7
ASOSIY QISM
1-modul. Falsafa
1.Fanning nazariy mashg’ulotlari mazmuni
1-Mavzu.
Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli
Falsafa atamasining kelib chiqishi. Falsafa shakllanishining asosiy
bosqichlari. Dunyoqarashning tuzilishi. Dunyoqarashning tarixiy shakllari. Mif -
dastlabki dunyoqarash shakli. Mifologik va diniy dunyoqarashning o‘zaro
aloqasi
va farqi. Diniy dunyoqarashning shakllanishi va mohiyati. Dunyoni idrok etishda
falsafiy dunyoqarashning o‘ziga xos roli. Fan-ilmiy dunyoqarash shakli. Fanning
funksiyalari va taraqqiyotining asosiy bosqichlari. Falsafa va fanning o‘zaro
mutanosibligi va farqi.
Falsafa fanining predmeti, funksiyalari. Falsafada milliylik
va umuminsoniylik. Hozirgi davrda milliy falsafani rivojlantirish muammolari,
uning xalqaro aloqalarni tashkil etishdagi ahamiyati.
2-Mavzu. Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: Sharq va G‘arb falsafasi
Qadimgi Sharqda asotiriy tasavvurlar va falsafiy bilimlarning paydo bo‘lishi.
Misr va Bobil falsafiy maktablari. Qadimgi Hindistonda falsafiy maktablar.
Markaziy Osiyoda “Avesto” ta’limotidagi falsafiy fikrlar. Konfutsiy va Lao Szi
ta’limoti. Islom dinining vujudga kelishi va falsafiy ta’limoti. Ilk o‘rta asr Sharq
falsafasi va uyg‘onish davri. Sharq panteizmi va peripatetizmi Sharq mutafakkirlari
(Abu
Rayhon Beruniy, Abu Nasr Forobiy, Ibn Sino)ning ijtimoiy-siyosiy,
ma’naviy-axloqiy ta’limotlari. Ilk o‘rta asrda tasavvuf
va islom ilohiyotshunoslik
ta’limotlari. Ularning dunyoqarash mazmuni. Temuriylar sulolasi davri.
Abdurahmon Jomiy va Alisher Navoiy ijodida gumanizm g‘oyalari. XIX asr oxiri
va XX asr boshlarida Markaziy Osiyoda ilg‘or falsafiy, ijtimoiy–siyosiy fikrlar.
Sharq istilosi bilan bog‘liq uyg‘onish harakatlari: osiyosentrizm, panturkizm,
panislomizm, ma’rifatparvarlik
va jadidchilik ta’limotlari. XX-XXI asr o‘zbek
falsafasi. Qadimgi Yunon-Rim falsafiy maktabi. Milet maktabi, uning Misr-Bobil,
Hind falsafasi ildizlari bilan bog‘liqligi. Suqrotgacha bo‘lgan
falsafiy tizim va
Suqrot maktablari. Antik falsafada Demokrit, Geraklit,
Aflotun va Arastu
ta’limotlari. Ellinizm davri falsafasi. Xristianlik va Avreliy Avgustin falsafiy
ta’limotining vujudga kelishi. Ilk o‘rta asr G‘arb falsafasi rivojlanishining umumiy
belgilari. Ilk o‘rta asrlar falsafiy tafakkur rivojida appologetika va patristika,
sxolastika. Nominalizm va realizm. Foma Akvinskiy ta’limoti. G‘arb Uyg‘onish
davri va falsafiy tafakkurning rivojlanish xususiyatlari.
Yangi va eng yangi davr
falsafasining ustuvor yo‘nalishlari. Yangi davr G‘arb falsafasidagi asosiy
muammolar. XVIII asr Evropa falsafasining ma’rifiy xususiyatlari. XX-XXI asr
8
G‘arb falsafasining oqimlari. XX-XXI asr G‘arb
faylasuflari ijodida fan
falsafasining rivoji.
Dostları ilə paylaş: