Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7- sinfi uchun darslik



Yüklə 3,2 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə14/68
tarix13.10.2023
ölçüsü3,2 Mb.
#127341
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   68
Algebra. 7-sinf (2017, Sh.Alimov, O.Xolmuhamedov)

57.
 
Algebraik yig‘indi shaklida yozing:
1)
- +
;
a b c
2)
+ -
2
;
b c
3)
- -
2
;
a
b
4)
+ - -
3
.
a b c
Qavslarni oching 
(58—59)
:
58.
1)
+
-
(2
3 );
a
b
c
3)
-
+
(2
3 );
a
b
c
2)
-
-
(2
3 );
a
b
c
4)
- -
+
(
2
3 ).
a
b
c
59.
1)
+
- -
(
(
));
a
b
c d
3)
-
- -
((
)
);
a
b c
d
2)
-
- -
(
(
));
a
b
c d
4)
-
+ -
-
(
(
(
))).
a
b
c
d k
60. 
Qavslarni oching va soddalashtiring:
1)
-
+
3
(
2 );
a
a
b
3)
-
-
-
3
(5
(2
1));
m
m
m
2)
-
-
5
(2
3 );
x
y
x
4)
+
-
+
4
(2
(3
3)).
a
a
a
M a s h q l a r


28
61.
 
m
yoki (
-
m
) sonlaridan boshlab, barcha qo‘shiluvchilar-
ni qavs oldiga „+“ ishorasini qo‘ygan holda qavs ichiga
oling:
1)
+
+
-
2
;
a
b m c
3)
- +
+
3
4 ;
a m
c
d
2)
-
+
+
2
;
a
b m c
4)
- +
-
2
3
3
2 .
a m
b
a
62.
 

yoki (
-
m
) sonlaridan boshlab, barcha qo‘shiluvchilar-
ni qavs oldiga „
-
“ ishorasini qo‘ygan holda qavs ichiga
oling:
1)
+
+
-
2
3
;
a
b m c
3)
- -
+
2
2
3 ;
c m
a
b
2)
+ +
+
2
3 ;
a b m
c
4)
- +
-
2
3
3
2 .
a m
b
a
63.
1)
a
+
b
-
1 ifodani biri 
a
ga teng bo‘lgan ikkita qo‘shi-
luvchining yig‘indisi shaklida yozing;
2)
a
-
b
+ 1 ifodani kamayuvchisi
 a
bo‘lgan ayirma shaklida
yozing;
3) 2
a
-
b
+ 4 ifodani kamayuvchisi 2

bo‘lgan ayirma shak-
lida yozing;
4)
a
-
2
b
+ 8 ifodani biri 8 ga teng bo‘lgan ikkita qo‘shi-
luvchining yig‘indisi shaklida yozing.
64.
Tengliklarning chap qismlari bir xil. Nega o‘ng qismlari
har xil? Qanday shartlarda tenglik o‘rinli bo‘ladi?
1) 2400 + 750 : 15
-
40 · 3 = 2330;
2) 2400 + 750 : 15
-
40 · 3 = 90;
3) 2400 + 750 : 15
-
40 · 3 = 2430;
4) 2400 + 750 : 15
-
40 · 3 = 2310;
5) 2400 + 750 : 15
-
40 · 3 = 7210;
6) 2400 + 750 : 15
-
40 · 3 = 2407;
7) 2400 + 750 : 15
-
40 · 3 = 510.
65.
Ko‘p nuqtalar o‘rniga „+“ va „
-
“ ishoralarini shunday
qo‘yingki, natijada to‘g‘ri tenglik hosil bo‘lsin:
1)
-
+
= +
(
)
(... ... );
a
b c
a
b c
3)
-
-
= +
(
)
(... ... );
m
n a
m
n a
2)
-
-
= +
(
)
(... ... );
c
a b
c
a b
4)
-
- = +
(
)
(... ... ).
n
d l
n
d l


29
O‘zingizni tekshirib ko‘ring!
1.
Hisoblang:
1) 
×
+
×
2
3
(17,2 4,01 4,01 32,8) :1 ;
2) 
-
×
-
×
×
2
1
2
2
3
1
2
25 0,03 4.
2
2.
 
Ifodani soddalashtiring va 
= -
=
2
9
,
0,25
x
y
bo‘lganda
uning son qiymatini toping:
-
-
-
3(2
) 2(
3 ).
y x
y
x
3.
Bolalar oromgohi uchun 10 ta shaxmat va 15 ta
koptok sotib olishdi. Bitta shaxmat 
a
so‘m, bitta
koptok 
b
so‘m turadi. Jami xarid uchun qancha pul
to‘langan?
66.
 
Soddalashtiring:
1)
-
-
-
(5
2 ) (3
5 );
a
b
b
a
3)
+
- -
+
7
3
( 3
3 );
x
y
x
y
2)
-
-
+
(6
) (2
3 );
a b
a
b
4)
-
-
-
8
(3
2 ) 5 .
x
x
y
y
67.
Tenglamani yeching:
1)
+ +
=
(2
1) 3
16;
x
x
3)
- - -
=
(
5) (5 3 ) 2;
x
x
2)
-
+
+
=
(
4) (
6) 4;
x
x
4)
-
+
=
23 (
5) 13.
x
68.
Ifodani avval soddalashtirib, keyin uning son qiymatini
toping:
1)
+
- +
(2
5 ) (
4 ),
c
d
c
d
bunda 
=
=
0,4,
0,6;
c
d
2)
-
-
-
(3
4 ) (2
3 ),
a
b
a
b
bunda 
=
=
0,12,
1,28;
a
b
3)
+
-
-
(7
8 ) (5
2 ),
x
y
x
y
bunda 
= -
=
3
4
,
0,025;
x
y
4)
-
-
-
(5
6 ) (3
5 ),
c
b
c
b
bunda 
= -
=
1
2
0,25,
2 .
c
b


30
I b o b g a d o i r m a s h q l a r
Algebraik ifodaning son qiymatini hisoblang 
(69—75)
:
69.
1)
+
= -
=
=
, bunda
1,
3,
0;
a bc
a
b
c
2)
, bunda
2,
1,
3;
a bc
a
b
c
-
=
= -
= -
3)
+
=
= -
=
(
) , bunda
1,
3,
2;
a b c
a
b
c
4)
-
=
=
=
(
) , bunda
3,
1,2,
5;
a b c
a
b
c
5)
-
+ -
=
=
=
= -
(
) (
), bunda
4,
2,
3,
1;
a b
c d
a
b
c
d
6)
-
- -
=
= -
= -
=
(
) (
), bunda
0,
4,
2,
3;
a b
c d
a
b
c
d
7)
-
-
=
=
= -
1
2
(
), bunda
0,5,
,
1,2;
a
b c
a
b
c
8)
-
- -
=
=
=
=
(
)
, bunda
5,2,
1,3,
2,8,
2,8.
a
b c
d
a
b
c
d
70.
1)
-
2
5(
) ;
x y
2)
+
2
3(
) ;
x y
3)
-
2
(5
) ;
x y
4)
+
2
(3
) ,
x y
bunda 
=
=
2,5,
4,5
x
y
.
71.
1)
-
+
2
2 ((
)
1);
a b
3)
-
-
((
)
8) : 2;
a b a
2)
-
-
2
4 (3 (
) );
a b
4)
-
+
=
= -
(5
(
)) : 3, bunda
5,
1.
a
a b
a
b
72.
1)
+
-
3(
) 2 ;
a b
ab
3)
-
+
3(
) 2 ;
a b
ab
2)
+ -
3
2 ;
a b
ab
4)
- +
=
=
3
2 , bunda
1,2,
1,8.
a b
ab
a
b
73.
1)
-
= -
= -
3
2
1
1
2
3
3 , bunda
2,
;
b
c
b
c
2)
-
+
= -
=
2
2
2
3
0,75
1
, bunda
2,
3;
a
b
a
b
3)
-
= -
2
2
(
26) , bunda
5;
a
a
4)
+
= -
3
3
(
26) , bunda
3.
a
a
74.
Ifodalarning geometrik ma’nosini oching.
1) 
a
·
b
, bunda 
a
va 
b
– to‘g‘ri to‘rtburchakning tomonlari;
2) 
a
2
, bunda 
a
– kvadratning tomoni uzunligi;
3) 2 (
a
+
b
), bunda 
a
va 
b
– to‘g‘ri to‘rtburchakning to-
monlari uzunligi;
4) 4
a
, bunda 
a
– kvadratning tomoni.
75.
 
1) 
a
2
-
4
x
2
, bunda 
a
– katta kvadratning tomoni, 
x
– har
bir kichik kvadratchaning tomoni uzunligi (3-
a
rasm);


31
2) 
+
,
ab
ax ay
bunda 
a
va 
b
katta to‘g‘ri to‘rtburchakning, 
x
va
y
esa kichik to‘g‘ri to‘rtburchaklarning tomonlari (3-
b
rasm).
 4- rasmda nechta uchburchak, kvadrat va
 to‘g‘ri to‘rtburchak bor?
76.
Bir gektar ko‘kalamzor bir yil davomida havoni 70 t
changdan tozalashga qodir. 10 ga; 100 ga; 
m
gektar ko‘-
kalamzor bir yilda havoni necha tonna changdan toza-
laydi? Umumiy maydoni 16 000 ga bo‘lgan ko‘kalamzor
havoni necha tonna changdan tozalaydi?
77.
Avtomobilning harakat tezligi ikki marta ortishi bilan uning
tormozlanish yo‘lining to‘rt marta ortishi ma’lum. Harakat
tezligi 30 km/soat bo‘lganda, tormozlanish yo‘lining
uzunligi jadvalda berilgan. Tezlik 60 km/soat bo‘lganda,
tormozlanish yo‘lining uzunligi qancha bo‘ladi (5-rasm).
Yuk mashinasi uchun
v
(km/soat)
s
(m)
30
9,5
Yengil mashina uchun
v
(km/soat)
s
(m)
30
7,25
¹ 2
? m
? m
Tormoz
yo‘li
x
y
x
a
a
b
3- rasm.
a)
b)
4- rasm.
5- rasm.


32
78.
(Abu Rayhon Beruniy masalasi.)
Agar 10 dirham pul ikki
oyda 5 dirham foyda keltirgan bo‘lsa, 8 dirham puldan uch
oyda qancha foyda olish mumkin?
I bobga doir sinov mashqlari — testlar
1.
=
=
5,1,
4,7
a
b
bo‘lsa, 
=
+
2(
)
P
a b
ifodaning son qiymatini
toping.
A) 196;
B) 19,6;
C) 1,96;
D) 18,16.
2.
To‘g‘ri to‘rtburchakning yuzi 

ga, asosi 
a
ga teng. Uning
perimetrini topish uchun ifoda tuzing.
A) 
+
2
;
S
a
a
B) 
+
2 ;
S
a
a
C) 
+
2
;
S
a
a
D) 
+
.
S
a
a
3.
 
Teng yonli uchburchakning perimetri 
P
ga, asosining
uzunligi 
a
ga teng. Uchburchakning yon tomoni uzunligini
topish uchun ifoda tuzing.
A) 
-
2
;
a P
B) 
-
2
;
P a
C) 
-
;
P a
D) 
-
1
2
(
).
P a
4.
=
=
2,5,
2,4
a
b
va 
=
3,5
c
bo‘lsa, 
=
V
abc
ifodaning son qiy-
matini toping.
A) 18,3;
B) 21;
C) 2,1;
D) 12,1.
5.
=
=
=
5,
6,4,
4,5
a
b
c
bo‘lsa, 
=
+
+
2(
)
S
ab ac bc
ifodaning son
qiymatini toping.
A)

Yüklə 3,2 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   68




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə