Tikuv buyumlarini konstruksiyalash va texnologiyasi

MA`RUZA №12.2. (2 soat)
MAVZU: KО‘P MODELLI OQIMLAR UCHUN TASHKILIY-TEXNOLOGIK SXEMANI TUZISH. ISHLAB CHIQARISH NORMASI VA ISH HAQINI ANIQLASH.
Reja:
1 Kо‘p modelni oqimlar uchun tashkiliy-texnologik sxema
2.Ishlab chiqarish normasi va Ish xaqi hisoblach.
Ko‘p modelli ishlab chiqarish oqimini tashkiliy-texnologik sxemasini tuzish
Ko‘p modelni oqimlar uchun tashkiliy-texnologik sxema 2-jadval ko‘rinishida tuziladi.
Buyum nomi….
1 smenada ishlab chiqariladigan buyum soni…..,
Jarayon ma`romi, s:…..
Oqimda ishchilar soni, ishchi…
Tashkiliy operatsiyani tuzish shartlariga rioya qilib quydagini hosil qilamiz ( 2- jadval).
2– jadval
Kup modeli oqimning tashkiliy texnologik sxemasi

Tashkiliy opiratsiya- lar t.r.	Texnologik opiratsiya- lar t.r.	Texnologik opiratsiya- lar nomi	Ixtisoslik	Razryad	Opiratsyalarni bajarishgasarflanadigan vaqt, s					Ishchi-lar soni, ishchi		Ishlab chiqarish normasi, dona	Ish xaqi, so‘m	Asbob- uskunalar, moslamalar
					A	B	V	Barcha modellarga ketgan vaqt	Barcha modellarga ketgan o‘rtacha vaqt	Nx	Na
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
I	1 2 3	Old bulak relef kirkimini tikish Eng kirkimini tikish Manjetni agdarma chok bilan tikish	M M M	3 3 3	- 85 -	125 - -	- - 75			0,43 0,29 0,26				1022-M 1022-M 1022-M
Jami:			M	3	85	125	75	285	95	0,98	1			1 ish joyi

Nazarot va muxokama savollari

1. 
   Turli oqimlar uchun tashkiliy-texnologik sxemani tuzish.
   
2. 
   Tashkiliy- texnologik sxemani taxlil qilish usullari.
   

MA`RUZA №13 (2 soat)
MAVZU: Ishlab chiqarish oqimini tashkiliy-texnologik sxemasini analitik va grafik tahlili
Reja:

1. 
   Moslik koeffitsiyentini hisoblash.
   
2. 
   Moslik koeffitsiyentini tahlil qilish.
   

Texnologik jarayonni tashkiliy – texnologik sxemasini taxlil qilish
Oqimlarning tashkiliy- texnologik sxemasini tuzish sifatini ishlab chiqarishning asosiy tarkibiy elementlari - mehnat predmetlari, mehnat va jonli mehnat vositalaridan foydalanish nuqtai nazaridan baholash kerak. Ko‘rsatilgan talablarning bajarilganligini tekshirish oqim tashkiliy operatsiyaning vaqt moslashuvi diogrammasi yoki moslik grafigi, moslik koeffitsienti, asbob-uskunalardan foydalanish koeffitsienti va oqimning tashkiliy- texnologik operatsiyalarini bog‘lanish grafi yoki tartib grafigi yordamida amalga oshiriladi.
Bunda tashkiliy operatsiyalardan xar birining vaqtga qanchalik to‘g‘ri moslanganligini moslik grafigi yoki tashkiliy operatsiyalarni vaqtini moslash diagrammasi yordamida tekshirib ko‘riladi. Butun jarayondagi xamma tashkiliy operatsiyalarning bajarilish vaqtlarining umumiy yakuni, ishlab chiqarish oqimi ma`romiga qanchalik to‘g‘ri moslanganligini oqim operatsiyalarining moslik koeffitsenti bilan tekshiriladi. Oqim operatsiyalarini moslik koeffitsientini xisoblash tashkiliy – texnologik sxemani analitik usulda taxlil qilish deb ataladi. Moslik koeffitsienti kuyidagi formula yordamida aniqlanadi:
K<sub>m</sub>=T<sub>b</sub>/N<sub>a</sub>*
bu erda:
N<sub>a</sub>- tashkiliy- texnologik sxema bo‘yicha ishlab chiqarish oqimida amaldagi ishchilar soni;
-ishlab chiqarish oqimining ishlash ma`romi, s.
Ishlab chiqarish oqimidagi xamma tashkiliy operatsiyalar vaqtining umumiy yakuni to‘g‘ri moslangan bo‘ladi, agar moslik koeffitsienti birga nisbatan ±1÷2 % farq qilsa, yoki kuyidagi chegara ichida bo‘lsa:
-erkin ma`romda ishlaydigan oqimlar uchun K_m=0.98÷ 1.02;
- qat`iy ma`romda ishlaydigan konveyerli oqimlar uchun- K_m=0.99÷ 1.01.
Agar moslik koeffitsienti birga nisbatan katta chiqsa (K_m>1,00), oqimdagi ko‘pchilik tashkiliy operatsiyalar ma`romga nisbatan ko‘p ish bilan ta`minlangan bo‘ladi. Moslik koeffitsientini birga nisbatan kichik tomonga farq qilishi (K_m<1,00), oqimdagi ko‘p tashkiliy operatsiyalarning ish xajmi ma`romga nisbatan kamaib ketganini ko‘rsatadi. Agar K<sub>m</sub>= 1,00 chiqsa, oqimdagi xamma tashkiliy operatsiyalar vaqtlarining umumiy yakuni to‘g‘ri moslangan bo‘ladi.
Agar moslik koeffitsienti birga nisbatan 2%dan ortiq farq qilsa ishlab chiqarish oqimini yangi ma`romni xisoblab chiqish kerak bo‘ladi. Bunda moslik koeffitsientini K_m=1,00 deb olinadi va ishlab chiqarish oqimining yangi ma`romi xisoblanadi:
=T<sub>b</sub>/N<sub>a</sub>*K<sub>m</sub>
Yangi ma`rom ishlab chikqarish oqimida ma`romdan farq qiladigan operatsiyalarni kamaytirishga imkon beradi, ammo ba`zan tashkiliy operatsiyalarni sonini ko‘paishiga olib kelishi mumkin.
Ishlab chiqarish oqimida xamma tashkiliy operatsiyalar vaqtining umumiy yakuni oqim ma`romidan qanchalik farq qilishi grafik usulida tekshirib ko‘rish mumkin. Buning uchun moslik grafigi (29-rasm) yoki tashkiliy operatsiyalarni vaqtini moslash diagrammasi (30-rasm) quriladi.