142
Kitabxana müstəqillik illərində beynəlxalq əlaqələrin yenidən
qurulması sahəsində böyük tədbirlər həyata keçirməyə başladı. SSRİ
dövründən fərqli olaraq beynəlxalq əlaqələrin yaradılması sahəsində
yaranmış əlverişli şərait kitabxanaya qısa müddət içərisində dünyanın 63
dövləti ilə əlaqə yaratmağa imkan verdi. Hazırda AMEA Mərkəzi Elmi
Kitabxanası dünyanın 63 dövlətinin 610 kitabxanası, təşkilatları,
cəmiyyətləri, elmi mərkəzləri, nəşriyyatları ilə əlaqə saxlayır. Bu
əlaqələrin intensivliyi nəticəsində təkcə 1994-2004-cü illərdə kitabxana
kitab mübadiləsi yolu ilə 35859 nüsxə elmi ədəbiyyat almağa müvəffəq
olmuşdur ki, bu da olduqca böyük nailiyyətdir. Kitabxananın xarici
dillərdə ədəbiyyatla zənginləşməsində kitabxananın Azərbaycanda
fəaliyyət göstərən xarici ölkə səfirlikləri ilə əlaqələr yaratmasının və
əməkdaşlığının böyük rolu olmuşdur. Bu əməkdaşlıq sayəsində Fransa
səfirliyinin köməyi ilə 2002-ci ildə kitabxanada Azərbaycan və Fransa
arasında dövlətlərarası dostluq əlaqələrinin möhkəmlənməsində və elmi-
mədəni əlaqələrin təşkilində mühüm rol oynayan “Azərbaycan-Fransa
elmi-mədəni əlaqələr zalı” açılmış, bu zal üçün Fransadan 1000 avro
dəyərində qiymətli ədəbiyyat gətirilmişdir. Həmçinin Səudiyyə
Ərəbistanı Krallığının Azərbaycandakı səfirliyi tərəfindən kitabxanaya
ərəb dilində 600 nüsxə kitab, Almaniya səfirliyi vasitəsilə “A1man
tədqiqat cəmiyyəti” tərəfindən Leopold Qmelinin 734 cildlik “Kimya
məlumat kitabı” hədiyyə verilmişdir. Son illərdə kitabxananın
fəaliyyətində müxtəlif müsabiqələrdə iştirak etmək, qrantlar almaq da
xüsusi əhəmiyyət kəsb etmişdir. Kitabxana qrantlar vasitəsilə əldə etdiyi
vəsait hesabına kitab fondunun təkmilləşməsinə, kitabxananın yeni
avadanlıqla təchiz edilməsinə, kitabxana binasının təmir edilməsinə nail
olmuşdur. Bu işdə Açıq Cəmiyyət İnstitutunun Soros fondu kitabxanaya
yaxından kömək etmiş, 2000-ci ildə kitabxanada müasir avadanlıqla,
kompüterlərlə təchiz edilmiş internet zalı açılmışdır.
Mərkəzi Elmi Kitabxana Azərbaycan elminin baş qərargahı olan Milli
Elmlər Akademiyasının informasiya bazası kimi ölkəmizdə dövlətçilik,
azərbaycançılıq ideyalarının, milli ideologiyanın təbliğində mühüm işlər
görür. Kitabxana 2003-cü ildə ümummilli liderimiz, müstəqil Azərbaycan
143
dövlətçiliyinin memarı Heydər Əliyevin elmi-nəzəri irsini təbliğ etmək
üçün “Azərbaycan dövlətçiliyi və Heydər Əliyev kitabxanası” təşkil
etmişdir. Heydər Əliyevin əsərlərini onun haqqında əsərləri, dövlətçiliyə,
azərbaycançılığa, milli ideologiyaya aid əsərləri özündə əks etdirən bu
kitabxana oxucularəın böyük marağına səbəb olmuş, geniş oxucu
auditoriyası ilə əhatə edilmişdir. Müasir Azərbaycan cəmiyyətinin elmi-
nəzəri əsaslarının geniş elmi müddəalarla şərh edildiyi, onun gələcək
inkişaf istiqamətlərinin müəyyənləşdirildiyi bu dərin məzmunlu əsərlər
sosial-iqtisadi sahənin bütün tədqiqatçıları üçün qiymətli mənbə kimi
böyük böyük əhəmiyyət kəsb edir. Burada Heydər Əliyev kitabxanası
üçün ayrıca bina ayırmış, dövlətçiliyə, azərbaycançılığa,
azərbaycanşünaslığa, milli ideologiyaya dair çox qiymətli və zəngin
ədəbiyyat fondu yaradılmışdır. Hazırda kitabxananın fondunda 1000
nüsxədən artıq ədəbiyyat toplanmış, onun elektron kataloqu yaradılıb
oxucuların istifadəsinə verilmişdir.
Kitabxananın əməkdaşları oxucuların daimi sorğusunu nəzərə alaraq
Azərbaycan dövlətçiliyinə dair mövzu biblioqrafik göstəriciləri tərtib
edir, geniş kütləvi işlər aparırlar. Burada görkəmli alimlərin,
mütəxəssislərin bilavasitə iştirakı və köməyi ilə keçirilən elmi-kütləvi
tədbirlər respublika elmi ictimaiyyətinin diqqətini cəlb edir. Kitabxanada
hər il müxtəlif mövzularda orta hesabla 130-150 sərgi təşkil edilir və
oxucuların marağına səbəb olur. Təkcə 2003-2005-ci illərdə kitabxananın
sərgi zalında “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti-85”, “Azərbaycanın alim
qadınları”, “Qafqaz müharibələri”, “Azərbaycanın neft strategiyası”,
“Xəzər dənizinin problemləri”, “Avtomatlaşdırma texnologiyaları və
kitabxanalar”, “Azərbaycan alimlərinin respublikanın iqtisadi inkişafında
rolu”, “Heydər Əliyev-80”, “M.Ə.Sabir-140”, “Nəsirəddin Tusi-800” və
s. adlı sərgilər təş-kil edilmişdir.
Son zamanlar sərgilərin təşkilində müasirlik, sistemlilik, elmilik,
əyanilik və kütləvilik daha çox hiss edildiyindən onun praktik əhəmiyyəti
artmış, seyriçilərin və istifadəçilərin sayı çoxalmışdır.
Müstəqillik illərində kitabxana öz işini informasiya cəmiyyətinin
qarşıya qoyduğu vəzifələrə uyğun olaraq həyata keçirmək,
144
oxuculara kitabxana-informasiya xidmətini beynəlxalq standartlar
səviyyəsində təşkil etmək üçün mühüm struktur və təşkilati islahatlar
aparılmışdır. Bu islahatların həyata keçirilməsinə, kitabxananın maddi-
texniki bazasının yaradılmasına, kadr potensialının daha da
möhkəmlənməsinə və təkmilləşməsinə AMEA rəhbərliyinin kitabxana
işinə daimi qayğısının və 1998-ci ildə kitabxana işinin yaxşılaşdırılması
haqqında qəbul etdiyi qərarın böyük rolu olmuşdur. İslahatlar nəticəsində
demək olar ki, kitabxananın ayrı-ayrı şöbələrinin işi yenidən qurulmuş,
onların nizamnamələri təsdiq edilmişdir. Eyni zamanda şöbələr arasında
əlaqələrin genişlənməsinə, yeni şöbələrin yaradılmasına, kitabxananın
kadr tərkibinin yaxşılaşdırılmasına, yüksək ixtisaslı, elmi dərəcələri olan
kadrlarla təmin edilməsinə, kadr korpusunun cavanlaşdırılmasına xüsusi
diqqət yetirilmişdir. Kitabxana rəhbərliyinin seçki yolu ilə yerləşdirilməsi
işin demokratikləşməsinə müsbət təsir göstərmişdir. Kitabxana
ictimaiyyətinin mütləq səs çoxluğu ilə seçilmiş, respublikanın istedadlı
kitabxana işi təşkilatçılarından biri kimi tanınmış filologiya elmləri
namizədi Aybəniz Əliyeva-Kəngərli qısa zaman kəsiyində kitabxana
işində böyük dönüş yaratmağa müvəffəq olmuş, kitabxana kollektivinin
və respublika kitabxana ictimaiyyətinin böyük hörmətini qazanmışdır.
2003-cü ildə ulu öndər Heydər Əliyevin fərmanı ilə Mərkəzi Elmi
Kitabxanaya elmi müəssisə statusunun verilməsi burada həyata keçirilən
islahatlara daha böyük təkan verməklə onun kitabxanaşünaslıq,
biblioqrafiyaşünaslıq və informasiya sahəsində apardığı elmi-
tədqiqatların daha intensiv xarakter almasına, aktual elmi problemlərin
həllində yaxından iştirak etməsinə və elmi dərəcələri olan yüksək ixtisaslı
mütəxəssisləri kitab-xana işinə cəlb etməsinə imkan yaratmışdır.
Kitabxana kitabxanaşünaslıq, biblioqrafiyaşünaslıq və informasiya
sahəsində elmi-tədqiqat işlərinin mərkəzlərindən biri və metodik mərkəz
kimi fəaliyyət dairəsini əsaslı surətdə yaxşılaşdırmağa müvəffəq
olmuşdur.
Son dövrlərdə kitabxananın oxuculara xidmət işinin təşkili, onun
səmərəliliyi, nadir nəşrlərin mühafizəsi və konservasiyası,
Dostları ilə paylaş: |