Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

3.4. Asosiy tushuncha va atamalar

Nerv sistemasi, nerv hujayrasi, o’simtalar, qoplovchi pardalar, neyron, qo’zg’aluvchanlik, o’tkazuvchanlik, Diffuz nerv sistemasi, markaziy nerv sistemasi, bosh miya, orqa miya, ketingi miya, o’rta miya, oraliq miya, oldingi miya, uzunchoq miya, Varoliy ko’prigi, miyacha, qizil yadro, vegetativ markazlar, miya dastasi, o’ng va chap yarim sharlar, yuksak psixik funksiyalar.

3.5. Rezyume


Xulosa qilib aytganda, psixikaning moddiy asosini nerv sistemasi hamda bosh miya tashkil etadi. Shu sababli, ya’ni psixik hayot hodisalarini tushunish uchun nerv sistemasining qanday tuzilganligini va ishlashini bilish maqsadga muvofiq hisoblanadi. Markaziy nerv sistemasi o’z navbatida bosh miya bilan orqa miyadan tarkib topgan. Orqa miya ongli psixik jarayonlarning bevosita markazi bo’lmay, balki ongsiz reflektor harakatlarni idora etadigan markaz ham hisoblanadi. Bosh miya kalla qutisida joylashgan bo’lib, go’yo orqa miya tepasidagi ustki qavat sanaladi.


3.6. O’z-o’zini nazorat va muhokama qilish uchun savollar

1. 
   Psixikaning moddiy asosi nimadan iborat?
   
2. 
   Qo’zg’aluvchanlik va o’tkazuvchanlik deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Nerv hujayrasi, uning o’simtalari va ularni qoplovchi pardalar birgalikda nimani tashkil etadi?
   
4. 
   Diffuz tipda tuzilgan nerv sistemasining tarkibiy qanday?
   
5. 
   Bosh miya bilan orqa miya birgalikda qanday nerv sistemasi deb yuritiladi?
   
6. 
   Bosh miya qanday qismlardan tashkil topgan?
   
7. 
   Miya dastasi yoki miya stvoli deganda nimani bilasiz?
   
8. 
   Bosh miya po’sti nima va u necha qismdan iborat?
   
9. 
   Bosh miya va psixik funksiyalar bir-biri bilan qanday o’zaro muvofiqlikni tashkil etadi?
   
10. 
    I.P.Pavlov yuksak nerv faoliyatiga doir qanday ilmiy tekshirishlarni o’tkazgan?