21
Nüfuzedici radiasiya nüvə partlayışında partlayış yerindən ətrafa
yayılan gözə görünməyən qamma-şüaları və neytronlar selindən ibarətdir.
Nüfuzedici radiasiya onun tərkibindəki qamma-şüalanma da nəzərə alınmaqla
nüvə partlayışı vaxtı cəmi 10-25 saniyə təsir edir. Lakin qısa müddət ərzində
mühafizə edilməmiş adamlar və heyvanlar şüa xəstəliyinə tutula bilərlər.
Nüfuzedici radiasiyanın təsiri ondan ibarətdir ki, qamma-şüalar və neytronlar
canlı toxumaların molekullarını ionlaşdırır. Bu isə insan orqanizmində
maddələr mübadiləsinin pozulmasına, hüceyrələrin və müxtəlif üzvlərin həyat
fəaliyyətinin dəyişməsinə, yoluxucu xəstəliklərə qarşı orqanizmin mübarizə
qabiliyyətinin zəifləməsinə səbəb olur. Şüa alan adam bunu hiss etmir.
Zədələnmə əlamətləri müəyyən müddətdən sonra aşkara çıxır, xəstəliyin
gedişi orqanizmin aldığı şüanın dozasından asılı olur.
Müxtəlif sıx və qalın materiallardan keçərkən nüfuzedici radiasiyanın
təsiri zəifləyir. Məsələn poladın 2.7 sm, betonun 10 sm, torpağın 14 sm, suyun
23 sm, ağacın 30 sm qalınlığı nüfuzedici radiasiyanı 2 dəfə zəiflədir.
Nüfuzedici radiasiyadan mühafizə məhz materialların bu xüsusiyyətinə
əsaslanır. Belə ki, radiasiya dozasını üstüörtülü xəndək 40 dəfə, mühafizə
üçün uyğunlaşdırılmış zirzəmi 400 dəfə zəiflədir.
Neytron seli tərkibində hidrogen olan maddələrdə daha çox zəifləyir.
Dostları ilə paylaş: 
