadi. U dunyodagi eng chuqur (2 km ga 
yaqin) va tor dara — Katta Kanyonni hosil qiladi. Materikning tog'li qismi 
Tinch okean „olovli halqasi44 mintaqasiga to ‘g‘ri keladi, Bu ulkan tizim 
Alyaska Kordilyerasi, Kanada Kordilyerasi, AQSH Kordilyerasi va Meksika 
Kordilyerasiga bo‘linadi. Tekisliklar materikning sharqiy qismini egaliaydi. 
Ular geografik o ‘rniga ko4ra bir necha turlarga bo‘linadi. Materikning 
shimoliy qismida