44
bir qancha ilmiy ishlar qilingan. Yirtqich gallisa afidimizani yoppasiga urchitish
usuli birinchi marotaba N.V.Bondarenko va B.P.Asakinlar tomonidan 1975 yili
ishlab chiqilgan. Lekin yirtqich gallisa bo’yicha
ilmiy izlanishlar oxirigi
yetkazilmagan.
Yirtqich gallisa pashshachasining lichinkalari oligofaglar (chegaralangan
hammaxo’r) hisoblanib, 61 turdagi o’simlik bitlarini yeb bitirar ekan.
Bularga zararkunandaligi yuqori bo’lgan g’o’za (poliz) biti, olma biti, karam
biti, dukkaklilar biti va boshqa qator turlar kiradi. Lichinkaning oziqlanishidagi
o’ziga
xos xususiyat, bu uning o’z o’ljasini yeyishdan oldin paralich (shol)
qilishidir. Bunda oziqlanishidan oldin bitning tanasiga yuborilgan so’lak
tarkibidagi zaxarli modda o’ljani shol holatiga tushirar ekan. Shuni ham qayd etish
lozimki, gallisa lichinkalari oziqlanish uchun zarur bo’lganidan bir qancha ortiq
o’ljani paralichlashi tufayli bitlarga ko’plab qiron keltirgan.
Bir dona lichinka
hayoti davomida o’rtacha 2060 ta bitni yeb tugallagan.
Keyingi tadqiqotlarda issiqxonalarda bodring o’simligida o’simlik bitlariga
qarshi oltinko’zni biologik samaradorligini o’rganilgan. Oltinko’z turli nisbatlarda
(1:20, 1:10, 1:5) chiqarilgan. Shu bilan birga o’simlik
bitlariga qarshi yirtqich
gallisani ham 1:2; 1:5; va 1:10 nisbatlarda ilk bor sinovdan o’tkazilgan. Olingan
natijalar 3.18 va 3.19 - rasmlarda keltirilgan.
Bu rasmlardan xulosa qilib shuni ta’kidlash joizki,
har ikkala entomofag
ham issiqxonalarda o’simlik bitlariga nisbatan (oltinko’z 1:10 gallisa 1:2
nisbatlarda) samarali hisoblanib, vegetasiya davrida zararkunandaning sonini to’liq
boshqarib, hosilni saqlab qolishga imkon yaratgan.
Dostları ilə paylaş: