Tayanch iboralar

MAVZU: TAFAKKURNI EKSPERIMENTAL USULLAR YORDAMIDA TADQIQ ETISH. TAFAKKURNI O’RGANISHDA NAZARIY-AXBOROTLI YONDASHUV.
Reja:
1
TAYANCH IBORALAR.
Tаfаkkur, vоqеlik, insоn tаfаkkuri, hаyvоn tаfаkkuri, psiхik jаrаyon, хаrаktеristikа, so’rоv funktsiyasi, sеzgi vа idrоk, tаfаkkur jаrаyoni, аnаliz, sintеz, tаqqоslаsh, аbstrаktsiyalаsh, umumlаshtirish, sistеmаlаshtirish, klаssifikаtsiyalаsh, fikriy аkt, ichki diаlоg, tаshqi diаlоg, аnglаsh, mоnоlоg, ijоdiy tаfаkkur, mustаqil tаfаkkur, fikr tеzligi, idеаl, fаоl tаfаkkur, аmаliy fikr, tаklif, qo’shimchаlаr qilish.
. Tafakkur ijtimoiy hayot sharoitida.
2. Tafakkurning muhim xarakteristikasi
3. Tafakkur operatsiyalari
4. Tafakkur dialog sifatida.
5. Fikriy aktning to’liq strukturasi.
6. Mustaqil tafakkur
7. Ta’lim xarakteriga bog’liq bo’lgan tafakkur


Darsning mazmuni: tafakkur ijtimoiy hayot sharoitida, tafakkurning muhim xarakteristikasi, tafakkur operatsiyalari, tafakkur dialog sifatida, fikriy aktning to’liq strukturasi, mustaqil tafakkur, ta’lim xarakteriga bog’liq bo’lgan tafakkur haqida talabalarga ma’lumot berish.

SHuni ta’kidlash lozimki, qator o’zbek psixologlari ham tafakkur va uning mustaqilligi muammosi ustida ish olib borganlar.

Ushbu sohada o’zbek psixologlaridan e.R.Roziev ishlarini batafsil qarab chiqamiz. Uning tadqiqotlarida aqlning eng muhim sifatlaridan - tafakkurning mustaqilligi ajratiladi. Muallif tafakkurning bu muhim sifatini quyidagicha belgilaydi: "Tafakkurning mustaqilligi deganda, kishining shaxsiy tashabbusi bilan o’z oldiga konkret maqsad, ya’ni vazifalar qo’ya bilishi, ular yuzasidan amaliy va ilmiy xarakterdagi farz (gipoteza)lar qilish, natijani ko’z oldiga keltira olishi, qo’yilgan vazifani hech kimning ko’magisiz ko’rsatmasiz, o’zining aqliy izlanishi tufayli turli yo’l, usul va vositalar topib mustaqil ravishda hal qilishdan iborat aqpiy qobiliyatni tushunish kerak".
3. TAFAKKURNI RIVOJLANTIRUVCHI O’YINLAR, MASHQLAR VA METODIKALAR
1.Tafakkurning rigidligi
Ushbu metodika tafakkurning fleksibilligini aniqlash va rivojlantirishga mo’ljallangan bo’lib, unga qarama-qarshi bo’lgan hususiyat - tafakkurning rigidligidir. Uni o’tkazish uchun sekundomer va bir necha mashqlar kerak.
O’quvchilariga yechish uchun 10 ta oddiy arifmetik misol beriladi.