Texniki Yardım üzrə Hesabatı

54
Cədvəl 34: Azaldılma Tədbirlərinin İqtisadi Təhlili və İEYQ Emissiyalarının Mühasibatlığı, 
Monitorinqi və Hesabatının verilməsi üzrə Bacarıqların Artırılması Fəaliyyətləri
Seminar/T
ə
lim
Keçirildiyi
yer
Tarix
T
ə
limin m
ə
zmunu
İştirakçıların 
sayı (o 
cümlədən 
qadınlar)
Azaldılma 
tədbirlərinin 
iqtisadi təhlili üçün 
LEAP sistemindən 
istifadəyə dair 5-
günlük regional
təlim 
Astana,
KAZ
Noyab
2013
Azaldılma tədbirlərin xərc-gəlir təhlillərinin 
aparılması və MAC (emissiyaların azaldılması 
xərcləri) əyrisinin yaradılması üçün əsas 
nəzəriyyələr və praktiki metodlar  
Azaldılma tədbirlər vasitəsilə İEYQ emissiyalarının 
hesablanması, izlənməsi və hesabatının verilməsi  
22 (11)
NAMA hazırlığı və 
azaldılma 
variantlar üçün
investisiyalara dair
2 günlük regional
aralıq seminar  
Astana,
KAZ
Iyun 2014 
NAMA-ların qiymətləndirilməsi, tərtibi və 
maliyyələşdirilməsi və azaldılma tədbirlər  
Azaldılma variantların monitorinqi, hesabatının 
verilməsi və yoxlanması  
36 (15)
Qazaxıstanda 1 
günlük milli
hazırlıq seminarı  
Daşkənd, 
UZB
Oktyabr
2014
TA 8119 layihəsinin icrası, NAMA-lara dair 
təlimlər, və iqlim maliyyələşdirmələri  
Azaldılma tədbirlərin monitorinqi, hesabatının 
verilm
ə
si v
ə yoxlanılması 
21 (6)
Azərbaycanda 5 
günlük milli aralıq 
seminarı və LEAP 
təlimi  
Bakı, AZE 
Noyabr 
2014
Azərbaycan üçün milli modeldən istifadə etməklə 
azaldılma tədbirlərə dair xərc-gəlir təhlillərinin 
aparılmasına dair nəzəriyyələr və praktiki 
metodlar
Azaldılma tədbirlər vasitəsilə İEYQ emissiyalarının 
hesablanması, izlənməsi və hesabatının verilməsi 
19 (8)
Qazaxıstanda 4 
günlük milli aralıq 
seminar və LEAP 
təlimi  
Astana,
KAZ
Dekabr
2014
Qazaxıstan üçün milli modeldən istifadə etməklə 
azaldılma tədbirlərə dair xərc-gəlir təhlillərinin 
aparılmasına dair nəzəriyyələr və praktiki 
metodlar
Azaldılma tədbirlər vasitəsilə İEYQ emissiyalarının 
hesablanması, izlənməsi və hesabatının verilməsi 
14 (7)
Özbəkistanda beş 
günlük milli aralıq 
seminar və LEAP 
təlimi  
Daşkənd, 
ÖZB
Mart 2015 
Özbəkistan üçün milli modeldən istifadə etməklə 
azaldılma tədbirlərə dair xərc-gəlir təhlillərinin 
aparılmasına dair nəzəriyyələr və praktiki 
metodlar
Azaldılma tədbirlər vasitəsilə İEYQ emissiyalarının 
hesablanması, izlənməsi və hesabatının verilməsi 
18 (9)
Özbəkistanda 1 
günlük yekun milli
seminar
Daşkənd, 
ÖZB
Iyul  2015 
TA 8119-un yekun nəticələrinin təqdimatı  
Monitorinq, hesabatvermə, və yoxlama 
28 (8)
Qazaxıstanda 1 
günlük yekun milli
seminar
Astana,
KAZ
Iyul  2015 
TA 8119-un yekun nəticələrinin təqdimatı  
Monitorinq, hesabatvermə, və yoxlama 
37 (14)
Azərbaycanda 1 
günlük yekun milli
seminar
Bakı, AZE 
Iyul  2015 
TA 8119-un yekun nəticələrinin təqdimatı  
Monitorinq, hesabatvermə, və yoxlama 
23 (3)
Azərbaycanda 2 
günlük yekun
regional seminar
Bakı, AZE 
Iyul  2015 
NAMA və digər azaldılma variantların tərtibi və 
maliyyələşdirilməsi  
Azaldılma tədbirərin monitorinqi, hesabatının 
verilm
ə
si v
ə yoxlanması 
36 (8)
T
əlim keçmiş qə
rar q
ə
bul ed
ən şə
xsl
ə
rin
sayı, 
c
ə
mi
254 (89)
Mənbə: Abt Associates, RETA 8119 seminarın xülasəsi. 

---

55
114.  TY  layihəsi  çərçivəsində  hazırlanacaq  milli 
modellərlə  bağlı  növbəti  təlimlərin  keçirilməsinə 
olan  ciddi  marağı  nəzərə  alaraq,  iqtisadi  təhlillər 
üçün  bacarıqların  artırılması  proqramının  qalan 
hissəsi  elə  təşkil  olunmuşdur  ki,  aralıq  milli 
seminarla üst-üstə düşsün.  
115. Milli aralıq seminarı və LEAP təlimləri 2014-cü 
ilin  payızında  Azərbaycan  və  Qazaxıstanda,  2015-
ci  ilin  yazında  isə  Özbəkistanda  keçirilmişdir.  Bu 
hər  bir  ölkə  üçün  milli  modellərin  layihəsinin  hazır 
olduğu  dövrlə  üst-üstə  düşür.  Aidiyyatı  tərəflərdən 
daha sonra əsas  nəticələri, mülahizələri və istifadə 
olunan  məlumat  mənbələrini  nəzərdən  keçirmək, 
eləcə  də  LEAP  modellərinə  dair  təlimlərdə  iştirak 
etmək  xahiş  olunmuşdur.  Bu  yanaşma  özünü 
doğrultmuşdur,  çünki  o,  modelin  tərtibi  və  ayrı-ayrı 
azaldılma variantların qiymətləndirilməsində istifadə 
olunan  xərc  məlumatları  ilə  bağlı  qiymətli 
reaksiyalarlın  əldə  olunmasına  səbəb  olmuşdur. 
Əksər iştirakçılar təlimlərin müddətinin uzadılmasını 
istəmiş  və  bu  zaman  bərpaolunan  və  təmiz  eneri 
məsələlərinə  dair  əlavə  tapşırıqların  yerinə 
yetirilməsini zəruri hesab etmişdirlər. 
D. 
Ölkə üzrə Müvafiq Azaldılma Tədbirlərin 
(NAMA) tərtibatı (Nəticə 2) 
116.  Azaldılma  variantların  xərc  və  faydalarının  qiymətləndirilməsi  ilə  yanaşı  RETA  8119 
layihəsinin  ikinci  əsas  nəticəsi  NAMA-ların  işlənib  hazırlanması  və  hər  üç  ölkənin  enerji  və 
nəqliyyat  sektorlarında  investisiya  iqlim  dəyişmələrinin  təsirlərinin  azaldılmasına  investisiya 
qoyuluşu imkanlarının müəyyən edilməsi olmuşdur.  
117.  NAMA  məfhumu  BMT-nin  İqlim  Dəyişmələrinə  dair  Çərçivə  Konvensiyas  (UNFCCC) 
çərçivəsində aparılan beynəlxalq danışıqların bir hissəsi kimi təqdim edilmiş və inkişaf etməkdə 
olan ölkələrdə İEYQ emissiyalarının azaldılmasını nəzərdə tutulan və milli hökumətin təşəbbüsü 
əsasında hazırlanan təbirləri nəzərdə tutur. NAMA iqtisadi sektorda transformasiya dəyişikliyinə 
yönəlik  siyasətlər  və  ya  müxtəlif  sektorları  əhatə  edən  və  daha  geniş  milli  hədəflərə 
hesablanmış  tədbirlər  ola  bilər.
30
 NAMA-lar  ilk  dəfə  2007-ci  ildə  Bali  Tədbirlər  Planında 
“dayanıqlı  inkişaf  kontekstində  inkişaf  etməkdə  olan  Üzv  Ölkələr  tərəfindən  həyata  keçirilməli 
ayrı-ayrı  ölkələrə  müvafiq  azaldılma  tədbirlər”  kimi  göstərilmişdir.  NAMA  anlayışı  daha  sonra 
2010-cu  il  Kankun  Qərarında  aydınlaşdırılmış  və  aşağıdakıları  müəyyən  edən  anlayışı  kimi 
təsvir olunmuşdur: 
(i)  Dayanıqlı inkişaf kontekstində baş verir. 
(ii)  texnologiyanın  ötürülməsi,  maliyyələşdirmə  və  bacarıqların  artırılması  vasitəsilə 
dəstəklənə bilər. 
30
UNFCCC.
FOCUS: Təsirazaltma– NAMA-lar, Ölkə üzrə Müvafiq Azaldılma Tədbirlər. 
http://unfccc.int/focus/mitigation/items/7172.php
Şə
kil 15. Az
ərbaycanda iştirakçılar LEAP 
çalışmasını yerinə
yetirir

---