Toshkent Tibbiyot Akademiyasi mavzu: Marketingni tashqi va ichki muhiti Marketing muhiti

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi

MAVZU: Marketingni tashqi va ichki muhiti

Marketing muhiti

Marketing muhiti deganda firma, korxona yoki uning yuqori tashkilotlar faoliyatiga ta’sir ko’rsatuvchi ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy va huquqiy omillar majmui tushuniladi.

Marketingda 2 ta muhitlar farqlanadi:

ICHKI
TASHQI

Ichki muhit

Ichki muhitni shakllantiruvchi omillar, firma rahbariyati tomonidan nazorat qilinadigan - texnologik jarayon, moliya ahvoli, tashkiliy tuzilishi, bozomi tanlash va boshqalar bilan bog’liqdir. Nazorat qilinadigan omillami tashkilot va uning marketing xizmati boshqaradi.

Ichki marketing muhitining asosiy omillari:

• kompaniyaning asosiy fondlari;
• kompaniya xodimlarining tarkibi va professionalligi;
• moliyaviy holat;
• boshqaruv bilimlari va malakalari;
• texnologiyani joriy etish;
• kompaniya imidji;
• kompaniyaning bozordagi tajribasi.

Ichki muhitning deyarli eng muhim qismi marketing imkoniyatlarining ob'ektivligi bo'lib, u bevosita kompaniyada tashkil etilgan maxsus marketing bo'limiga, shuningdek, uning xodimlarining tajribasi va malakasiga bog'liq.

Tashqi muhit

Tashqi marketing muhiti korxona faoliyatiga ta’sir etuvchi omillar bilan ifodalangan, lekin u tomonidan nazorat qilib bo‘lmaydigan, ya’ni korxona tomonidan boshqarilmaydigan muhitdir.

Nazorat qilinmaydigan omillar tashkilot va uning marketing xizmatlari tomonidan boshqarila olmaydigan faoliyatiga ta’sir ko’rsatuvchi tarkibiy qismlardir. Nazorat qilinmaydigan omillaming salbiy ta’siri natijasida qanchalik jozibali bo’lmasin, har qanday reja barbod bo’lishi mumkin. Shuning uchun tashqi muhitni muntazam kuzatish, uning ta’sirini hisobga olish lozim bo’ladi, kutilmagan vaziyatlar sodir bo’lganda qilinadigan ishlar rejada ko’zda tutilishi kerak

Nazorat qilinmaydigan omillar tashkilot va uning marketing xizmatlari tomonidan boshqarila olmaydigan faoliyatiga ta’sir ko’rsatuvchi tarkibiy qismlardir. Nazorat qilinmaydigan omillaming salbiy ta’siri natijasida qanchalik jozibali bo’lmasin, har qanday reja barbod bo’lishi mumkin. Shuning uchun tashqi muhitni muntazam kuzatish, uning ta’sirini hisobga olish lozim bo’ladi, kutilmagan vaziyatlar sodir bo’lganda qilinadigan ishlar rejada ko’zda tutilishi kerak

mustaqil ommaviy axborot vositalari.
iste’molchilar
hukumat
iqtisodiyot
raqobat
texnologiya
Quyidagi nazorat qilinmaydigan omillami hamisha hisobga olish va oldindan ko’ra bilish talab etiladi:
TASHQI MUHIT
Makro - muhit
Mikro - muhit

Makro muhit

Tashqi makro muhit bozor iqtisodiyotining umumiy shartlari bilan

ifodalanadi. U xo'jalik yurituvchi sub'ektdan mustaqil ishlaydi va u

tomonidan hech qanday nazorat ostida emas.

• Demografik - aholi soni, hudud kattaligi, aholi zichligi, nikohlar va ajralishlar soni, yosh tarkibi va boshqalar.
• Iqtisodiy - aholining xarid qobiliyati, inflyatsiya darajasi, soliqqa tortish tizimi, iste'mol tarkibidagi o'zgarishlar, mamlakatning moliyaviy-kredit holati.
• Ijtimoiy-madaniy - iste'molchilar jamiyatlarining madaniy va ma'naviy qadriyatlarining xususiyatlari, madaniyat shakllari, jamoat ongining tashqi omillar (shu jumladan ommaviy madaniyat) ta'siriga ta'sir qilish darajasi.

Mikro - muhit

Tashqi mikro muhit (ba'zi ekspertlar uni mezo-muhit deb atashadi) tashqi biznes manfaatdor tomonlardan iborat bo'lib, bozor faoliyatining taxminlari, talablari va xususiyatlari bilan belgilanadi. U eng ko’p sohaviy yo'nalishga ega.

Vositachilar - mahsulot taqsimotini tashkil etish bo'yicha mutaxassislar, marketing xizmatlarini ko'rsatuvchi agentlar; tovar va xizmatlarni ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar, sotuvchilar va xaridorlar o‘rtasida aloqa o‘rnatish va bitimlar va shartnomalar tuzishda yordam ko‘rsatuvchi moliya institutlari.

• Vositachilar - mahsulot taqsimotini tashkil etish bo'yicha mutaxassislar, marketing xizmatlarini ko'rsatuvchi agentlar; tovar va xizmatlarni ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar, sotuvchilar va xaridorlar o‘rtasida aloqa o‘rnatish va bitimlar va shartnomalar tuzishda yordam ko‘rsatuvchi moliya institutlari.
• Yetkazib beruvchilar korxonani xom ashyo, materiallar, asbob-uskunalar, butlovchi qismlar va boshqalar bilan ta'minlaydi.
• Xaridorlar (mijozlar) - muassasa, tashkilot, korxona xizmatlaridan foydalanuvchi, doimiy xaridorlar, mijozlar.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT