8-bob
Tayyor mahsulot (ish, xizmat)lar va ularning
sotilishi hisobi
Reja:
1. Tayyor mahsulot (ish, xizmat)larning iqtisodiy mohiyati va hisobning
vazifalari.
2. Tayyor mahsulot (ish, xizmat)larning turkumlanishi, ularni baholash tartibi.
3. Tayyor mahsulot (ish, xizmat)larning dastlabki, sintetik va analitik hisobi.
4. Tayyor mahsulot (ish, xizmat)lami sotishning hisobi.
5. Tayyor mahsulot (ish, xizmat)larni sotishdan moliyaviy natijalarni aniqlash.
Tayanch iboralar
Tayyor mahsulot (ish, xizmat) lar у a ulaming sotilishi hisobi,
tayyor mahsulot, tayyor mahsulotlarning buxgalteriya va
ombordagi hisobi, tayyor mahsulot sotilishi hisobi, tayyor
m ahsulotlarning q aytarilish i ham da chegirm alar berish
muomalalari hisobi, tovarlar hisobi, tayyor mahsulot sotilishi
bo yicha moliyaviy natijalar hisobi.
8.1. Tayyor mahsulot (ish, xizmat)larning iqtisodiy
mohiyati va hisobning vazifalari
Korxonalar ishlab chiqarish jarayonini
amalga oshirish uchun
m a’lum tarkib va miqdordagi ishlab chiqarish vositalariga ega
bo ‘lishi kerak. Ishlab chiqarish vositalari ulam i ishlab chiqarish
jarayonidagi o ‘rn id an kelib chiqib m eh n at vositalari (bino,
inshoot, kuch mashinalari va boshqalar) va m ehnat predm eti
(ta y y o r m a h su lo t, y e m -x a sh a k , u ru g ‘lik va b o sh q a la r)g a
bo ‘linadi.
Demak, tayyor mahsulot xo‘jalik subyekti aktivlarining (tovar-
moddiy zaxiralarining) tarkibiy qismi b o ‘lib,
ishlab chiqarishning
natijasi sifatida xo‘jaliklar faoliyatida m uhim o ‘rinni egallaydi.
141
Buxgalteriya hisobining 4-«Tovar-m oddiy zaxiralar» milliy
andozasi 4-m oddasiga binoan — «Tovar-m oddiy zaxiralar —
keyinchalik sotish maqsadida normal faoliyat yuritish jarayonida
tutib turiladigan va ishlab chiqarish jarayonida mavjud bo‘lgan,
shuningdek, m ahsulot ishlab chiqarish,
ishlarni bajarish yoki
xizm atlar k o ‘rsatish jarayonida yoxud m a’m uriy va ijtimoiy-
m adaniy vazifalarni am alga oshirish uchun foydalaniladigan
moddiy aktivlardir».
Qishloq xo‘jalik korxonalari uchun qishloq xo‘jalik mahsu-
lotlari yetishtirishni oshirib borish korxonalar
faoliyati natija-
larining yaxshilanishida, mamlakat aholisining, sanoat va boshqa
ta rm o q la rn in g unga b o ‘lgan ehtiyojini
q o n d irish d a m uhim
ahamiyatga ega.
Qishloq xo'jalik korxonalari mahsulot yetishtirishdan tashqari
o ‘z faoliyatiga chetga ish va xizmatlar ham bajaradi. Shunday
ish va xizmatlarga xo‘jaliklarda tashkil etiladigan ta ’mirlash ustaxo-
nalari, avtoxizmat, sanoat mahsulotlarini qayta ishlash bo ‘yicha
ishlab chiqarishlar va boshqalar orqali xo‘jalik
ham da aholiga
qishloq xo‘jalik ishlarini bajarish, transport xizmati ko‘rsatish,
qishloq xo‘jalik mahsulotlarini qayta ishlash va boshqalar kiradi.
Adabiyotlarda tayyor m ahsulot b o ‘yicha quyidagi atam alar
mavjud:
/.
