Universiteti xabarnomasi

 
Нишаб туридаги отишларнинг бир томонлама йўналиши.
 
Бундан
ташқари, номутаносиблик ва оёққа ҳужум қўшимча 
қадамларсиз амалга оширилади, чунки уларни амалга ошириш 
жараёнида
рақибга нисбатан куч таъсири йўқолади.
Ҳужумчи оёғи билан бир вақтда, оёғи билан ичкаридан 
рақибнинг оёқлари орасидан амалга оширилганлиги сабабли, 
рақибнинг оёқларини тизгинлаши ва оёғига оёғи билан ҳужум 
қилиш бир вақтнинг ўзида амалга оширилади, деб ҳисоблаш 
мумкин.
Шуни таъкидлаш керакки, намунавий экспериментда дзюдо 
бўйича анъанавий адабиётида таклиф қилинганидек, улоқтириш 
ҳеч қандай шерик ҳаракатларсиз амалга оширилган деб тахмин 
қилинган. Биз улоқтиришнинг ўрта тузилмаларини (А.П.Купцов 
1
980) динамик аралашувларсиз ўрганиш керак, деб тахмин 
қилдик. Сабаби моддий нуқтада, айниқса юнон
-
рум ва эркин 
курашда улоқтириш нафақат ўрганилади, балки усул
ёрдамида 
ҳам машқ қилинади.
Худди шу модел экспериментида нокаут эффекти туфайли 
рақибнинг оёғини кесиб ташлаш, поплитеал букишни тўғрилаш, 
татамига қўйилганда ҳужумчи оёғини таянчсиз кесиш билан 
солиштирганда кўпроқ барқарорликни таъминлаши аниқланди.
Тавсия ва янгиликлар. 
Лаборатория тажрибамиз 
натижасида рақибнинг бир қатор мураккаб мувофиқлаштирувчи 
орқага улоқтиришларини ўтказиш бўйича тавсиялардаги восита 
кўрсатмалари нотўғри эканлиги маълум бўлди. Чунки улар 
дастлабки алдамчидан фойдаланишга қаратилган асосий техник 
тайёргарлик эмас, балки техник бўлимга тегишли ҳаракатлар –
тактик тайёргарликдир. 
Педагогик қонунларга кўра, чалғитувчи омилларни 
муддатидан олдин ўз ичига олган ҳолда отишнинг асосий 
техникасини ўзлаштириш ҳали ҳам қўлланиладиган техника ва 
ундан ҳимояланиш бўйича параллел машғулотлар билан бир хил 
турдаги алданишдир. Шу
сабабли
, 1-
босқичдаги ҳужум ҳаракати 
дарҳол рақиб орқасига йўналтирилиши керак.
Хулоса.
Рақибга кучлар жуфтлигининг юқори компоненти 
бўйлаб таъсир қилиш тўғридан
-
тўғри –
орқага эмас, балки пастга 
йўналтирилиши керак ва кимоно томонидан қўлга олиш камар 
даражасида
амалга оширилиши керак.
2. Лаборатория тажрибасида горизонтал текисликдаги 
проекциядаги ўзаро позициянинг ўзгариши отиш техникасини 
сезиларли даражада ўзгартириши аниқланди, бу эса уларни 
амалга ошириш техникасига ўзгартиришлар киритишни эмас, 
балки мотор
мос ёзувлар нуқталарида мос келадиган ўзгариш 
билан отишларнинг тури ёки синфи уларни бошқасига мурожаат 
қилишни талаб қилади. 
3. Горизонтал текисликдаги проекцияда ўзаро позицияни 
ўзгартириш шароитида ҳар хил турдаги ва тоифадаги 
улоқтиришлардан фойдаланиш бўйича алгоритмик тавсияларни 
намунавий экспериментда ишлаб чиқиш дзюдочиларнинг техник 
ва тактик тайёргарлигини янада самаралироқ таъминлаши 
мумкин.