Uchinchi renessansda ilmiy-amaliy tadqiqotlarning dolzarb muammolari
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QAYTA TIKLASHGA DOIR BA’ZI BIR MASALALAR Matqurbanov.F. Urganch davlat universiteti Arxeologiya yo‘nalishi magistranti Annotatsiya
- Kalit so‘zlar
| www.re-search.uz 105 “UCHINCHI RENESSANSDA ILMIY-AMALIY TADQIQOTLARNING DOLZARB MUAMMOLARI” RESPUBLIKA ONLAYN KONFERENSIYASI QUYI AMUDARYO HAVZASI TOSH ASRI OVCHILARI MANZILGOHLARINI QAYTA TIKLASHGA DOIR BA’ZI BIR MASALALAR Matqurbanov.F. Urganch davlat universiteti Arxeologiya yo‘nalishi magistranti Annotatsiya: Ushbu maqolada Quyi Amudaryo havzasida tosh asri ovchilarining turar-joy tuzilishini tahlil qilingan. Kalit so‘zlar: tosh asri, manzilgohlar, arxeologiya, E. B. Bijanov, Turon, neolit, Ustyurt, Burli-3, Yonbosh-4, Tolstov, Uchashi - 131, Darvozaqir 1, 2. Turon pasttekisligining shimoli-g‘arbiy qismida joylashgan Quyi Amudaryo havzasida qadimgi tosh asri davrida umrguzaronlik qilgan ajdodlarimizning turmush tarzini olib borishiga imkon bergan manzilgohlar tuzilishini va ularni qayta tiklash masalalarini, o‘rganish muhim ahamiyat kasb etadi. Turonning asosiy dehqonchiligiga qulay bo‘lgan Qoraqum va Qizilqum oralig‘i pasttekisligi Amudaryo, Sirdaryo va Zarafshon daryolari faoliyati natijasida rang-barang geografik holatiga ega bo‘lgan jarayonni geografik va arxeologik tadqiqotlar natijalarini qamrab olgan ma’lumotlar neolit davri urug‘ jamolari turar joylarining qadimiy holatini qayta tiklashga xizmat qiladi. Tadqiqotchilar S.P.Tolstov, A.V.Vinogradov, A.S.Kes, E.D.Mamedov, P.Baratov, Y.G‘.G‘ulomov, N.Xolmatov, E.B.Bijanov va O.A.Vinogradovlar asarlaridagi ma’lumotlar Xorazmdagi ajdodlarimizning neolit davri jamiyatini rivojlantirishga qo‘shgan hissasini yoritish imkonini beradi. Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra Xorazm vohasi shimoli-g‘arbiy hududiga ulanib ketgan Ustyurt platosi Shaxpaxta havzasi atroflarida ashel davri quyi bosqichidagi ovchilar va uning avlodlari o‘rta tosh davrida geografik xususiyat va ekologik sharoit ta’sirida kasb-korlarini davom ettirganlar. 1 Tadqiqotchi Shaxpaxta havzasi tevarak atrofidagi ashel davri so‘ngi bosqichi ovchilarining manzilgohlarini qayta tiklash masalasiga e’tiborini qaratmagan. Qadimgi tosh davri oxirgi bosqichi bo‘lgan so‘nggi tosh davriga kelganda Ustyurtning janubi-sharqiy qismida joylashgan ovchilarning bir guruh vakillari aholi soni oshganligi, mehnat qurollari kamsonligi, tog‘-kon sanoati xom-ashyosining kamayib borishi, hamda ekologik muammoning vujudga kelganligi munosabati bilan Sulton Uvays tog‘i so‘l sohiliga ulangan hududga kelib joylashib Burli-3 makonida istiqomat qilib, ajdodlari mehnat faoliyatida erishgan amaliy mashg‘ulotini davom ettirganlar 2 . Tadqiqotda Burli-3 manzilgohi tuzilishi, unda ishlatilgan ashyolar to‘g‘risida ma’lumotlar ko‘zga tashlanmaydi, faqat moddiy ashyolar va ularning arxeologik tahlili o‘rin olgan. Nazarimizcha, manzilgoh aylana shaklda, markazda o‘choq (otashgoh), qurilish materiallari qadamlab yuradigan jussali 1 Бижанов Е. Б. О находки памятников каменного века в районе впадины Шахпахты на Устюрте. Вестник ККО АНРУЗ . - Нукус 1993, Вып.-1. - С. 65-68. 2 Виноградова Е.А. Первые палеолитические находки в Султануиздаге // Приаралье в древности и средневековье -М.: ИВЛ РАН. Наука, 1998 - С. 74-77 www.re-search.uz 106 Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|