247
Odatda, suyuqlikning turli balandlikdagi ikkita ustunidagi bosimlar farqi
o‘lchanadi (differensial usul). Bu esa o‘lchanayotgan zichlikning aniqligiga ta’sir
ko‘rsatadigan sath o‘zgarishlarini yo‘qotadi, (6.35) ifodadan
P
1
-P
2
=(H
1
-H
2
)
∙ρ∙
g yoki
∆
P=
∆
H
∙ρ∙
g , (6.36)
bu erda R
1
va R
2
— suyuqlik ustunlarining bssimi, Pa; N
1
va N
2
— suyuqlik
ustunlari sathi, m.
Havo
(inert
gaz)
uzluksiz
haydaladigan
pezometrik
differensial
ikki
suyuqlikli
zichlik
o‘lchagichda (6.36- rasm) tekshirilayotgan suyuqlik
idish 1 dan uzluksiz oqib o‘tadi, bu idishda suyuqlik
sathi doimiy saqlanadi. Doimiy sathli idish 2 ma’lum
zichlikli etalon suyuqlik bilan to‘ldirilgan bo‘ladi. Inert
gaz naycha 3 orqali tekshirilayotgan suyuqlik qatlami
orqali o‘tadi va asbobdan chiqib ketadi. Xuddi shu inert
gaz naycha 4 orqali etalon suyuqlik qatlamidan o‘tadi,
keyin qo‘shimcha naycha 5 orqali tekshirilayotgan suyuqlikning ma’lum qatlamidan
o‘tib asbobdan chiqadi. Pezometrik naychalarning chuqurligi va etalon suyuqlikning
zichligi ma’lum bo‘lsa, differensial manometr 6 ning ko‘rsatishi tekshirilayotgan
suyuqlik zichligining o‘lchovi bo‘ladi.
(6.36) ifodaga muvofiq difmanometrning ko‘rsatishi quyidagicha bo‘ladi:
∆
P=h
1
∙ρ∙
g-(h
2
ρ
+h
0
ρ
0
)g=(h
ρ
-h
0
ρ
0
)g.
(6.37)
Etalon suyuqlikning zichligi tekshirilayotgan suyuqlikning zichligiga yaqin
qilib tanlanadi. U holda h
0
= h bo‘lsa, bosimlar farqi
∆
R = 0. Unda tekshirilayotgan
suyuqlikning zichligi minimal. bo‘ladi. Agar tekshirilayotgan suyuqlikning zichligi
maksimal bo‘lsa, bosimlar farqi maksimal qiymatga ega bo‘ladi.
Asbobda etalon suyuqlikli idish 2 tekshirilayotgan suyuqlikli idish 1 dan
yuqoriroqda joylashgan. Etalon va tekshirilayotgan suyuqlikning harorat koeffisienti
bir xil bo‘lib, ularning harorati teng bo‘lsa, harorat kompensasiyasi avtomatik
6.36 –
расм
.
Dostları ilə paylaş: