1. Iste‘mol va jamg‘armaning iqtisodiy mazmuni hamda ularning o‘zaro
bog‘liqligi.
Keng ma‘noda iste‘mol jamiyat a‘zolari iqtisodiy ehtiyojlarini qondirish
uchun ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlardan foydalanish jarayonini
bildiradi.
Bunda unumli va shaxsiy iste‘mol farqlanadi.
Unumli iste‘mol bevosita ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish jarayoniga
tegishli bo‘lib, ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchidan ishlab chiqarish
maqsadida foydalanish jarayonini anglatadi.
SHaxsiy iste‘mol ishlab chiqarish sohasidan tashqarida ro‘y berib, bunda
kishilarning iste‘mol buyumlaridan va xizmatlardan bevosita o‘zlarining
shaxsiy ehtiyojlarni qondirish maqsadida foydalanishi tushuniladi.
Iste‘mol qilinadigan ne‘mat turiga bog‘liq ravishda moddiy hamda nomoddiy
ne‘mat va xizmatlarni iste‘mol qilish farqlanadi.
Moddiy iste‘mol – ehtiyojlarni qondirishda moddiy ko‘rinishdagi
ne‘matlarning tegishli nafli xususiyatlaridan foydalanish.
Bularga oziq-ovqat,
kiyim-kechak, uy-joy va boshqalardan foydalanishni misol keltirish mumkin.
Nomoddiy ne‘mat va xizmatlar iste‘moli – ehtiyojlarni qondirishda
nomoddiy
ko‘rinishdagi
ne‘mat
va
xizmatlarning
tegishli
nafli
xususiyatlaridan foydalanish.
Bularga bilim olish, musiqa tinglash, sog‘liqni
tiklash, advokat xizmatidan foydalanish va boshqalarni misol qilish mumkin.
YAkka tartibdagi yoki jamoa bo‘lib iste‘mol qilish ham farqlanadi.
Alohida
shaxsning o‘z ixtiyorida bo‘lgan ne‘matlarni iste‘mol qilishi yakka tartibdagi
iste‘molga, jamiyat a‘zolari turli guruhlarining ne‘matlardan birgalikda
foydalanishi jamoa bo‘lib iste‘mol qilishga kiradi.
Masalan, ovqatlanish, kiyinish,
badiiy asarlar o‘qish yakka tartibdagi iste‘molni, jamoat transportidan foydalanish,
o‘yingohlarda sport o‘yinlarini tomosha qilish, sihat maskanlarida sog‘liqni tiklash
jamoa bo‘lib iste‘mol qilishni anglatadi.
Dostları ilə paylaş: |
