Staratigrafiya asoslari. Kushakova A. Abduvaxobov a. (1)
Tosh tuzi (galit) va
kaliy tuzi (silvin) alohida kristallar shaklida
ham va turlicha qalinliklardagi qatlamlar k o ‘rinishida ham
kuzatiladi. Tuzlar yopiq dengizlarda, lagunalarda, arid iqlimning suv
jadal bug‘lanuvchi sharoitlarida hosil bo‘ladi.
Shamozit mayda
zarrali
massalar
va
mikrokonkretsiya
(loviyasimon va yumaloq donalar) shaklida temir va organik
moddalar bilan to ‘yingan alevrit-gilli dengiz yotqiziqlari tarkibida
kuzatiladi. Hosil bo‘lishi tropik (?) zonalardagi dengizlarning 10-70
m chuqurligida kechadi.
Glaukonit m ayda zarrali massalar va mikrokonkretsiyalar
ko‘rinishida ochiq dengizlarning 300-500 m chuqurliklarida,
epikontinental dengizlarning esa 100-200m chuqurliklarida hosil
bo‘ladi. Glaukonitning shakllanishi dengiz tubi cho‘kmasi yuza
qismining organik m oddalar bilan to ‘yinishi sharoitida kechadi.
Glaukonit
mineralining
yaxshi
rivojlanishi
uchun
keskin
o ‘zgarishlarsiz iliq iqlim, dengiz tubining pasttekislikdan iborat
b o ‘lishi, transgressiya va nurash jarayonining jadal kechishi
lozimdir. Sayoz suvli zonada glaukonit o ‘rniga shamozit hosil
bo‘ladi.
22
Ratovkit flyuoritning tuproqsimon turi. Odatda dolomit, gips va
angidratlar
bilan
birga
uchraydi.
Ratovkitning
mavjudligi
sedimentatsiya jarayoni kechayotgan havzada suvning sho‘rligi
darajasi yuqori ekanligini ko‘rsatadi.
