185
8-Keys. Mikroorganizmlar genetikasi. Mikroorganizmdagi uzgaruvchanlik va ulardan
tibbiyotda foydalanish. Vaksinalar va zardoblar.
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.Har bir madaniyatli kishi ovqatlanishdan oldin qo‗lini sovun bilan yuvishi kerak.
Sovun ishlatishdan qanday maqsad ko‗zlanadi?
2.Jarohatlarga birlamchi ishlov berish uchun bo‗yoqlar ishlatiladi. Qaysilar? Ularning
ta‘sir mexanizmi nimadan iborat?
3.Bakteriologik laboratoriyaga tekshirish uchun balg‗am olib kelindi. U bakteriologik
jihatdan tekshirib bo‗lingach, kanalizatsiyaga to‗kishdan oldin qanday ishlov berilishi kerak?
Nima uchun?
9-Keys. Patogen gram manfiy (meningokok va gonokoklar) va gram musbat
kokklar.(stafilokokklar, streptokokklar)
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.Bakteriologik laboratoriyaga ashyo sifatida jarohatdan yiring olib kelindi. Surtma
tayyorlab ko‗rilganda ko‗rish maydonida stafilokokklar kuzatildi. Keyingi tekshirish rejasini
tuzing va xulosa qiling.
2.Bakteriologik laboratoriyaga ashyo sifatida tomoqdan va burundan olingan surtma
keltirildi. Keyingi tekshirishlar rejasini tuzing.
3.O‗ng qo‗ltiq ostida karbunkul rivojlangan bemor shifoxonaga murojaat qildi. Tashhis
qo‗yish va uni davolash uchun Siz ko‗radigan chora-tadbirlar.
4.CHap tovoni jarohatlangan bemor Sizga yordam so‗rab murojaat qildi. Nimadan
xavotirlanasiz va Sizning hatti-harakatingiz.
5.Bemor birdaniga harorat ko‗tarilishi, bosh og‗rishi, qaltirish shikoyatlari bilan
shifokorga murojaat qildi. SHungacha uning barmog‗ida yiring bo‗lib, u uyda davolangan.
Tashhis qo‗yish uchun qanday mikrobiologik tekshirish o‗tkazasiz va Sizning keyingi hatti-
harakatingiz.
11-Keys. Yuqumli ichak kasalliklari, ichak tayoqchasi mikrobiologik xususiyatlari.
Ovqatdan zaharlanishni keltirib chikaruvchi mikroorganizmlar: salmonellyoz, botulizm.
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.To‗qqiz yoshli bolaning yo‗g‗on ichak normal mikroflorasi tekshirilganda Endo
muhitida qizil rangli, S ko‗rinishli koloniyalar bilan bir qatorda rangsiz koloniyalar ham
aniqlandi. Identifikatsiya qilinganda har ikkala koloniyadagi mikroorganizmlar ham bir turga
mansubligi aniqlandi. Bunday vaziyatni izohlang va baho bering.
2.Bakterial dizenteriya deb shubhalanilgan bemor bolaning najasi laboratoriyaga olib
kelindi. Qaysi usullar yordamida qo‗zg‗atuvchi ajratib olinadi.
12-Keys. Xavo - tomchi orqali yuquvchi infeksiya. (Korinebakteriya, mikobakteriya)
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.Bolalar yuqumli kasalliklar shifoxonasiga uzluksiz yo‗tal bilan to‗rt yashar bola
tushdi. SHifokor sifatida Siz bemorga qanday yordam berasiz.
2.Bakteriologik laboratoriyaga ko‗kyutal bilan kasallangan bemordan biologik ashyo
sifatida balg‗am olib kelindi. Surtma qaysi usul bilan bo‗yaladi? Qo‗zg‗atuvchining
morfologik xususiyatiga ta‘rif bering.
3.Bakteriologik laboratoriyaga difteriya deb shubhalanilgan bemor burun-halqumidan
ajralmalar olib kelindi. Surtmada qaysi mikroorganizmlarni aniqlash mumkin. Gram usulida
ular qanday bo‗yaladi?
4.SHifoxonaga difteriya kasalligining og‗ir ko‗rinishi bilan bemor tushdi. Davolovchi
vrach nimadan xavotirlanadi va u qanday yo‗l tutadi?
5.Jarrohlik bo‗limida statsionar davolanishga kelgan bemorga ―o‗ng tizza saramasi‖
186
tashhisi qo‗yildi. Qaysi qo‗zg‗atuvchi ushbu kasallik chaqirishi mumkin va kasalikka tashhis
qo‗yishda qanday tekshirish usulidan foydalaniladi?
13-Keys. Sodda patogen jonivorlar. (Bezgak, leyshmanioz).Zamburug‘lar keltirib
chiqaradigan infeksiya. (dermatomikozlar, kandidozlar)
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.Ozena bilan og‗rigan bemordan biologik ashyo olinib, bakteriologik laboratoriyaga
jo‗natildi. Uning kapsulasini aniqlash uchun qaysi usulda va qanday bo‗yab ko‗rish mumkin?
2.Vrach-bakteriolog shubhalanilgan qo‗zg‗atuvchining sof kulturasini ajratib oldi.
Uning sofligini aniqlash qanday amalga oshiriladi?
3.Bakteriologik laboratoriyaga bemordan biologik ashyo sifatida najas olib kelindi.
Bakteriologik tashhis qo‗yish uchun qanday ishlarni amalga oshirish lozim?
4.Bemor siydik kovug‗ini bo‗shatish uchun kateter qo‗yish zarur. Ishlatishdan oldin
unga qanday ishlov beriladi?
14-Keys. Patogen anaeroblar. Qoqshol, gazli gangrena, qo‘zg‘atuvchilari
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.Gazli gangrena kuzatilgan bemorlarning jarohatidan ajralib chiqqan biologik ashyodan
surtma tayyorlab,
mikroskop ostida ko‗rilganda musbat javob olindi. Ko‗rilgan
mikroorganizmlarning morfologik va tinktorial xususiyatlariga ta‘rif bering.
2.Transport halokati tufayli jabrlangan odam jarohati tuproq bilan ifloslangan xolda
statsionarga keltirildi. Tuproq bilan jarohatga qanday mikroorganizmlar tushishi mumkin va
bunday holda bakteriologik tekshirishga ashyo yuborish mumkinmi? Siz qo‗llaydigan
profilaktika choralari qanday?
3.Ovqatdan zaharlanishga shubhalanilgan bemordan olingan ashyo (qusuq) tekshirilganda
katta grammusbat tayoqcha aniqlandi. Sizning bakteriolog sifatida harakat rejangiz qanday
bo‗ladi?
4.Bakteriologik laboratoriyaga difteriya deb shubhalanilgan bemordan ashyo (tomoqdan
shilliq) olib kelindi. Mikrobiologik tashhis rejasini tuzing.
15-Keys. Patogen zoonoz o‘ta xafli bakteriyalar. (Kuydirgi, vabo qo‘zg‘atuvchilari.)
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.Vrach bakteriolog toun bilan kasallangan bemorlardan tekshiriluvchi biologik ashyo
olib kelish to‗g‗risida topshiriq oldi. U tekshirish joyiga borishdan oldin nimalarga e‘tibor
berishi kerak va nima uchun?
2.SHifoxonada brutsellyoz bilan kasallangan bemor yotibdi (kasallikning 2 haftasi).
Bemordan tekshirish uchun qanday biologik ashyo olib jo‗natildi? Laboratoriyada tashhis
qo‗yish uchun qaysi usullardan foydalaniladi?
3.Brutsellyoz bilan kasallangan bemordan laboratoriyaga najas olib kelindi va ozik
muhitlarga ekildi. Oziq muhitlarda o‗sib chiqqan koloniyalardan surtma tayyorlandi. Surtmani
tekshirishda qaysi bo‗yash usulidan foydalaniladi va ko‗rish maydonida qanday
mikroorganizmlar kuzatiladi?
4.Siz yashayotgan joyda brutsellyoz bilan hayvonlar kasallanishi ko‗p kuzatilmoqda.
Uchastka shifokori sifatida kasallikni kamaytirish maqsadida qanday chora-tadbirlar olib borish
lozim?
16.Keys Patogen spiroxetalar. (Zaxm qo‘zg‘atuvchilari) Rikketsiozlar. (Toshmali tif
qo‘zg‘atuvchilari.
Keysni bajarish bo‗yicha topshiriqlar:
1.Teri va tanosil kasalliklari dispanseriga bundan 3 oy avval so‗zakni eslatuvchi klinik
ko‗rinishlari kuzatilgan bemor murojaat qildi. Retrospektiv tashhis qo‗yish uchun qaysi
mikrobiologik tekshirish usullari qo‗llaniladi?
2.Sizga peshob yo‗llaridan yiring oqishidan shikoyat qilib, bemor murojaat qildi. Nimadan
Dostları ilə paylaş: |