www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
66
Pulun yarısını aldı.
Bu pulla borcu tam ödəyəcək, qala-nına da əyin-baş alıb sağına-soluna xərcləyəcəkdi.
Səhər açılsa da sevincli dəqiqələrini uzatmaq, Fəridədən, onun isti qucağından əl çəkmək istəmirdi.
- Bəsdi, acgözlük etmə, doyumunu almadın, - Fəridə giley-ləndi, - başqa vaxt yenə görüşərik. Götür
payını, camaat ayılmamış çıx get burdan, kimsə səni görməsin.
Fəridənin sözləri ağlına batdı. Sağollaşıb qəsəbənin kimsəsiz küçələri ilə şəhərə gedən yola yön aldı.
Qarşısına çıxan avtobusa minən-də özündən qeyri-ixtiyari dönüb gəldiyi yola baxdı. Fəridə gecədən qalan yuxusunu
almaq üçün yatmış olardı. İbrahimxəlili düşündü. Görən kişinin huşu özünə qayıtdımı? Yoxsa o dünyalıq oldu?
İltifatın ürəyinə qara-qorxu doldu. İbrahimxəlil tanıyıbsa da sağ qalsa, ondan qorxmurdu. Əgər, ölsə, gec-tez polis,
məhkəmə ondan şübhələnə bilər-di. Şübhələndisə, vəssalam, onların əlindən qurtarmaq mümkün olan iş deyildi.
Allah kərimdir, səhər-səhər bədgüman olmazlar, - İltifat qəlbin-dəki qara-qorxunu qovdu.
O günü qalan borcunu da ödədi. Dalısıyca altı gün “nağıl do-lu” günlər yaşadı. Ayaqqabıdan, corabdan
tutmuş qalstukadək əyin-başını təzələdi. Təzə paltarlarını geyinib ömründə görmədiyi günləri görmək istədi.
Yolunu bir neçə dəfə bara saldı. Bardakı mühit ürəyi-nə yatmayanda restoranları gəzməyə başladı. Son dörd-beş
günü hər gecə evə içkili qayıtdığından artıq evdə onun barəsində narazılıq və narahatlıq başlanmışdı. Anası
xəbərdarlıq etmişdi, atasına şikayət edəcəyi ilə hədələmişdi.
Həbs olunduğu gün əvvəlki günlərdən fərqli olaraq az içdi. Daha pul da az qalmışdı. Bu minvalla üç
dörd günə bəs edərdi. Pulun azaldığını görəndə ürəyi sıxılırdı. Təzə-təzə öyrəşdiyi barlarda, resto-ranlarda tanış
olduğu dostları, tapdığı “gözəlçə”ləri itirməli olacaqdı. Yenə o, suvaq vuracaq, alnına yazılan kasıbçılığını
yaşayacaqdı. Görən Allah niyə belə edir? Belə çıxır ki, yeyib-içmək, kef eləmək üçün yalnız haram pullar
gərəkdir. Halal qazancla isə bazardan başqa hara gedə bilərsən? Ürəyində atasına acıqlandı: vaxtında haram pul
qazanmağı bacarsaydı, bəlkə də onlar belə yox, daha yaxşı yaşayar-dılar. Ac olub, kişi olmaqdan nə çıxar?
Hardan görünüb ki, acdan kişi olsun. Dəxli yoxdur nə olursan ol, pulun çox olsun. Bəs bu lənətə gəlmişi necə
qazanmalı ki, korluq çəkməsin? Oğurluq,
soyğunçuluq, çapqınlıq etsinmi, ya necə?
Atası ilə üzləşməmək üçün evə gec qayıtdı. Küçədən evə dönmək istəyəndə iki polis nəfəri onu saxladı:
- Vətəndaş,
zəhmət olmasa, sənədinizi təqdim edin.
“Baho, əcəb yerdə axşamladıq, - İltifat əsəbiləşdi, - indi ilişə-cəklər ki, nə qədər içmisən? Beşdən-ondan
verim əl çəksinlər, neynə-sinlər, yazıqların çörəyi bündan çıxır.” Əlini cibinə salıb, pulu ovcu-na aldı:
- Qaqaş, məni tanımırsan, özgəsi deyilik ki, məhlə uşağıyıq da. Adım İltifatdır, İltifat!
- Biz səni neçə saatdır gözləyirik. Evinə gəlib çıxmırsan. Şöbəyə getməliyik, - kənarda dayanmış maşını
göstərdilər.
- Siz yəqin evdəkiləri də dəli etmisiniz. Axı, nə olub? Şöbədə nə var? Nə söhbətimiz var elə burda
çürüdək, qurtarıb getsin.
- Vətəndaş, uzatma! Ölümdə şübhəli şəxs kimi həbsinə dair prokurorun qərarı var.
İltifatın boğazı qurudu. Necə ölüm? Prokuror, həbs! Bir həftə idi olanları tamam unutmuşdu, Fəridədən
xəbər tutmamışdı. Gözlərinin önünə ağ gecə köynəyində, asta-asta yeriyən İbrahimxəlil gəldi. Göz-ləmədiyi üçün
qorxusundan hədəqəsindən çıxmış gözləri yadına düşdü. Kim bilir bəlkə də elə o an, peysərinə vurmamışdan ürəyi
partlamışdı. Doğrudan qadın şeytanın yerdəki nümayəndəsiymiş. Fəridə necə də ağlını aldı. İkisinin əlbirliyi ilə olan
bu işdə onun iştirakını polis hardan bilir? Hərhal özü də həbs olunub, hər şeyi etiraf edib.
Keflilikdən ayılan İltifat söhbəti uzatmayıb polis maşınına əyləşdi. Səhəri günü müstəntiq onun bütün
gümanlarını təsdiq etdi. Dörd aylıq azadlıq fasiləsindən sonra yenidən on il iş alıb, məhkum-luğa qayıtdı...
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
67
- Sizi heç kim görməmişdi, - söhbətin əvvəlindən İltifatın sözünü kəsməyən Əziz marağını gizlədə
bilmədi, - bəs, necə oldu tutuldunuz?
- Çox asan, - İltifat davam etdi, - səhər İbrahimxəlilin tonluq çənə oxşayan arvadı yuxudan ayılar, görər
kişi yoxdur. Fikirləşər ki, yəqin harasa çıxıb, qayıdıb gələr. Sonra evdə, həyətdə gəzib aylanar. Hamamın
qapısının örtülməyi xoşuna gəlməz. Yaxınlaşıb qapını ört-mək istəyər. İçəri boylanıb ərini alt paltarında
uzanaraq qaldığını görərkən təəccübündən mat qalar:
- Ay kişi, bura nöş uzanmısan? Yatmağa yer tapmırsan?
Kişinin tərpənmədiyini, öldüyünü duyanda vay-şüvən qoparıb uşaqlarını, yaxın adamlarını çağırır. Polis
də çağırırlar. Müəyyən edi-lir ki, öldürülüb. Polis evdə talan olub-olmadığını soruşur. Əvvəl inkar etsə də, sonra
arvad ərinin pul, qızıl gizlətdiyi yerləri bir də diqqətlə yoxlayır. İbrahimxəlilin otağındakı şkafın dolablarının
bo-şaldığını görən arvad, bir də qıy çəkməli olur. Məlum olur ki, qətldən savayı, oğurluq da edilib. Heç kim,
heç nə görməyib, tutarlı sübut, dəlil də yoxdur.
Polis başlayıb əlli çayın suyunu bir-birinə qatmağa ki, bəlkə nəsə tapar. Arvad həmin gün evin
astanasında gördüyü bir cüt başqa qadın ayaqqabısını gizlədər. Eyni zamanda qızının da ayaqqabı-larının yox
olduğunu səsə salmaz. Ərinin yasının üçüncü günü qızı-nın ayaqqabılarını Fəridənin ayağında görəndə, işi başa
düşüb polisə xəbər verər. Demə, arvadın ərinin Fəridə ilə əlaqəsindən xəbəri var-mış, sadəcə söz-söhbət
olmaması üçün özünü bilməməzliyə vurur-muş. O axşam Fəridə həbs olunur. İlk ifadəsində heç nəyi boynuna
almayan Fəridə, sonra çox şeyi etiraf edib öz boynuna götürür. Amma, polis ondan əl çəkmir. Ola bilməz bu
boyda işi tək görəsən? Kimlə olmusan? Fəridədən söz almağın çətin olduğunu gördükdə başqa yola əl atırlar.
Tikintidə işləyən bütün ustalardan izahat alırlar. İzahatların bəzilərində mənim İbrahimxəlil və Fəridə ilə olan
müna-sibətimə dair sözlər şübhələnmək üçün müstəntiqə kifayət olub.
- Axırı necə qurtardı? - Əziz soruşdu.
- Necə qurtaracaq, hərəmizə on il oxudular. Səkkiz ildir bir həftəlik kefin əzabını çəkirəm. Evdəkilər
yenə ordan-burdan, puldan-paradan yığıb toplayıblar ki, imkan olsa qalan iki ilimi zavoda “volnıya” çıxım. O
gün atam gəlmişdi rəisin yanına, mənim işimdən ötrü. Azadlığımın “qiymətin” öyrənməyə. Rəis Allah kömək
olmuş əvvəl çox üstdən gedib, sonra ortaq məxrəcə gəliblər. İndi gələn “sud”da düzəlsə çölə çıxacağam. Rəis
söz veribsə düzələr, inşallah!
- Amin, Allah qapını açsın.
Bir söz də soruşum, incimə. Fəri-dəni elə o görən oldun?
- Yox, canım, inciməli nə var ki, inciyəm, - İltifat gülümsün-dü. Neçə illərdir maraqlanmıram. Axı mən
onu heç vaxt sevməmi-şəm, söhbətimin əvvəlində də dedim. Əylənmək istəmişəm, əylənmi-şəm, bu da axırı.
Özünə fikrin getməsin, mən ümumiyyətlə bu yaşıma çatmışam, hələ könlüm istəyən sevgim olmayıb. Olacaq,
nə vaxtsa, Allah qoysa. Məhkəmədə görənəm. Üç ay çəkdi məhkəmə. İş kəsiləndə mən biləni deyəsən siflisə
tutulmuşdu. Bir də təzə vaxtla-rımda burda dizinteriyaya yoluxmuşdum. Həkimi razı saldım, gön-dərdi
dustaqların xəstəxanasına, pul qurtarınca, bir ay iynə-dərman vuruldu. Hə, orda arvad məhkumlardan gördüm,
Fəridəni soruşdum, salam göndərdim. Ondan sonra xəbərim yoxdur.
Hər tərəfi elektrik zənginin səsi bürüdü. Kənar oturacaqlarda oturan məhkumlar ayağa durub getməyə
hazırlaşdılar.
- Axşam yoxlamasının vaxtı çatdı, - Əziz narahatlıqla yerində qurcalandı.
- Tələsmə, hələ on beş dəqiqə var, darıxma, - İltifat fərqinə varmadı, - oturmuşuq da, birlikdə gedərik,
gecikən deyilik.
Elektrik zənginin səsi kəsildi. Müxtəlif tərəflərdən korpus-ların qarşısında dayanıb camaatı yoxlamaya
haylayan nəzarətçilərin gur səsləri yayıldı. Bütün baraklardan iki-bir, üç-bir üzü meydana tərəf axışırdılar.
Nizamsız dəstələrlə yoxlama keçirilən meydana yı-ğışan məhkumlar kənardan, qaynaşan qarışqa yığınına