Türkce farsca söZLÜk a b c حروف الفبای یک زبان.الفبا A

Sökmən دلاور . قهرمان

Sökü تخریب

Sökük ویران . شکافته . خراب شده . زمین کنده شده . اوراق شده . پاره . چاک خورده

Sökülməli کلنگی

Sökülüş شکاف . ویرانی

Söküntü ویرانه . پاره . پارگی . قطعات از هم شکافته شده

Söküşmək در کار خرابی چیزی با هم رقابت یا همکاری کردن

Söndürmək خاموش کردن . اطفاء کردن . فرونشاندن

Sönmə خاموشی . سردی . بی رونقی

Sönmək خاموش شدن . به سردی گراییدن . از رونق افتادن .

Sönməz خاموش نشدنی . خاموشی ناپذیر . همیشه فروزان

Sönük خاموش . بی رونق . بی روح . سرد . تیره . کم رنگ . کم نور

Sönüm میرایی . استهلاک

Sönüş خاموشی . پایان . مردگی

Söy شعر . نظم

Söyçü شاعر

Söygü فحش . ناروا

Söykək تکیه گاه . نقطه ی اتکاء . پشتی . حامی . پشتیبان

Söykəmə اتکاء

Söykəmək تکیه دادن . پشت به پشت هم دادن . لمیدن . متکی شدن .

Söykəşmək به همدیگر تکیه دادن

Söykü پشت و پناه . تکیه گاه

Söylək جمله(در دستور زبان)

Söyləm جمله

Söyləmə بیان . اظهار . شعر . نظم

Söyləncə افسانه . داستان . مقال . اسطوره . اساطیر

Söyləniş تلفظ . بیان . اظهار

Söylənti شایعه

Söymək دشنام دادن . فحش دادن

Söysün قفا . گرده . پشت گردن

Söyüdlük بیدزار . بیدستان

Söyüş فحش . ناروا

Söz arası ضمن صحبت . در اثنای کلام

Söz düzümü نحو

Söz söy حرف و حدیث

Söz süz بی حرف . بی گفتگو . بی چون و چرا . بی قید و شرط . بلاشرط

Söz yox حرفی نیست . البته

Söz سخن . حرف . کلام . صحبت . بیان . نطق . کلمه . واژه . لغت . شایعه . قول . عهد . قرار . بگومگو . گلایه . طعنه . نوبت صحبت . اجازه ی صحبت . رأی . نظر . عقیده

Sözcük لغت . واژه

Sözçü سخنگو . پرحرف

Sözdə در حرف(نه در عمل)

Sözdəş هم صحبت

Sözəl حرفی . مربوط به حرف

Sözləşmək بگو مگو کردن . مشاجره کردن . عهد و پیمان بستن

Sözlük لغتنامه

Sözmən سخنگو

Sözsəl حرفی

Sözü keçər بانفوذ . دارای نفوذ کلام

Sözün düzü حقیقت امر

Su basar آبگیر . قطعه زمینی که آب بر آن سوار شود

Su boyası آبرنگ

Su içim سهل و آسان

Su iti سگ آبی

Su qalxma مد

Su parla آبفشان

Su pöskürən آب فشان

Su salmaq آب انداختن(ماست)

Su sevər آبدوست . آبزی

Su topu واترپلو(ورزش)

Su tutar آبگیر

Su yatma جزر

Su پسوند مالکیت. مانند قوزوسو=برّه اش . .آب . آبرو . سرباز

Suba کشیده . دراز

Subar سدّ آب

Subay سواری که مایحتاج خود را بسته و مسلح و مکمل یراق می راند . سابی سوار . زبده سوار . آجودان . تنها و بی همسر . عزب . ظریف

Sucaq آبکی . منبع آب . خیس . زمین همیشه خیس . یک نوع شیرینی قنادی

Sucul هیدروفیل

Suç گناه . جرم

Suçlamaq متهم کردن

Sudur آبسه . تاول آبکی . تاول . ورم . آماس پوست . آب آوردن زیر پوست . ورم چرکدار در پای دندان یا نقطه ی دیگر از بدن

Sudurlamaq جمع شدن مایع زیر پوست . متورم شدن

Sufra سفره

Suğalmaq خشک شدن . کشیده شدن آب . در قدیم به معنای رد شدن ، سپری شدن استفاده می شد .

Suğurma اشتقاق

Suğurmaq چیزی را از چیزی بیرون کشیدن

Sul بچه ماهی . ماهی کولی

Sulaq مسیر رود . رودخانه . زمین همیشه پر آب . آبدار . مرطوب . باتلاق . آبگیر . ظرف کوچک آب

Sulama آب پاشی

Sulamaq آب پاشیدن . آبیاری کردن . آب بازی کردن . آب دادن . خیس کردن . خیساندن . مرطوب کردن . نم زدن

Sulanmaq آبیاری شدن . آب پاشی شدن . آب داده شدن . خیس خوردن . آبدار شدن . رسیدن میوه

Sulaşmaq آب بازی کردن . آب انداختن . آبکی شدن

Sulça بچه ماهی

Sulu namaz نماز با وضو

Sulu آبدار . پرآب . مرطوب . نمناک . خیس . تر . آبکی . رقیق . آبرومند . با شرم وحیاء

Suluqçu سقا . آب آورنده

Suluqlamaq تاول زدن . آبسه کردن

Sumbata سنباده

Sumlum کسی که اصلا زبان ترکی بلد نیست

Sumlumaq به زبانی غیر از زبان ترکی سخن گفتن

Sumlutmaq باعث گفتگوی دو نفر به زبانی غیر از ترکی شدن . به زبان غیر ترکی سخن گفتن

Sumsuq مشت . مشت زنی

Sumsuqlamaq مشت زدن

Sumum yeli باد سموم . خاک باد . باد گرم

Sumuş کوزه آب

Sunal تقدیم شده . اهدایی

Sunama تقدیم . اهداء

Sunamaq تقدیم کردن

Sundurmaq دادن . تقدیم گردانیدن

Sunmaq تقدیم کردن

Sunu عرضه . عرض . عریضه

Sunulmaq تقدیم شدن

Sunuluş تقدیم . عرضه

Sunum تقدیمی . عرضه شده

Sunuş تقدیم . مقدمه ی کتاب

Sur دیوار . دژ

Surğuc جقّه . نشان . کلاه پادشاهان . علامت . لاک و موم که به سرعت ذوب می شود و سریعا منجمد می گردد

Sus هیس . ساکت

Susaq ملاقه

Susal آبزی

Susalmaq تشنه شدن

Susamaq تشنه شدن . عطش شدن . اشتیاق داشتن

Susdurmaq به سکوت واداشتن . آرام کردن . ساکت گردانیدن

Susəri سوسک زرد . جیرجیرک

Susqu سکوت . خاموشی

Susqun ساکت . بی حرف . خاموش

Suslanmaq ساکت شدن . خفه شدن

Susma سکوت . خاموشی

Susmaq ساکت شدن . خاموشی گزیدن . لب فرو بستن . سکوت کردن

Susmalıq حق السکوت

Sustaltmaq سست کردن . آرام کردن

Susuq ساکت . صامت

Susuş تشنگی

Susuz خشک . بی آب . تشنه .

Suvaq کاهگل . گچ کاری . سفیدکاری . اندود

Suvaqçı گچ کار . سفید کار

Suvaqlamaq کاه گل کردن . گچ کاری کردن . سفید کاری کردن

Suvaqlıq کاه گلی

Suvama کاه گل کاری

Suvamaq کاه گل دادن به پشت بام . گچ کاری کردن

Suvand سوهان

Suvanmaq مالیده شدن . اندوده شدن

Suvarım آبیاری

Suvarma آبیاری

Suvarmaq آب دادن مزارع و چمن . سیراب کردن . آب دادن

Suvaşqan چسبنده . چسبندگی

Suvaşmaq چسبیدن . آغشتن

Suvatmaq سفید کاری کردن به وسیله ی دیگری . گچ کاری کردن . کاه گل کردن . اندودن

Suvlamaq آبدیده شدن

Suvuq آبکی . مایعی که آبش زیاده از حد اعتدال باشد

Suvuş سیراب

Suya cumma ارتماس

Suzmaq تشنه شدن(گویش ماکو)

Süd aşı شیر برنج

Süd əcər محروم از شیر

Süd pulu شیر بهاء

Süd yolu کهکشان راه شیری

Süd شیر . شیری . شیره ی گیاهان که شبیه شیر است . رضاعی . قرابتی که از طریق خوردن شیر یک زن شیرده و بچه شیرخوار و بین بچه هایی که از شیر زن معین خورده اند، به وجود می آید.

Südrəmə کشش

Südrəmək کشیدن(بر زمین)

Südrətmək کشیده شدن

Südük ادرار . شاش

Südüklük مثانه .

Sülək ولگرد . پرسه زن . هرزه

Sülənmək پرسه زدن . ول گشتن . دنبال کسی افتادن . به دنبال خوراکی هر جا سرک کشیدن

Sülük جوانه ی نی و غیره . انگل . زالو . دیوچه

Sülükçü زالوفروش

Sümkürmək پاک کردن بینی . فین کردن

Sümsük سبک مغز . کندذهن . خرفت . ابله . سگ هرزه . کسی که هر جا سخن طعام باشد، حاضر شود . پرسه زننده

Sümsünmək سگ گردی . پلکیدن . پرسه زدن . به هر جا سرک کشیدن(برای خوراکی)

Sümük استخوان

Sümüksəl استخوانی

Sümür بیهوده

Sümürüş مکش . استثمار

Sünbə نوعی آلت دراز برای تمیز کردن داخل تفنگ . به صورت سُنبه وارد زبان فارسی شده است

Sünbəki getmək لکنت زبان پیدا کردن . تپق زدن

Sünbəki لکنت زبان

Sünbül خوشه . به صورت سنبل وارد زبان فارسی شده است

Sünc نشان . علامت

Süng تیز . لخت

Süngər اسفنج . ابر

Süngü سرنیزه . چاقوی برنده . به صورت السونکی و السنکو وارد زبان عربی شده است

Sünü نیزه . زوبین

Süpəng فلاخن

Süpür رفتگر . رفت و روب . به صورت سپور وارد زبان فارسی شده است

Süpürgə جارو . گیاه جارو

Süpürgələmək جارو کردن

Süpürləşmək گلاویز شدن . دست به یقه شدن . به همدیگر چنگ انداختن

Süpürmə جارو کشی

Süpürmək جارو کردن . روبیدن . جارو زدن . رفت و روب کردن .

Süpürüş جارو کشی . درگیری

Sür جشن . مهمانی . به صورت سور وارد زبان فارسی شده است . مانند چهارشنبه سوری

Sürbə گله . گروه . دسته . قطار(شتر)

Sürç لغزش

Sürçmək لغزیدن

Sürçülmək لغزیده شدن

Sürçüşmək با یکدیگر لغزیدن

Sürdürmək به وسیله ی دیگری راندن . کشانیدن . طولانی کردن . کش دادن . سوق دادن . هدایت کردن . با گاو آهن زمین را شخم زدن(به توسط دیگری)

Sürə durum وضعیت

Sürə yazar زمان نگار

Sürə مدت . زمان . موعد . وعده

Sürəc پروسه

Sürəcənlik دوامیّت . تداوم

Sürək دوام . ادامه . دیرپا . اطاله . طول . گله . گله ی بزرگ . گروه حیواناتی که برای شکار دوره می شوند . مدت

Sürəksiz بی دوام . منقطع

Sürəli مدتدار . دوره ای . مداوم

Sürəlilik تداوم

Sürən حمله . هجوم . یورش .

Sürget بی نهایت . علی آخر

Sürgəc مار بوآ . تخته ی سورتمه . سورتمه

Sürgü کشو . کلون . ماله . زمین صافکن . غلتک بزن . گلنگدن تفنگ . کولاس . سمبه

Sürgüləmək صاف و هموار کردن مزرعه . انداختن کلون پشت در

Sürgün تبعیدی . نفی بلد . جوانه ی گیاه . اسهال

Sürmə گردی سیاه رنگ که برای سیاه کردن پلکها و مژه ها به کار می رود . راش . مالش . به صورت سُرمه وارد زبان فارسی شده است.

Sürmək ادامه دادن . راندن .

Sürsat غله . خواربار . کفاف . به صورت سورسات وارد زبان فارسی شده است

Sürtəc ماله

Sürtkəc رنده برای رنده کردن میوه و سبزی و غیره . ماله

Sürtmək مالیدن . مالش دادن . ساییدن . سابیدن . سودن . اصطکاک دادن . وقت گذرانی کردن . وقت تلف کردن . کم کاری کردن

Sürtücü ساینده

Sürtülmək مالیده شدن . ساییده شدن . اصطکاک یافتن . برخوردن . پر رو شدن

Sürtünüm کنتاکت

Sürtünüş اصطکاک . سایش

Sürtüş اصطکاک . سایش

Sürtüşmə منازعه . اصطکاک

Sürtüşmək به همدیگر مالیده شدن . مزاحم شدن . سربسر گذاشتن

Sürü رمه . گله . دسته . گروه

Sürücü راننده . شوفر . گوینده .

Sürük صاف . صیقلی

Sürülmüş تبعیدی

Sürüm رواج . تداول . دوام . کشو . خط چشمی که زنان بر چشم زنند .

Sürümlü متداول . مداوم . استمراری(زمان)

Sürümsüz غیر متداول

Sürünən خزنده

Sürüngəc کشویی . پیش و پس رونده . لغزنده . کشو

Sürüngəl منطقه ی لیز و لغزنده در کوهستان

Sürüngən خزنده

Sürünmək خزیدن . سینه مال رفتن . خود را روی زمین کشیدن . با فقر و بیچارگی زندگی کردن . با ولگردی روزگار گذرانیدن . آهسته حرکت کردن

Sürüntü خزیدن . دوام داشتن

Sürüş رانش . هدایت

Sürüşgən لیز . لغزنده

Sürüşmək لیز خوردن . سُر خوردن . لغزیدن . سُریدن . خزیدن . جیم شدن

Sürütmə دمپایی . به صورت سورتمه وارد زبان فارسی شده است

Süs زینت . بزک

Süsəyən شاخ زدن

Süsləmə آرایش

Süsləmək آراستن

Süsləyici آرایشگر

Süsümək شاخ زدن

Sütül شیری . نورس . خوشه . سنبل . گندم شیری نیم پز . نوجوان . دم نکشیده(چای)

Süyrüşmək لیز خوردن

Süyü نیزه . زوبین

Süzdürmək از صافی گذرانیدن . با عشوه و طنازی نگاه کردن

Süzəcək آبکش . صاف کن

Süzgəc صافی . آبکش . پالونه . فیلتر

Süzgün طناز . دارای چشمان خمار . لاغر . نشتی . پالودگی

Süzmə چکیده . چکه . ماست چکیده . آب گرفته، آبکش شده .پالوده . مخمور . غماز . خرامش . به صورت سوزمه وارد زبان فارسی شده است

Süzmək از صافی گذراندن . صاف کردن .

Süzük صاف

Süzülmək نشت کردن . فروچکیدن . ریزش . خزیدن . کشیده شدن(روی زمین) . جیم شدن

Süzülüş نشت . خزش . تصفیه

Ş ش . یکی از حروف زبان ترکی است که جزء حروف صامت گنگ ، پیشین کامی و اصطکاکی گروه بندی می شود

Şadaralamaq سرند کردن . الک کردن

Şah damar شاهرگ

Şah öldü شطرنج

Şaxma برق زنی . جرقه زنی

Şaxmaq برق زدن . جرقه زدن . پرتو افکندن

Şaxşaq جغجغه

Şaxta baba بابا نوئل

Şaxta هوای سرد و یخبندان . تونل . معدن . کان

Şaxtaçı معدنچی . معدن کار

Şaqa طنز . لطیفه

Şaqacı بذله گو

Şaqqalamaq شقه شقه کردن . از دراز چیزی را به دو نیم کردن . قطعه قطعه کردن

Şaquli عمودی

Şalaqta وارفته . بی انضباط . به صورت شلخته وارد زبان فارسی شده است

Şallaq تازیانه . شوخ . فتنه انگیز . مفسد عیار . به صورت شلاق وارد زبان فارسی شده است

Şalvar شلوار

Şaman جادوگر . ساحر . به صورت شمن وارد زبان فارسی شده است

Şan şan سوراخ سوراخ

Şan شهرت . شوکت . افتخار . اسم و رسم . موم . شان . کندو

Şanar نامدار . با شکوه

Şapalaq سیلی . کشیده . چک

Şapatlamaq کتک زدن . زیر ضربه ی مداوم و متوالی مشت و لگد گرفتن . پشت سر هم زدن

Şapqın غارت . به صورت شبیخون وارد زبان فارسی شده است

Şappadan ناگهانی

Şapşaq تخماق لباسشویی

Şaramat رک . بی پرده (گویش میانه)

Şarf شال گردن . دستمال گردن

Şarıldamaq صدای شر شر کردن . شر شر ریختن

Şayqıla چرخ آسیاب

Şeh نم . شبنم . رطوبت . ژاله

Şel لوس . ننر

Şenlik آبادانی . آبادان . محل سکونت . قصبه

Şensiz جای کم جمعیت

Şepi دمپایی

Şeşmək باز کردن . گشودن

Şəlalə آبشار

Şələ quyruq روباه

Şələ بار . کوله بار . باری که بر پشت نهند . لنگر

Şəltə دامن گشاد و بلند . فرسوده . نخ نما(لباس . قالیچه و ...) . نوعی شلوار زنانه . به صورت شلیته وارد زبان فارسی شده است

Şəmatə پارس . عوعو سگ . سر و صدا . داد و فریاد

Şən شهرت . خوشرو . با نشاط . خوش

Şəngül شاد . محل تفرج و شادی . به همین معنی وارد زبان فارسی شده است

Şəpə موج دریا . بهمن . توده برف . زیان

Şəpələmək موج زدن

Şətə تند(فلفل)

Şətəl almaq باج سبیل گرفتن

Şətəl مزاحمت . متلک . باج در قمار . باج سبیل . دوز و کلک . دغل . جرزن

Şıdırğı تند . شدید . به شدت . به سرعت . بی وقفه . مداوم

Şığama حمله ی برق آسا

Şılamaq پرتو افکندن . نور پاشیدن . درخشیدن

Şıltaqlıq منازعه . مرافعه

Şimdi اکنون . حالا . حال

Şimşək آذرخش . به صورت شمشک وارد زبان فارسی شده است

Şinləmək به طمع انداختن

Şinlənmək طمع ورزیدن . هوس کردن

Şir vurmaq لعاب زدن

Şırıq نوار . تکّه پارچه ی باریک

Şırtıq کثافت . چرک و لک . پیش پا افتاده . مبتذل

Şırtov چرک(لباس)

Şiş ورم . آماس . التهاب زخم . نفخ . باد کرده . سیخ . میله . نوک تیز . راست . شق . میخهای کوچک نعل اسب.

Şişiriş مبالغه . گنده گویی

Şişman چاق . تنومند . باد کرده . ورم کرده

Şişmə باد . آماس . ورم . تورم

Şit بی نمک . بی مزه . رفتار جلف و سبک . لوس . بدرنگ

Şitə قالب .

Şitil نشاء . نهال . نوعی ظرف کوچک برای حمل غذا به مزرعه

Şitillik نشائی . مزرعه ی نشاء کاری

Şoranlıq کویر

Şöpük خس . خاشاک

Şu این

Şuluq پر سر و صدا . پرجمعیت . پر ازدحام . درهم و برهم . بی نظم و ترتیب . پر جنب و جوش . خراب . آشفته . به صورت شلوغ وارد زبان فارسی شده است

Şüşə جام . حباب . چراغ نفتی . بطری . چیز صاف و برّاق . به صورت شیشه وارد زبان فارسی شده است

T یکی از حروف صامت که جزء حروف گنگ . پیشین کامی و انفجاری گروه بندی می شود.

Taba جهت . سو . طرف

Tabaq ظرف چوبی یا فلزی مسطح و گِرد لبه دار که در آن خوردنی و میوه می گذارند یا با آن غله را بوجاری می کنند . پاتنی . به صورت طبق وارد زبان فارسی شده است

Tabalama سرزنش

Tabalamaq سرزنش کردن

Tabaşır گچ . تباشیر . آغ بور . دارویی سفید رنگ که از میان یک قسم نی هندی موسوم به بامبو یا خیزران بیرون می آورند و در طب به کار می برند و آن را در زبان فارسی شوره ی قلم می گویند.

Tabqur فوج . گروه . تحمیل و تکلیف زاید بر خراج

Tabla پنجه ی کفش

Tablaq رضایت . موافقت

Tablaşmaq تاب آوردن . تحمل کردن . ایستادگی کردن . پایداری کردن . طاقت آوردن . دوام آوردن . موافقت کردن . راضی شدن

Tacanmaq خودداری کردن

Tağan کلاغ سیاه

Taxıq زینت

Taxıl döyən خرمن کوب

Taxıl səpən بذر پاش

Taxıl غله . گیاهانی هستند که دانه های آنها را آرد کرده یا آرد نکرده ، به مصرف می رسانند مانند: گندم ، جو ، برنج ، ارزن و ذرت و...

Taxılqan شوخ . لوده

Taxılmaq نصب شدن . فرورفتن (میخ و غیره) . پوشیده شدن

Taxınaq خرافات . موهومات

Taxınmaq نصب شدن

Taxır زینت

Taxış دخول . زینت

Taxışmaq به هم فرو رفتن . تو هم فرو رفتن

Taxma yaxa فُکُل . کراوات

Taxma منصوب . غیر اصیل . بدلی . مستعار

Taxmaq نصب کردن . فرو کردن . جا انداختن . نشاندن . آویزان کردن . پوشیدن . تن کردن . دست کردن(دستکش . پیراهن)

Taxta qapu یکجا نشین . به صورت تخته قاپو به معنای اسکان دادن و یکجا نشین کردن عشایر وارد زبان فارسی شده است

Taxta تخته . صفحه ی صاف . لوحه . قطعه . قواره(پارچه) . تخته نرد . به صورت تخته وارد زبان فارسی شده است

taxtalamaq تخته کردن . تعطیل کردن . بستن(در مغازه و غیره) . تخته کوبیدن . به صورت تخته کردن به معنای بستن وارد زبان فارسی شده است

Taxtasız آدم سبک و کم عقل . این صفت به زبان فارسی نیز راه یافته است . فارس زبانها می گویند فلانی یک تخته اش کم است

Takim تاکه . تازمانی که

Taqım ada مجمع الجزایر

Taqqa تکان . جنبش . حرکت . به صورت تقّه وارد زبان فارسی شده است

Tal درخت بید

Tala مرتع جنگلی . مرغ زار کوچک در جنگل . فضای باز در جنگل . سبزه

Talaban غارت کرده

Talaq پرز . طحال

Talama غارت . چپاول

Talamaq غارت کردن . تالان کردن . چپاول کردن

Talan غرامت . باج

Talanlamaq غارت کردن

Talanmaq غارت شدن . تاراج شدن . چپاول شدن

Talaş به کار بردن نیروی فراوان جسمی یا ذهنی برای رسیدن به هدفی . کوشش . ستیزه . مبارزه . سعی و کوشش . جدیت . هیجان و اضطراب . تراشه . خرده چوب . به صورت تلاش وارد زبان فارسی شده است

Talaşban کوشنده . کوشا

Talaşmaq باهم کوشیدن

Talaz موج . گرد باد . طوفان

Talbamaq مضطرب کردن

Talbanmaq مضطرب شدن

Talbasa نگرانی . اضطراب . به صورت تلواسه و دلواپسی وارد زبان فارسی شده است

Talbı رقص . رقص باله

Talbımaq به اهتزاز در آوردن . پریدن و ایستادن

Talbınmaq جان کندن . پرپرزدن

Talbışmaq دسته جمعی بال و پر زدن

Talmaq خسته شدن

Talon ورقه . برگه . جواز

Talulamaq برگزیدن

Talvır کبک . دیوار . سقف

Tamarzı (مأخوذ از طمع و آرزو) . چشم انتظار . آرزومند . حسرت . در حسرت چیزی ماندن . حسرت به دل

Tamasa چوب بست سقف . توفال . تخته ی باریک

Tamay تام+آی. ماه کامل

Tamdımaq سوزاندن

Tamğa داغ یا مهری که بر ران اسب یا چهارپایان دیگر می زدند و اسبان خاصه را داغ می کردند . عوارضی که در شهرها از اصناف یا مالیاتی که در دروازه ی شهرها اخذ می شد . به صورت «الدمغه» به معنای نشانه گذاری با آتش وارد زبان عربی شده است

Tamqa شاخه ای از رود که به دریا می ریزد . اسکله . بندر

Tamsınmaq چشیدن . مزمزه کردن . حالت مکیدن که کودک در خواب انجام می دهد

Tamu جهنم(از ریشه ی تامدیماق)