|
Toshkent davlat farmatsevtika instituti
|
tarix | 27.12.2023 | ölçüsü | 6,44 Kb. | | #162177 |
| 1 MAVZU
BIYOTEXNOLOGIYA YONALISHI 103-A GURUH TALABASI FARRUX MAVLONOVNING BIYOFIZKADA MUSTAQIL ISHI
Mundarija - Qattiq jismlarning ichki molekular tuzilishi. Uning xossalari.
- Ayrim moddalarning kristall tuzilishini kuzaish.
- Amorf jismlar .
- Amorf jismlarni namoyush qilish.
- Kristall jismlar.
- Amorf jismlarning kristallardan farqi.
- Monokristallar va polikristallar.
- Turli xil kristall panjaralar namoyishi.
- Tarixiy ma’lumot.
- Kristalni o’sishi.
MAVZU; QATTIQ JISMLAR REJA; 2; QATTIQ MODDALAR NIMALAR KIRADI 3;QATIQ JISIM TARKIBI
Qattiq jism
Amorf jism
Kristall jism
Qattiq jismlarning ichki molekular tuzilishi. Uning xossalari Krisall-barqaror, tartibli , qattiq holatdagi zarralardan tashkil topgan. Kristallar bir-biridan takrorlanishi bilan farq qiladi. Kristallarning asosiy xossalari: tashqi ta’sir bo’lmaganda shaklini va hajmini saqlaydi, barqaror holatda bo’ladi, aniq erish temperaturasi mavjud va anizatrop (yo’nalish bo’yicha fizik xossalari farq qiladi). Kristallarning asosiy xossalari: tashqi ta’sir bo’lmaganda shaklini va hajmini saqlaydi, barqaror holatda bo’ladi, aniq erish temperaturasi mavjud va anizatrop (yo’nalish bo’yicha fizik xossalari farq qiladi). Ayrim moddalarning kristall tuzilishini kuzatish
tuz
kvars
slyuda
olmos
Amorf jism Isitilganda avval yumshaydigan, keyin oquvchan bo’lib qoladigan jismlar amorf jismlar deyiladi. Bunday moddalarning erish temperaturasini aniq ko’rsatib bo’lmaydi
1. Amorf jismlar aniq erish temperaturasiga ega emas
2. Amorf jismlar izotrop bo’ladi
parafin
plastilin
parafin
shisha
Amorf jismlar xossalarining namoyishi
3. Qisqa vaqtdagi ta’sirlarga qarshilik xossasi namoyon bo’ladi.
Masalan: rezina havo sharlari
Qattiq jismlar namoyishi Deformatsiya- tashqi ta’sirlar natijasida jism shakli va hajmining o’zgarishi: elastik plastik Amorf jismlar xossalarining namoyishi
4. Davomli tashqi ta’sir natijasida amorf jismlar oquvchan bo’lib qoladi.
Masalan: shamdagi parafin
Kristall jismlar Kristall jism deb, yumshamaydigan, qattiq holatdan birdaniga suyuq holatga o’tadigan jismlarga aytiladi. Bu jismlar eritilayotganda suyuqligini qattiq holatdagisidan doimo ajratib olish mumkin. Ular qa’tiy tartibdagi kristall panjaradan tuzilgan. Amorf jismlarni kristallardan farqi Amorf jismlarning kristall panjarasida qatiy tartib yo’q. Faqat bir-biriga yaqin atomlar birmuncha tartibli joylashgan. Kristallar uchun xarakterli bo’lgan bir yo’nalish bo’yicha qatiy takrorlanuvchi xossalar amorf jismlarda mavjud emas. Amorf jismlar atomlarining joylashishi suyuqliklardagi kabi o’zini tutadi. Ayni bir modda kristall va amorf holatda bo’lishi mumkin. Masalan kvars SiO2 kristall holatda ham amorf holatda ham (kremnezem) bo’ladi
Kristall jism
Monokristallar
Polikristallar
Monokristallar va polikristallar Metallar kristall tuzilishga ega. Odatda metallar ko’plab kichik kristalchalardan tuzilgan bo’ladi. Ko’plab mayda kristallardan tuzilgan jism polikristall deyiladi. Alohida kristallardan tuzilgan jism monokristall deyiladi. Monokristallar Polikristallar
E’tibor bering, tuz zarralari orasidagi masofa bir yo’nalishda bir xil
tuz
grafit
olmos
Tarixiy ma'lumot Tarixiy ma'lumot
1867 yil rus muhandisi A.V.Gadolin kristallar 32 ko’rinishdagi simmetriya holatida bo’lishini isbotladi
Tarixiy ma'lumot
Rus kristallografi Y.S. Fedorov kristall tuzilishi 230 tura bo’lishini isbotladi
Kristallning o'sishi (mis kuporasi)
Dostları ilə paylaş: |
|
|