43
S D
1
D
2
0 Q
3
Q
2
Q
0
Q
1
Q
CHizmadan ko‘rinadiki, dastlab oligopolist firmaning mahsulotiga talab egri
chizig‘i D
1
D
1
ko‘rinishida bo‘lib, R
0
narx darajasida Q
0
sotish hajmini ta‘minlar
edi. Oligopolist firma o‘z tovari narxini R
1
darajaga pasaytirishi talabni o‘stirib,
mahsulot hajmini Q
1
ga qadar oshirishi ko‘zda tutilar edi. Biroq, boshqa
oligopolistlarning «ergashish» xatti-harakatini tutishi, ya‘ni ularning ham o‘z
tovarlari narxini pasaytirishi natijasida talab egri chizig‘ining «sinishi» ro‘y berib,
u endi D
1
ED
2
ko‘rinishini oladi. Oqibatda sotish hajmi oldingi Q
0
darajasida
qolgani holda tovarning narxi pasayib, oligopolistlar o‘z foydalarining ma‘lum bir
qismini yo‘qotadilar.
Oligopolist firma o‘z tovari narxini R
0
dan R
2
ga oshirgan taqdirda qolgan
oligopolistlar «inkor etish» xatti-harakatini qo‘llashlari natijasida talab egri chizig‘i
yana «sinadi». Oldingi D
1
D
1
ko‘rinishdagi talab egri chizig‘i endi D
3
ED
1
ko‘rinishini oladi. Agar boshqa oligopolistlar ham o‘z tovarlari narxini
oshirganlarida, mazkur oligopolist-firmaning tovariga bo‘lgan talab hajmi Q
2
ga
qadar qisqarishi lozim bo‘lsa, bunday xatti-harakatning amalga oshirilmasligi
natijasida bu qisqarish Q
3
ga qadar davom etadi, ya‘ni bozordagi sotish hajmini
yo‘qotish darajasi oshib ketadi. YUqoridagi fikr-mulohazalardan ko‘rinadiki,
oligopoliya sharoitida ishlab chiqaruvchilar narxni ko‘proq o‘zaro kelishish orqali
belgilashga harakat qiladilar.
O‘z mahsulotlariga bozor narxini o‘rnatishda oligopolistlar tomonidan
Dostları ilə paylaş: 
