vaqtda oraliq iste’moli deb
atalmish xomashyo, materiallar, yonilg‘i
va energiyalaming qiymati boshqa tarmoqlarda ishlatilib,
bir necha
bor takror-takror hisobga olinib, mahsulotning hajmi sun’iy ravishda
oshirib ko‘rsatilgan, iste’molga borib tushadigan tayyor mahsulot esa
undan bir necha barobar kam bo‘lgan.
Yaratilgan mahsulot hajmi va tarkibini hisoblash va tahlil qilish
da ikki tomonlama naflilik (natural) va qiymat jihatidan yondashish
maqsadga muvofiqdir.
Naflilik (natural) jihatdan
yondashilganda, ishlab chiqarish ja-
rayonini
davom ettirish uchun, birinchidan, iste’mol
qilingan ishlab
chiqarish vositalarini faqat qiymat holidagina emas, balki
uni moddiy
buyum shaklida ham qayta tiklash zarur. Buning uchun albatta mam-
lakatda Yaratilgan yalpi ichki mahsulot tarkibida m a’lum miqdorda
ishlab chiqarish vositalari natural shaklda mavjud bo'lishi kerak.
Ikkinchidan, ishchi kuchining qayta tiklanishi uchun zarur iste’mol
buyumlari mavjud bo‘lishi shart. Shuning uchun ham moddiy mahsu-
lotlar ikki xil tovar mahsulot sifatida mavjud bo‘ladi, bu esa o‘z nav-
batida, ikki yirik bo‘linmalar o‘rtasida
tovar ayirboshlash imkonini
beradi. Undan tashqari juda ko‘p korxona va tashkilotlar aholiga turli-
tuman xizmat ko‘rsatish bilan shug‘ullanadiki, ular mehnatining nati-
jasi xizmatlarda namoyon bo‘ladi. Bu esa yalpi ichki mahsulotning
muhim qismi turli xil xizmatlardan iborat ekanligini ko‘rsatadi. Shun-
day qilib, yil davomida mamlakatda Yaratilgan yalpi ichki
mahsulot
natural jihatidan uch qismdan:
ishlab chiqarish vositalari, iste’mol
buyumlari va turli xil xizmatlardan iborat bo‘ladi. Yil davomida ish
lab chiqarilgan tovar va xizmatlami, ya’ni milliy mahsulotni bunday
uchta ko‘rinishga bo‘lib o ‘rganish va bilish muhim ilmiy va amaliy
ahamiyatga egadir. Chunki ulaming har bir turi bo‘yicha talab va tak-
liflar o ‘rganilib, talabga yarasha ishlab chiqarish imkonini beradi.
Yaratilgan mahsulot
Dostları ilə paylaş: 
