197
motor, bilişsel, dil gelişim alanları ile özbakım becerile-
rini birlikte ele almaktadır (MEB, 2013, s. 16).
Okul öncesi eğitimin temel ilkelerinden biri, çocuğun
bütünsel gelişimine destek olmaktır diyen Zembat
(2013, s. 323) okul öncesi eğitim ilkeleri doğrultusunda
oluşturulan programlarda çocuğun bütünsel gelişimi
desteklenirken eğitim etkinliklerinde farklı yöntemlerin
kullanılması ve yaratıcılığın desteklenmesi boyutunun
okul öncesi eğitim programında vurgulanan ve ger-
çekleştirilen ilkeler arasında olduğunu söylemektedir.
Okul öncesi öğretmenliği bölümünde okuyan öğretmen
adaylarının göreve başladıklarında çocuğun tüm gelişim
alanlarını ve yaratıcılığını göz önüne alan bir program
izlemeleri, çocuğun bütünsel gelişimi açısından önem
taşımaktadır.
Yaratıcı bireyler yetiştirebilmek için, yaratıcı öğretmen-
lere gereksinim duyulmaktadır. Bu nedenle öğretmen
yetiştiren kurumların bu gereksinimi karşılaması
önemlidir. 2013 yılında güncellenen okul öncesi eğitim
programında yer alan temel özelliklere bakıldığında,
yaratıcılığın geliştirilmesi ön planda yer almaktadır.
Çocukların hayal güçleri, yaratıcı ve eleştirel düşünme
becerileri, iletişim kurma ve duygularını anlatabilme
davranışlarının geliştirilmesini okul öncesi eğitimin
temel ilkeleri arasına almaktadır (MEB, 2013, s. 9).
Ayrıca çocukların öğrenme gereksinimleri ve öğrenme
sitillerine uygun ortamlarda kendilerini farklı yollarla ve
özgün bir biçimde ifade etmeleri için gerekli olanakların
yaratılması ve programın amacına uygun bir şekilde uy-
gulanabilmesi için öğretmenlerin de yaratıcı olmasının
gereği vurgulanmaktadır (MEB, 2013, s. 14).
Bu savdan hareketle, okul öncesi öğretmen adayları
üzerinde gerçekleştirilen bu çalışma “yaratıcılık ve
geliştirilmesi” dersi kapsamında yapılmıştır. Eğitim
fakültelerinin öğretmen yetiştirme lisans programında
“yaratıcılık ve geliştirilmesi” dersinin içeriği; yaratıcı
düşünmenin insan ve toplum hayatındaki yeri ve önemi,
yaratıcı düşünmeyi açıklayan farklı kuramlar, yaratıcılık
ve zeka ilişkisi, yaratıcı kişilik özellikleri, yaratıcılığın
gelişimi, yaratıcılığı etkileyen toplumsal, kültürel, ge-
lişimsel ve duygusal etmenler, yaratıcı problem çözme
sürecinin ve beyin fırtınasının önemi, erken çocuklukta
yaratıcılığın gelişiminde eğitimin rolü, okul öncesi dö-
nemde çocukların yaratıcılıklarını geliştirme ve öğret-
men adaylarının kendi yaratıcılıklarını keşfetmeleri ve
geliştirmeleri olarak yer almaktadır (YÖK,2007, s. 18).
Okul Öncesi Öğretmenliği bölümü ikinci sınıf öğren-
cileri ile yaratıcılığın geliştirilmesi dersi kapsamında
yürütülen bu çalışma, öğrencilerin sanata ve özellikle
güncel sanata olan ilgilerini artırmak, yaratıcılıklarını
geliştirebilmek, onlara sanat sevgisini ve kültürünü
kazandırmak ve yaşadıkları yeri tarihi, kültürel yönden
tanıtarak onlara yaşadıkları yerle ilgili sanatsal farkın-
dalık kazandırmak amacıyla yapılmıştır.
Yöntem
Bu araştırmada, okulöncesi öğretmenliği bölümü
öğrencileriyle birlikte yürütülen, “yaşadığım yer Lefke”
isimli fotoğraf ve maketlerle enstelasyon, ses ve gölge
oyunu projesi kapsamında yapılan çalışmalar ve bu
çalışmalarla ilgili öğrenci görüşleri ortaya konulduğun-
dan, araştırmanın tarama modelinde nitel bir çalışma
olduğu söylenebilir.
Çalışma, okulöncesi öğretmenliği programında ikinci
sınıfta yer alan “Yaratıcılığın Geliştirilmesi” dersi
kapsamında gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın birinci
bölümünde ikinci sınıfta okuyan ve bu dersi alan 110
kişilik öğrenci grubu, altışar kişilik gruplara ayrılmıştır.
Gruplar Lefke’de çalışma yapacakları yerleri belirledik-
ten sonra fotoğraf çekimlerine başlamışlardır. Çekilen
fotoğraflardan 56’sı proje kapsamındaki sergide yer
almıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, gruplar çekilen
fotoğraflarda yer alan mekanlarla ilgili olarak 30 maket
yapmışlardır. Bu maketler karanlık bir ortamda el
fenerleri ile gölge oyununa olanak sağlayacak biçimde
hazırlanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde gruplar,
fotoğraf ve maketlerdeki binalarda yaşamış/yaşayan
kişilerin seslerini projede kullanmak üzere kayıt altına
almıştır. Çalışmanın dördüncü bölümü; “Yaşadığım
Yer: Lefke” konulu panel’e ayrılmıştır. Çalışmanın son
bölümünde gönüllü olarak katılan 15 öğrencinin projeye
ilişkin görüşleri alınmıştır. Öğrencilerin 8’i kız, 7’si
erkektir.
Projeye ilişkin öğrenci görüşlerini almak üzere bir gö-
rüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formu oluşturul-
madan önce ilgili literatür taranmış ve taslak görüşme
formu hazırlanmıştır. Taslak görüşme formu alandan
bir uzmanın görüşüne sunulmuştur. Alınan uzman
görüşleri doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapıldıktan
sonra, çalışma örnekleminde yer almayan biri kız ve biri
erkek iki öğrenciyle deneme uygulaması yapılmıştır. De-
neme uygulaması sonrasında gerekli düzeltmeler yapı-
larak görüşme formuna son biçimi verilmiştir. Sonuçta
görüşme formunda 10 soru yer almıştır.
Görüşmeler, araştırmacının odasında gerçekleştirilmiş-
tir. Öğrencilerden görüşmelerin kayda alınması için izin
istenmiş ve tüm öğrenciler ses kaydına izin vermiştir.
Görüşme kayıtlarının birebir transkripsiyonu yapıl-
mıştır. Betimsel analiz tekniğiyle, her soruya verilen
yanıtlar çerçevesinde verilerin çözümlemesi gerçekleş-
tirilmiştir.
Bulgular
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, “Proje Kap-
samında Yapılan Çalışmalar” ve Öğrenci Görüşleri” alt
başlıkları altında aşağıda yer almaktadır.