«Tasdiqlayman» Oʻquv ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosari, dotsent

Nordonlik. Hamir ko’pchishida nafaqat hamirturush (spirtli ko’pchish), balki nordon sut bakteriyalari ham ishtirok etadi. Nordon sut ko’pchishi natijasida ma’lum miqdorda sut kislotasi yuzaga keladi. Sut kislotasi juda katta ahamiyatga ega bo’lib, u nordon, sirka va nordon moy bakteriyalari rivojlanishiga to’sqin-lik qiladi. Xamirturushlar rivojlanishiga yaxshi ta’sir etadi. Undan tashqari u non ta’mini yaxshilaydi. Javdar unidan tayyor-langan xamirda ko’p miqdorda sut kislotasini to’planishi uning kolloid xususiyatlarini yaxshilaydi.
Nonning nordonligi gradusda ifodalanadi. Nordonlik gradusi iborasi ostida, 100 gr non mag’zidan tayyorlangan suv namunasini neytrallash uchun sarflanadigan normal achchiq ishqor aralashmasining millilitr miqdori tushuniladi.
Silindrdan chiqqan va kesilgan mag’iz hajmi quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi:
bu erda: a – silindrning ichki diametri (sm);
N – mag’iz silindrining balandligi (sm).
Juravlyovning standart asbobida aq3 sm, NqZ,8 sm, mag’iz silindri uyumi hajmi 27 sm³ ga teng.
Olingan uyumlar bir vaqtda 0,01 aniqlikkacha tortiladi, jamlanadi va formulada nonning g’ovakligi topiladi (% ):
U=S
bu erda: X – noma’lum g’ovaklik;
U – non uyumlarining umumiy hajmi (sm³);
S – uyumlar og’irligi (g);
R – g’ovaksiz mag’iz uyumining (r) zichligi.
Yopilgan non g’ovaksiz massasining (r) zichligi:
javdar, javdar-bug’doy va po’stloqli bug’doy uni 1,21
javdar navlari 1,27
bug’doyli 1-nav 1,31
bug’doyli 2-nav 1,26
G’ovaklikni hisoblash 1,0% aniqlikda amalga oshiriladi va 0,5% gacha qisqartiriladi; 0,5% dan ortig’i esa birga aylantiri-ladi. G’ovaklikni olingan foiz ko’rsatkichlari texnik shartlarda belgilangan me’yorlarga yoki 35-jadval ma’lumotlariga taqqosla-nadi va nonga baho beriladi.


Jihoz va materiallar: oshxona pichoqlari, qopqog’i zich yopi-ladigan shisha bonkalar, yoki 500 ml hajmli og’zi katta sut shisha butilkalari, Juravlyov uskunasi, enli silliq taxtalar, 250 ml o’lchov kolbalari, yog’och kurakcha yoki uchi rezina qoplamali shisha tayoqchalari, 50 ml pipetka, 200-250 ml kimyoviy stakanlar, 150-200 ml konus kolbalar, 0,1 N achchiq natriy yoki achchiq kaliy reak-tivlari, fenolftalein, non mahsulotlari.