66
ko‘rsatilgan.
TP termojuftli TEYUK E
x
ni o‘lchash
uni kalibrlangan R
P
reoxord
kuchlanishining kamayishi bilan taqkoslash orqali bajariladi. Potensiometrning
kompensasion sxemasi sirpang‘ich K li reoxord R
r
, o‘zgarmas
kuchlanish E
x
ni
o‘zgaruvchan kuchlanishga aylantirib beruvchi elektron kuchaytirgich 1, reversiv
elektr dvigatel 2 va tok manbai E
a
dan iborat. Elektr dvigatel 2 reduktor 3
orqali
sirpang‘ich K va strelka 4 bilan bog‘langan. Kompensasion sxemaning sirpang‘ichi
reoxord bo‘ylab kuchlanish tushuvi tomon avtomatik siljiydi. Bu siljish reversiv
elektr dvigatel RD yordamida bajariladi va nomuvozanat (kuchlanish nolga teng)
bo‘lgunicha davom etadi. SHunday qilib sirpang‘ich K va unga biriktirilgan
strelkaning
vaziyati TEYUK ning qiymatini, demak, o‘lchanayotgan haroratni
ko‘rsatadi. Qarshilik R kompensasion zanjirdagi ish tokini rostlash uchun xizmat
qiladi.
2.11-rasmda zamonaviy avtomatik potensiometr (KSP-4) o‘lchash
qismining prinsipial sxemasi keltirilgan. Potensiometr o‘lchash ko‘prigining
diagonallaridan biriga elektron kuchaytirgich EK va termojuft TP ketma-ket ulangan.
Termojuftni ulash elektromagnit maydon ta’sirini kamaytirish uchun mo‘ljallangan
filtr (rasmda filtrning R
f
— S
f
sodda sxemasi ko‘rsatilgan) orqali bajariladi. O‘lchash
ko‘prigining ikkinchi diagonaliga stabillashgan tok manbai STM ulanadi.
Bu manba
o‘lchash zanjiridagi ish tokining o‘zgarmasligini ta’minlaydi.
Termojuft TP dan (yoki biron boshqa datchikdan) olingan o‘lchash
axboroti signalining o‘zgarishi bilan elektron kuchaytirgichning kirishiga nobalanslik
signali beriladi. Bu signal ma’lum bir o‘zgartgich orqali o‘zgaruvchan tokka aylanib,
reversiv dvigatel RD aylanish holatiga kelguncha kuchayadi. Reversiv dvigatelning
aylanish yo‘nalishi nobalanslik ishorasiga bog‘liq. Bu aylanish natijasida mexanik
uzatma (shkiv yoki tros)
yordamida R
r
reoxord sirpang‘ichi nobalanslik signali
o‘chguncha siljiydi.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com