İzahlı şəriət hökmləri
105
Məsələ 398: Heyz və nifas hallarından başqa vaxtlar qadından
gələn qan istihazə qanıdır, bakirəlik və cinsi orqanın yara olması
ilə də heç bir əlaqəsi yoxdur. Adətən istihazə qanı rəngi açıq və
soyuq olur, təzyiqsiz, yandırıcı olmadan xaricə gəlir və qatı
olmur. Deməli hər qanın heyz və ya nifas olmasına hökm
olnmasa, bakirəlik və cinsi orqanın yara olması ilə də heç bir
əlaqəsi yoxdursa istihazə qanıdır.
Məsələ 399: İstihazə üç qismdir:
1- Qəlilə (az).
2- Mütəvəssitə (orta).
3- Kəsirə (çox).
Qəlilə istihazə budur ki, qan, qadının övrətinin daxilinə
qoyduğu pambığın bir tərəfindən keçib o biri tərəfində zahir
olmasın.
Mütəvəssitə istihazə odur ki, qan qadının övrətinə qoyduğu
pambığa hopub o biri tərəfindən zahir olsun. Amma qadınların,
adətən, qanaxmanın qarşısını almaq üçün qoyduqları dəsmala
çatmasın.
Kəsirə istihazə budur ki, qan ora qoyulan pambıqdan keçib
dəsmala da çatsın.
İSTİHAZƏNİN HÖKMLƏRİ
Məsələ 400: Qəlilə istihazədə qadın hər namaz üçün bir
dəstəmaz almalı, əgər övrətinin zahirinə qan dəyərsə suya
çəkməlidir. Ehtiyat-vacibə görə qoyduğu pambığı dəyişməlidir.
Məsələ 401: Mütəvəssitə istihazədə gərək qadın sübh namazı
üçün qüsl etsin. Sonrakı sübh namazına qədər hər namaz üçün
dəstəmaz alsın. Hətta ehtiyat edib sübh namazı üçün dəstəmazda
alsın. Əgər övrətinin zahiri bulanarsa yumalıdır. Ehtiyat-vacib
budur ki, panbığı dəyişsin və ya yusun. Amma bilərəkdən, yaxud
unutqanlıq üzündən sübh namazı üçün qüsl etməsə, zöhr və əsr
namazları üçün qüsl etməlidir. Əgər onun üçün də qüsl etməsə,
106
VACİB QÜSLLƏR
gərək məğrib və işa namazlarından qabaq qüsl edsin; İstər qan
gəlsin ya kəsilmiş olsun.
Məsələ 402: Kəsirə istihazədə mütəvəssitə istihazəsinin
işlərindən əlavə keçən məsələdə qeyd olunduğu kimi, ehtiyata
əsasən, qadın hər namaz üçün pambıq və dəsmalı ya dəyişməli,
ya da suya çəkməlidir. Bir qüsl zöhr və əsr namazı üçün, bir qüsl
də məğrib və işa namazı üçün yerinə yetirməlidir. Zöhr və əsr,
məğrib və işa namazları arasında gərək fasilə salmasın. Əgər
fasilə salsa, gərək əsr və işa namazları üçün ikinci dəfə qüsl
etsin.
Məsələ 403: Əgər istihazə qanı namaz vaxtından əvvəl gəlsə,
qadın o qan üçün dəstəmaz və ya qüsl, yerinə yetirməsə, gərək
namaz vaxtı dəstəmaz və qüsl yerinə yetirsin.
Məsələ 404: Dəstəmaz və qüsl almağın vacib olduğu
mütəvəssitə qanı olan qadın, qüsl və dəstəmazdan hər hansını
əvvəl yerinə yetirsə səhihdir. Amma daha yaxşı olar ki, əvvəl
dəstəmaz alsın. Amma kəsirə istihazəli qadın dəstəmaz almaq
istəsə, qüsldən əvvəl dəstəmaz alması lazımdır.
Məsələ 405: Əgər qadının qəlilə istihazəsi sübh azanından
sonra müvəssitə olsa, gərək zöhr və əsr namazı üçün qüsl etsin.
Əgər zöhr və əsr namazından sonra mütəvəssitə olsa, gərək
məğrib və işa namazı üçün qüsl etsin.
Məsələ 406: Əgər qadının qəlilə və yaxud mütəvəssitə
istihazəsi sübh namazından sonra kəsirə olsa, gərək zöhr və əsr
namazları üçün bir qüsl, məğrib və işa namazı üçün başqa bir
qüsl almalıdır. Əgər zöhr və əsr namazından sonra kəsirə olsa,
gərək məğrib və işa namazı üçün qüsl etsin.
Məsələ 407: Kəsirə və ya mütəvəssitə qanı olan qadın, əgər
vaxtın daxil olmasından əvvəl namaz üçün qüsl etsə, onun qüslü
batildir. Hətta əgər sübh namazının vaxtına yaxın olan vaxtlarda
gecə namazı üçün qüsl edib, gecə namazı qılsa, namaz vaxtı
İzahlı şəriət hökmləri
107
daxil olandan sonra ehtiyata əsasən sübh namazı üçün yenidən
qüsl etsin.
Məsələ 408: Qəlilə və mütəvəssitə istihazəsi olan qadın istər
vacib olsun, istərsə də müstəhəbb, hər namaz üçün dəstəmaz
almalıdır. Amma əgər qıldığı gündəlik namazını ehtiyatən
yenidən qılmaq istəyərsə və ya fürada (təklikdə) qıldığı namazı
yenidən camaat ilə qılmaq istəyərsə, istihazə üçün qeyd olunan
bütün işləri yerinə yetirməlidir. Amma namazdan dərhal sonra
yerinə yetirdiyi təqdirdə, ehtiyat namazını, unudulan səcdə və
təşəhhüdü və həmçinin bütün hallarda səcdeyi-səhv yerinə
yetirmək üçün, istihazə işlərini görməsi lazım deyildir.
Məsələ 409: İstihazəli qadının qanı kəsildikdən sonra qılacağı
yalnız birinci namaz üçün gərək istihazənin işlərini yerinə
yetirsin və sonrakı namazlar üçün bu lazım deyildir.
Məsələ 410: İstihazəsinin hansı növdən olduğunu bilməyən
qadın, namaz qılmaq istədiyi zaman, özünü yoxlamalıdır.
Məsələn, fərcinə bir qədər pambıq daxil edərək, bir az səbr
etdikdən sonra çıxarır və istihazənin üç növdən hansı birinin
olduğunu bildikdən sonra, o növə aid olan işləri yerinə yetirir.
Amma
əgər namaz qılacağı vaxta qədər istihazənin
dəyişməyəcəyini bilirsə, namaz vaxtı daxil olmamışdan da özünü
yoxlaya bilər.
Məsələ 411: İstihazəli qadın özünü yoxlamamışdan əvvəl
namaza başlasa, belə ki, qürbət qəsdi ilə öz vəzifəsinə əməl etmiş
olsa, məsələn, istihazəsi qəlilə olmuşdursa və qəlilə istihazəsinin
vəzifəsinə əməl etmiş olsa, onun namazı səhihdir. Əgər qürbət
qəsdi ilə olmasa və ya əməl vəzifəsinə uyğun olmasa, məsələn,
istihazəsi mütəvəssitə olduğu halda qəlilənin vəzifəsinə əməl
etsə, namazı batildir.
Məsələ 412: Əgər müstəhazə qadın özünü yoxlaya bilməsə,
gərək məlum olan vəzifəsinə əməl etsin; məsələn: əgər
istihazəsinin qəlilə, yaxud mütəvəssitə olmasını bilməsə, gərək
Dostları ilə paylaş: |