Toshkent davlat transport universiteti

TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI

Qurilish muhandisligi fakulteti

“Temir yo’l muhandisligi” kafedrasi
“ EKSPLUATATSIYADAGI TEMIR YO’LLARNI TA’MIRLASHNI LOYIHALASH ” fanidan
Amaliy mashg’ulotlar hisoboti
Mavzu: Tortish hisoblari

Bajardi: YMTY-4 guruhi talabasi

Murodov I
Tekshirdi: Begmatov N
Toshkent 2023

Mundarija :

Boshlangich ma’lumotlar

1. 
   Loyihalanayotgan yangi temir yo‘lning mahalliy tortish xududi chegarasini aniqlash……………………………………………………………………………
   
2. 
   Mahalliy yuk tashishlar xajmi…………………………………………………..
   
3. 
   Tranzit yuk tashish xajmi……………………………………………………….
   
4. 
   Temir yo‘lda yuk aylanishi. Yangi temir yo‘l toifasini belgilash………………..
   

5. Harakat vositalarininig ta’rifi………………………………………………….
6.Sostav harakatiga bo’lgan asosiy о’rtacha solishtirma qarshiliklar…………….
7. Sostav og'irligi va uzunligini aniqlash
8. Lokomotiv tortish kuchining egriliklari.
9. Poyezdni sekinlashtiruvchi kuchlarni aniqlash
10. Teng ta’sir etuvchi solishtima kuchlar diagrammasi
11.Poyezdning harakat tezligi va yurish vaqti egriliklarini chizish ……………..
12.Poyezdning yurish vaqtini barqaror tezliklar usuli bilan aniqlash……………………
13. Qiyalikdan tushishda poyezdning ruxsat etilgan maksimal tezligini aniqlash…
14.Inertsional ko’tarilishning uzunligi………………………………………….

1- amaliy mashg’ulot mavzusi:
Loyihalanayotgan yangi temir yo‘lning mahalliy tortish xududi chegarasini aniqlash
Mashg’ulotning maqsadi: Mahalliy tortish xududi chegarasini aniqlashni o’rganish.
Mashg’ulotning vazifalari: Mahalliy tortish xududi chegarasini aniqlash
Mahalliy tortish hududining chegarasi temir yo’l loyihalanayotgan hududdagi mavjud temir yo’l poligonining shakliga bog’liq holda turli usullar bilan aniqlanishi mumkin.
Mavjud temir yo’l poligoni berk (tutashgan) bo’lsa, analitik, tutashmagan bo’lsa, - bissektrisalar yoki perpendikulyar usuli qo’llaniladi. Analitik usulning mohiyati quyidagidan iborat: mavjud va loyihalanayotgan temir yo’ldan kelayotgan yuk oqimlari tutashadigan stansiyagacha 1,0 t yukni tashish tannarxi teng bo’ladigan nuqtani topishdir.
Yangi temir yo’l yo’nalishini belgilash hudud kartasida amalga oshiriladi. Belgilangan stansiyalar oralig’ida yuk ortish-tushirish operatsiyalarini amalga oshiradigan stansiyalar holati belgilanadi. Bunda barcha stansiyalar orasidagi masofa tahminan bir xil bo’lishini ta’minlash lozim.
Belgilangan barcha stansiyalar siniq chiziq bilan tutashtiriladi. Ushbu siniq chiziq loyihalanayotgan yangi temir yo’lning tahminiy yo’nalishi deb qabul qilinishi mumkin. Loyihalanayotgan stansiyalarga aholi punktlarining nomini berish maqsadga muvofiqdir.


1-rasm. Yangi temir yo’lni loyihalash hududining umumiy sxemasi
Mahaliy tortish hududi chegarasini belgilashda mavjud va loyihalanayotgan temir yo’ldagi qarama qarshi yotgan stansiyalar juftligi ko’rib chiqiladi. Yuklarni mavjud va loyihalanayotgan temir yo’ldan yuk oqimlari tutashadigan stansiyagacha o’tqazish marshruti tuziladi va tashish masofasi aniqlanadi.
Yangi temir yo’ning umumiy uzunligi 189 km. Mavjud va loyihalanayotgan stansiyalar orasidagi masofalar 70 km, 55 km va 64 km tashkil etadi.
Yuklarni mavjud va loyihalanayotgan temir yo’ldan tashish tannarxi teng bo’ladigan nuqtani holati quyidagi tenglamalar sistemasidan foydalanib topiladi:

Bu yerda:
, – 1,0 t yukni mavjud va loyihalanayotgan temir yo’ldan tashish tannarxi so’m/tkm;
– yuklarni loyihalanayotgan temir yo‘l bo‘ylab tashish masofasi, km;

k_m,k_l– mavjud va loyihalanayotgan temir yo’l bo’ylab tashish 1,0 t yukni I km ga tashish narxi, so’m/km;

L_m – yuklarni mavjud temir yo‘l bo‘ylab tashish masofasi, km;
L_m¹ – yuklarni yangi temir yo’l stansiyasidan yuk oqimlari tutashadigan stansiyagacha mavjud temir yo’l bo’ylab tashish masofasi, km;
a₁,a_m – mavjud va loyihalanayotgan temir yo‘ldagi stansiyalargacha 1,0 t yukni avtotransport bilan I km ga tashish tannarxi, so’m/tkm;
l – mavjud va loyihalanayotgan temir yo‘ldagi stansiyalar orasidagi masofa, km;
x – loyihalanayotgan temir yo‘ldagi stansiyadan tortish hududi chegarasidagi yotgan qidirilayotgan nuqtagacha bo’lgan masofa, km.

l,km	Ll,km	Lm,km	L^1l,km	kl,so’m/km	km,so’m/km	al,so’m/km	am,so’m/km	X,km
93	70	105	0	0.26	0.46	6.6	7.6	49.4

6,6x+32,2=706,8-7,6x+27,3
14,2x=701,9
x=49.4 km

Qishloq aholisining o’rtacha zichligi 1 km² ga 88 kishini tashkil etadi. Bu holda qishloq aholisining umumiy soni quyidagiga teng:

Mevazor stansiyasining tortish hududida 88x1600=140 800 ming kishi
Tutzor stansiyasining tortish hududida 88x2175=191 400 ming kishi
Aholining o’sish suratlari inobatga olinib, hisoblangan yillar uchun qishloq aholisining soni quyidagi ifoda bo’yicha aniqlanadi:

Bunda
A_t - hisoblangan yilga aholi soni;

A_h - hisobot yilida aholi soni;
O’ - aholi sonining yillik o’sish surati, ulush yoki foizlarda ifoda etiladi;
t - hisobot yilidan hisoblangan yilgacha bo’lgan muddat (5 yil).
Masalan aholining yillik o’sish surati 2,6 % ni tashkil etadi.
Mevazor stansiyasining tortish hududida

Tutzor stansiyasining tortish hududida

№	Qishloq aholisining o'rtacha zichligi kishi			Tortish hududi yuzalari km2			Aholining yillik o'sish surati %		5-yilga hisoblangan aholisoni mingkishi
	Mevazor	Tutzor	Mevazor		Tutzor			Mevazor		Tutzor
0	88	88	1600		2175	0,026		160 080		217 610