Tasmali uzatmalar

7.4.Tasmadagi kuchlanishlar.
Tasmaning tarmoqlaridagi eng katta kuchlanish σ_max yetakchi tarmoqda hosil bо‘lib, u tasmaning yetakchi tarmog‘idagi kuchdan hosil bо‘lgan kuchlanish σ₁, markazdan qochma kuchdan hosil bо‘lgan kuchlanish σ_V va tasmaning shkivni qamrab turgan joyida hosil bо‘lgan eguvchi kuchlanish σ_eg lar yig‘indisidan tuziladi va quyidagicha aniqlanadi:
7.5 – rasm. Tasmadagi eguvchi kuchlanishlar


σ₁ = F₁ / A; σ_V = F_V / A =ρV²; (7.10.)
σ₁ kuchlanishni quyidagicha kо‘rsatish мумкин:

σ₁ =F₀ / A+ F / 2A = σ₀ + σ_t / 2; (7.11.)

bu yerda: σ_t = F_t / A- foydali kuchlanish, A= b · δ -tasmaning kо‘ndalang kesimi;

σ₀ - dastlabki taranglikdan vujudga kelgan kuchlanish.

Tasmaning shkivni qamragan qismida eguvchi kuchlanish paydo bо‘ladi. Guk qonuniga asoslanib

σ_эг= ε ·E, (7.12.)
bu yerda: ε -tasma sirtqi tolalarining nisbiy chо‘zilishi; E -elastiklik moduli.
ε –ni topish uchun dφ burchak bilan chegaralangan yoy qismini kuzatgan holda aniqlaymiz.
ε = δ/d bо‘lsa eguvchi kuchlanish quyidagiga teng bо‘ladi.
σ_эг=E δ/d , (7.13.)


Nazorat savollari
1. Tasmali uzatmalar to‘grisida umumiy ma’lumotlar.
2. Tasmali uzatmalarni hisoblash asoslari.
3. Yassi tasmali uzatmalar haqida ma’lumot.
4. Ponasimon tasmali uzatmalar.
5. Afzalliklari va kamchiliklari.
6. Tasmada qanday kuchlanishlar mavjud?