H.
Х
.
Т
ursunov.
Т
uproqshunoslik
121
turadigan bir xususiyati qo‘shib yoziladi, masalan, “karbonatnie
flyuvisoli”, sernie flyuvisoli” va h.k.
Tuproq taksonomiyasi
sistematik birlik yoki mehyoriy qarashdir.
Taksonomik birlik - tasnifiy yoki sistematik birlik bo‘lib, sinf pog‘ona yoki
sistemada obyektning joyini belgilaydigan aniqlikdir. Tuproqshunoslikda
esa taksonomik birlik tabiatda mavjud bo‘lgan bir guruh tuproqning bir-
biriga bo‘ysunadigan sistematik kategoriyasidir. Hozirgi zamon tuproq
taksonomiyasida Dokuchayev tomonidan yaratilgan tuproq tipi va tuproq
hosil bo‘lish tiplari majmualari yotadi.
Tuproq tiplariga -
katta guruhdagi tuproqlar kirib, bir xil biologik,
iqlimiy
,
gidrologik sharoitda tuproq hosil bo‘lishi nazarda tutiladi.
Masalan, tuproq tiplari chernozyom, serozyom, krasnozyom va podzol
tuproqlar.
Tuproq tipining asosiy xususiyatlari: a) organik moddalarning bir xil
sharoitda hosil bo‘lib, parchalanishi va gumusga aylanishi; b) bir xil
mineral massaga parchalanib, organo-mineral moddalar hosil qilishi; v)
moddalarning bir xil migratsiyasi va akkumulyatsiyasi; g) tuproq profili va
genetik qatlamlarning bir xil tipda tuzilishi; d) bir xil yo‘nalishdagi
meliorativ va unumdorlik tadbirlarini qo‘llash masalalari.
Tip to‘g‘risidagi taksonomik birlik Rossiyada - tuproq tipi,
Fransiyada - gruppe du soil, AQSH, Kanadada - Great Soil group,
Germaniyada - Bodentip, FAO/YUNESKOda - Soil Unit deb yuritiladi.
Dostları ilə paylaş: