Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti

Qimmatli qogʻozlar - oʻz egasiga mulkka egalik huquqini va daromad koʻrinishida muayyan pul summasini olish huquqini beradigan pul yoki tovar hujjatlari (aksiya, obligatsiya, akkreditiv, veksel, chek va boshqalar). Qimmatli qogʻozlar taqdim etuvchi yoki egasining ayrim huquqlari qayd etilgan maxsus tarzda rasmiylashtiriladigan moliyaviy hujjat. Qimmatli qogʻozlar maʼlum shaxs nomiga yozilgan (ismli), dastlab sotib olgan shaxs nomiga yozilgan va uning roziligi bilan boshqa shaxsga oʻtkaziladigan orderli va egasi yozilmaydigan (egasi koʻrsatilmaydigan) turlarga boʻlinadi.
Korxonalarning aksiya, obligatsiyalari va davlat obligatsiyalari qimmatli qogʻozlarning asosiy turlari hisoblanadi. Qimmatli qogʻozlar korxona kapitalida qatnashish yoki pulni ssudaga taqdim etish va dividend yoki foiz tarzida daromad olish huquqini beradi. Qimmatli qogʻozlar oʻz egasiga daromad keltirgani uchun fond birjasida maʼlum kurs boʻyicha oldi-sotdi qilinadi.

7.Vuncher kompaniyalariga kapital tikadigan firmalar va ularning o`ziga xos xususiyatlari.

Avvalo, keling, so'zlashuv nutqimizga yaqinda kirgan tushunchaning o'zi bilan shug'ullanamiz. Shunday qilib, venchur kapital kompaniyasi - bu maxsus yaratilgan korxona bo'lib, uning yakuniy mahsuloti risk bilan bog'liq bo'lgan turli xil yangiliklar (ya'ni innovatsiyalar). Ushbu innovatsiyalar turli sohalarda bo'lishi mumkin: ishlab chiqarishni tashkil etish, ilmiy tadqiqotlar, texnologiya, marketing va boshqalar.

Bunday kompaniya, aslida, kerakli mahsulotni ishlab chiqishning dastlabki bosqichi bo'lib, u quyidagilar bilan shug'ullanadi:

• 
  texnik, ilmiy g‘oyani tanlash va ishlab chiqish, uni amalga oshirish;
  
• 
  keyinchalik ularni sanoat ishlab chiqarish bosqichiga o'tkazish uchun kerakli modellar yoki namunalarni yaratish.
  

Qoidaga ko'ra, aksariyat hollarda venchur loyiha tugagandan so'ng, firmaning o'zi ham o'z faoliyatini to'xtatadi.

Xususiyatlari

Venchur biznes o'zining zamonaviy ko'rinishida Amerika Qo'shma Shtatlarida joylashgan taniqli Silikon vodiysida shakllangan va u erdan bu faoliyat jadal rivojlanayotgan barcha mamlakatlarga tarqala boshladi, lekin o'ziga xos milliy farqlarga ega. Venchur faoliyati Xitoy, Hindiston, Braziliya va dunyoning boshqa yirik mamlakatlarida rivojlangan.
Venchur asosida ishlab chiqilgan texnologiyalar iqtisodiyoti rivojlanayotgan davlatga ma'lum vaqt ichida aholi jon boshiga to'g'ri keladigan daromadlar bo'yicha rivojlangan davlatlarni quvib etish imkonini beradi. Masalan: Yangi Zelandiya qishloq xo‘jaligi bo‘yicha dunyoning eng rivojlangan davlati bo‘lsa-da, yalpi ichki mahsulot hajmi bo‘yicha rivojlangan davlatlar ro‘yxatining eng oxirida joylashgan. Shu bilan birga, Singapur venchur kapital bozori juda rivojlanganligi sababli o'zining YaIM ko'rsatkichini sayyoramizning yetakchi davlatlari darajasiga olib chiqdi.