70
№ 2 (14) Yay 2015
Kəklik:
– Qoşəlləni deyirdinsə, odur ey uşaq
əmizdirir.
Sədr:
– Pah atonnan yeri get yeyəsi! Ə,
vallah bu zadın oğlunu bir gün biabır
eliyib iti qovan kimi işdən qovacağam. Bu
kimə
çəkdi
belə
arvadxasiyyətlikdə
görəsən?
Simavər:
– Biz də elə bundan danışırdıq
bayaqdan. A Dursun qağa, vallah
Qicerdəndirsə, Qoşəllə
daha münasibdir. Bacımız kimi şeydir.
Arvadlarla işləməyə elə beləsi yarayır.
Quran haqqı elə
onun yanındaca paltarımızı dəyişib, uşaq
əmizdiririk.
– Axırda şeyinizə – əmcəyinizə tamah
salanda sizə deyəcəm!
Kəklik:
– Şeyimizin hay-hayı gedib, vay-vayı
qalıb. Bir də ki ərlərimizin namusuna nə
gəlib ki, durub Qoşəllənin şeyinə zad salaq.
– Məni yamsılayırsan!? Hərcayı olub
getmisiniz! Sizi saxlayan kişinin zadına kül
olsun!
Kəklik:
– Bir ehmal ol görüm ey! Neçə ildi
sədrsən?
– 11... Nədi ki?
– Bu 11 ildə briqadalarının hansı sənin
üzünü qara eliyib raykomun yanında?
Medalların
əlindən məhsul bayramında yaxanda iynə
taxmağa yer tapmazsan. Bizim də
barəmizdə
düşünsənə bir! Gümanımız bir
“Qəhrəman ana” adınadır, doğmaqdan
“Cin kahası”na
dönmüşük. Odu ey, “Komsomol”
kolxozunda qabaqcıllara göy “Moskviç”
bağışlayırlar. Bir sənin də dilin-ağzın
olsun raykomun yanında, sən də bir
drınqlet maşından-zaddan al dayna
bu kəndə. Təzə qız-gəlinlərimiz siftə
doğanda yenə rayon xəstəxanasına
aparmağa miniyimiz
olsun. Elə cöngə kimi belimizə qalxmağı
bacarırsınız. Bala salmaqdan qırıldıq,
batdıq. Bu zəhərə
qalmış zəhərlər bizə bala saldırır. Gör
neçə-neçə komsomol, kommunist olacaq
uşaqlarımız
dərədə-təpədə qurd-quşa yem olur. Oyrəli
Məhişin gəlini yenə “Arpa çuxuru”nda bala
saldı.
– O döyülməkdən bala salır. DDT-nin
bir təsiri yoxdu bu zad salmaqda. Onun
dalına
şəllədiyi ot yükünü görsən, sən də bala
salarsan. Min dəfə demişəm ki, qız, bir
az usluf ol şəllənəndə. Nə vaxt da baxsan,
qarnı çənəsinə dəyir.
– Nə bilim vallah, görək sənin qızın
Sərçə
doğanda
nəylə
aparacaqsan
xəstəxanaya...
– Canı çıxacaq evdə doğacaq.
Nənələrimiz xəstəxanada doğublar, bəlkə
sən
xəstəxanada
doğulmusan?
– Elə mamaça Qirbişim bizi belə
bequrum doğuzdurub dayna. Hamımızın bir
gözü aya, o
biri gözü çaya baxır. Beisbat
küpəgirənin nə gözü görür, nə də qulağı
eşidir. Adamı heç
gücənməyə də qoymur. Zalım qızı kirli
əllərini soxub içəridən dartıb çıxarır
bədbəxt uşağı.
– Sizə Qirbişim arvad da çoxdur. İt
kimi küçükləməkdən əl çəkin. Kolxozun
işi tökülüb qalıb, sizsə doğmaqdan başqa
dərdiniz yoxdur.
– Vallah sənə söz deyəndədir günah.
Bir gün allah haqqı bu arvadları yığıb
başıma
kəsdirəcəm
raykomun qabağını.
Deyəcəyəm ki, yoldaş raykom, bax sizin
bu sədr Dursun
bizi doğmağa qoymur, partiyamızın,
qəhrəman analarımızın zadına zidd gedir...
– Səni bildiyin qədər çəkəsən qız, sən nə
od-yalovsanmış! Səndən nə desən
gözləmək olar,
Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi
71
sən hər şey eliyərsən. Höyürə gələn camış
kimi, doğmaq beyninizə batdısa, gözünüz
heç nəyi
görmür. Nəysə, çox zəvzədin. Şeyə denən,
zadımı bağlamışam şeyinin qırağına, hərdən
baxsın
ki, şeyinə girməsin.
– Oppala! Gəl indi başa düş görüm
bizim “şey-zad” sədrimiz nə demək
istəyir. Vallah
burasını ta mən də qanammadım, ay sədr.
Deyirsən nə deyim..?
– Atımı buruntaxlayıb, cidarlayıb
buraxmışam üzümlüyün zadına, gözləsin,
birdən
üzümlüyə zad eliyər... Mən gedim. Bu
şagirdlərdən də özün göz-qulaq ol.
– Yaxşı. Amma sədr, zadına dönüm, şeyi
yadından çıxartma – maşın məsələsini
deyirəm.
Yoxsa bax gedəcəyəm raykoma ha..!
– Beynimi mıcıxlama. Dedim ki,
baxarıq. Əldən iti olun, yağış deyiblər.
Elə eləyin ki,
məhsul zay olmasın. Zad hanı bəs?
– Qumrunu deyirsənsə, odey, iki cız o
tərəfdədir.
Sədr ucadan:
– Ay Qumru, zadın nətərdi!
Qumru o yandan:
– Sağ ol Dursun əmisi, o gün məktub
yazmışdı, hamıya duav-sana deyirdi.
– Şeyinə nə qədər qalıb?
– Dörd aya qayıdır inşallah! Sercant
veriblər.
– Allah zad eləsin, sənin uşağın yaxşı
baladır. Gələn kimi onu zadın yerinə
briqadir
qoyacağam.
– Allah köməyin olsun sədr, ancaq
Kətman balam instituta girməyə qərar verib.
– Ağız neynir institutu? Oxuyub nə
olacaq ki? Gəlsin kəndinə – elinə. Ona bir
toy eliyək ki,
zurnanın zadı Urusiyətdən gəlsin.
– Sağ ol Dursun əmisi. Allah səndən razı
olsun. Sən olmasan biz qırılıb batarıq.
Kəklik səsini qaldırdı:
– Az yaltaq ol ağız! Neyliyib ki bizə
Dursun qağan! Bütün günü eşşək kimi
üzümlükdə
ağnamaqdan
ələngəyə
dönmüşük.
Qumru:
– Dilini dinc saxla ay qız!
Adam naşükür
olmaz! Kəndimizin başını rayonda uca
eliyibsə, o
da bəsimizdir. Hökumətə üzüm lazımdır,
onu da yığmaq bizim öhdəmizə düşür.
Kəklik:
– Hökumət də üzümdən araq-çaxır
düzəldib satsın, sonra da içənləri tutub
damlasın eləmi!
Gündə eşşək kimi anqırtın düşüb kəndə ,
ay Hətəm, az iç bu zəhrimarı, deyə. Bu
zəhrimarı yığmasan, o da içməz.
Hökumətin beli qırılsın elə! Onsuz da sədr
nə qədər pripiska
eləsə də, bizə bir qara qəpik çatan
deyil. Bu urus ayısı gəbərməyincə biz
öz üzümümüzün doşabına, bəhməzinə
həsrət qalacağıq...
Dursun:
– Ay qız, sənin ağzından vallah qan iyi
gəlir. Bir gün səni demoqoqluq üstündə
damlasalar,
məəttəl qalmaram. Sizin bu qeybətlərinizə
qulaq asmaqdan mən də Qoşəllə kimi
arvadlaşaram.
Qoy mən gedim işimin dalınca. Şeyini dinc
saxla, əlinə güc ver.
– Get! Get yoldaş sədr, bu hökumətin
də bir gün səndən xəbəri olacaq. Bir
gün sovet
hökumətinin özü bu dağlara gələndə sənin
dərinə saman təpəcək.
– Neyləmişəm ağız hökumətə, belə
yanıqlısan məndən?
– Kəndə maşın al!
– Dedik yaxşı da!
– Dedin, amma eləməsən gələn dəfə gəlib
sənin evində doğacağam.
– Öz xarabanda su çıxıb?
– Sən sən ol, mən də mən!
– Lənət şeytana, işə düşmədik! Bax bu il
də “Komsomol” kolxozundan geri qalsaq,
maşın